Sejm w środę wieczorem większością 239 głosów przyjął uchwałę dotyczącą Krajowej Rady Sądownictwa, w której wskazano, trzy uchwały Sejmu z 2018, 2021 i 2022 r. ws. wyboru sędziów – członków KRS zostały podjęte z rażącym naruszeniem Konstytucji RP.
W środę Sejm rozpatrzył projekt uchwały „w sprawie usunięcia skutków kryzysu konstytucyjnego w kontekście pozycji ustrojowej oraz funkcji Krajowej Rady Sądownictwa w demokratycznym państwie prawnym”. Projekt został złożony przez grupę posłów KO, PSL-TD, Polski 2050-TD oraz Lewicy. W projekcie uchwały wskazano, że trzy uchwały Sejmu z 2018, 2021 i 2022 r. ws. wyboru sędziów – członków KRS zostały podjęte z rażącym naruszeniem Konstytucji RP. Wezwano członków KRS wybranych wbrew konstytucji do zaprzestania działalności w Radzie.
Podczas wieczornego głosowania Sejm przyjął uchwałę. Za głosowało 239 posłów, przeciw 169, nikt się nie wstrzymał. Uchwałę poparli posłowie Koalicji Obywatelskiej, Polski 2050-Trzeciej Drogi, PSL-Trzeciej Drogi i Lewicy; przeciw byli posłowie PiS i Konfederacji. W głosowaniu nie wzięło udziału 52 posłów, w tym 40 posłów PiS.
Przyjęta uchwała dotyczy zmian wprowadzone nowelizacją ustawy o KRS z 8 grudnia 2017 r., która zmieniła tryb wyboru sędziów-członków KRS; 15 sędziów – członków Rady wybiera Sejm, a nie jak wcześniej – środowiska sędziowskie,
W uchwale przypomniano, że zgodnie z art. 186 ust. 1 Konstytucji RP podstawową funkcją ustrojową Krajowej Rady Sądownictwa jest stanie na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów. Zaznaczono, że funkcja ta może być realizowana prawidłowo wyłącznie, gdy KRS jest organem niezawisłym i niezależnym od innych władz.
Jak zapisano, gwarancje tej niezależności i niezawisłości przewiduje art. 187 ust. 1 i 3 Konstytucji RP, które określają skład Krajowej Rady Sądownictwa oraz ustanawiają 4—letnią kadencję jej wybranych członków. Zasadniczą cześć składu KRS — zgodnie z art. 187 ust. 1 pkt 2 Konstytucji RP — stanowić powinni przedstawiciele sędziów Sądu Najwyższego, sądów powszechnych, sądów administracyjnych i sądów wojskowych. „Wybór przedstawicieli środowiska sędziów do Krajowej Rady Sądownictwa powinien zatem mieć charakter autonomiczny i realizowany przez środowisko sędziów, bez możliwości czynnego udziału organów władzy ustawodawczej i wykonawczej” – wskazano.
W uchwale Sejm stwierdza, że trzy uchwały Sejmu z 6 marca 2018 r., 20 maja 2021 r. oraz 12 maja 2022 r. ws. wyboru sędziowskich członków Krajowej Rady Sądownictwa zostały podjęte z rażącym naruszeniem Konstytucji RP.
„Skutkiem ich podjęcia było ukształtowanie składu Krajowej Rady Sądownictwa w sposób sprzeczny z Konstytucją RP, Traktatem o Unii Europejskiej oraz Konwencją Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, a w konsekwencji utrata zdolności do realizacji przez Krajową Radę Sądownictwa jej konstytucyjnych funkcji i zadań, w tym w szczególności zdolności do stania na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów”
– czytamy.
W uchwale Sejm wzywa członków KRS, wybranych do jej składu wbrew Konstytucji RP, do niezwłocznego zaprzestania działalności w KRS, gdyż ta podważa porządek konstytucyjny Rzeczypospolitej Polskiej.
„Sejm Rzeczypospolitej Polskiej deklaruje podjęcie działań na rzecz przywrócenia zgodności stanu prawnego ze standardami konstytucyjnymi oraz międzynarodowymi, a także wzywa organy władzy publicznej, w szczególności Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, do niezwłocznego podjęcia działań mających na celu przywrócenie Krajowej Radzie Sądownictwa pozycji ustrojowej oraz funkcji określonych w Konstytucji RP i właściwych dla demokratycznego państwa prawnego”
– głosi projekt.
Uchwale sprzeciwiali się posłowie PiS. W trakcie debaty nad projektem Sebastian Kaleta ocenił, że przyjęcie uchwały nie wywoła żadnych skutków prawnych, ale będzie źródłem anarchii w sądach.
„Ta uchwała niszczy polską suwerenność, podnosi status sędziowskiej kasty ponad władzę narodu i uznaje nad naszym ustrojem unijny protektorat”
– powiedział poseł PiS.
