Rada Północnoatlantycka podjęła w środę (26 czerwca) decyzję o wyborze premiera Holandii Marka Ruttego na stanowisko kolejnego sekretarza generalnego NATO. Rutte zastąpi Norwega Jensa Stoltenberga.
Szef rządu Holandii obejmie funkcję 1 października br., gdy wygaśnie kadencja Stoltenberga, stojącego na czele Sojuszu od 1 października 2014 roku.
Sekretarz generalny to najwyższy rangą przedstawiciel NATO. Osoba ta odpowiada za kierowanie procesem konsultacji i podejmowania decyzji w Sojuszu oraz zapewnianie, że postanowienia te są wdrażane.
Jest wybierany przez rządy państw członkowskich na okres czterech lat, który może zostać przedłużony za zgodą wszystkich krajów NATO. Selekcja odbywa się poprzez nieformalne konsultacje dyplomatyczne między państwami, przedstawiającymi kandydatury na to stanowisko.
Sekretarz generalny przewodniczy Radzie Północnoatlantyckiej — głównemu organowi decyzyjnemu Sojuszu — a także innym wyższym komitetom decyzyjnym. Należą do nich Grupa Planowania Nuklearnego, Rada NATO-Ukraina, Rada NATO-Rosja i Rada Partnerstwa Euroatlantyckiego.
Szef Sojuszu ma prawo proponować tematy do dyskusji. Działa jako mediator, kierując procesem budowania konsensusu i podejmowania decyzji w całej organizacji. Aby ułatwić ten proces, utrzymuje bezpośredni kontakt z szefami państw i rządów oraz ministrami spraw zagranicznych i obrony krajów NATO oraz państw partnerskich. Wiąże się to z regularnymi wizytami w tych krajach, a także spotkaniami dwustronnymi z wyższymi rangą urzędnikami krajowymi podczas ich wizyt w Kwaterze Głównej NATO w Brukseli.
W praktyce jego rola pozwala mu wywierać pewien wpływ na proces podejmowania decyzji, przy jednoczesnym poszanowaniu podstawowej zasady, że uprawnienia decyzyjne przysługują wyłącznie samym rządom państw członkowskich.
Sekretarz generalny jest również głównym rzecznikiem Sojuszu i reprezentuje organizację publicznie w imieniu państw członkowskich, odzwierciedlając ich wspólne stanowiska w kwestiach politycznych. Reprezentuje także NATO wobec innych organizacji międzynarodowych, mediów i opinii publicznej. W tym celu regularnie zwołuje konferencje prasowe.
Jest najwyższym rangą szefem Międzynarodowego Personelu NATO, organu doradczego i administracyjnego wspierającego Radę Północnoatlantycką.
W swojej codziennej pracy sekretarz generalny jest bezpośrednio wspierany przez gabinet i zastępcę sekretarza generalnego.
Nowy szef NATO: Mark Rutte – słynie z dobrych kontaktów z Trumpem i Bidenem
Nowy sekretarz generalny NATO Mark Rutte to najdłużej urzędujący premier Holandii; ma reputację „teflonowego”, bo mimo licznych afer w holenderskiej polityce nic się do niego „nie przykleiło”. Rutte zasłynął też z dobrych kontaktów zarówno z obecnym prezydentem USA Joe Bidenem, jak i byłym Donaldem Trumpem.
57-letni Rutte jest najdłużej urzędującym premierem Holandii – pełni tę funkcję od 2010 roku i nadal tymczasowo pozostaje na stanowisku, podczas gdy skrajna prawica Geerta Wildersa, która wygrała ubiegłoroczne wybory parlamentarne w Holandii, negocjuje z koalicjantami (wśród nich jest zresztą partia Ruttego) skład nowego rządu.
Rutte od 2006 roku jest liderem centroprawicowej i liberalnej Partii Ludowej na rzecz Wolności i Demokracji (VVD) – po tym, jak zastąpił na tym stanowisku poprzednią przewodniczącą Ritę Verdonk. Rywalizacja o to stanowisko miała być zacięta i grozić VVD rozpadem. Spór jednak nie zaszkodził Ruttemu, podobnie jak kryzysy polityczne w Holandii i kilkaset prób odwołania go ze stanowiska. Dlatego w kraju Rutte został okrzyknięty „teflonowym Markiem”, do którego „żaden brud się nie przykleja”. Przetrwał choćby skandal wokół zasiłków rodzinnych w 2021 roku, kiedy cały rząd podał się do dymisji. Rutte ponownie został premierem.
Holender znany jest też z tego, że potrafi wejść w koalicje z różnymi ugrupowaniami, przez co niektórzy nazywają go „kameleonem”. Także teraz VVD utworzyła nową koalicję rządową ze skrajną prawicą Wildersa, co spotkało się z krytyką liberałów w Parlamencie Europejskim, czyli frakcji, do której należy partia Ruttego.
W Holandii Rutte słynie również z tego, że niemal wszędzie jeździ rowerem, nadal mieszka w niewielkim domu w Hadze, w którym się wychował, nie ma żony ani dzieci.
W polityce międzynarodowej Rutte ma opinię opanowanego sprawnego negocjatora. W 2018 roku zyskał przydomek „zaklinacza Trumpa”. Podczas jednego ze spotkań szefów państw NATO w Brukseli z ówczesnym prezydentem USA, kiedy Trump zarzucił sojusznikom niewystarczające składki na obronność i zaczął straszyć wyjściem z NATO, Rutte miał rozładować atmosferę, mówiąc, że składki wzrosły właśnie dzięki naciskom Trumpa. Były prezydent Stanów Zjednoczonych miał być po tym zachwycony Ruttem i chwalić „wspaniały” czas spędzony w Brukseli. Ruttemu dobrze układa się też współpraca z obecnym prezydentem USA Joe Bidenem, który z kolei chwali sobie pasję i zdolności negocjacyjne Holendra.
Na arenie europejskiej Rutte, zwłaszcza podczas wyścigu o stanowisko szefa NATO, spotkał się już z większą krytyką. Kraje bałtyckie zarzucały mu m.in., że przez ponad dekadę urzędowania nie udało mu się podnieść składek Holandii na obronność do 2 proc. PKB (ten pułap Holandia ma osiągnąć dopiero w tym roku). Wypomina mu się również to, że jeszcze w 2011 roku popierał m.in. projekt gazociągu Nord Stream.
Obecnie jednak Rutte jest jednym z największych orędowników Kijowa, a Holandia przekazała Ukrainie sprzęt wojskowy, w tym m.in. samoloty wielozadaniowe F-16. Podczas lutowej konferencji bezpieczeństwa w Monachium Holender przekonywał, że należy inwestować w obronność, w tym przemysł zbrojeniowy, oraz kontynuować wsparcie dla Ukrainy.
Stoltenberg o wyborze Ruttego: zostawiam NATO w dobrych rękach
Ustępujący sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg oznajmił po wyborze Marka Ruttego na swojego następcę, że zostawia Sojusz w dobrych rękach. Napisał o tym w środę na platformie X.
– Mark to prawdziwy człowiek sojuszu transatlantyckiego, silny lider i budowniczy konsensu. Życzę mu wszelkich sukcesów na dalszej drodze do umacniania NATO. Wiem, że zostawiam NATO w dobrych rękach
– oświadczył Stoltenberg.
Dalsza część tekstu pod tweetem
I warmly welcome #NATO Allies' choice of @MinPres Mark Rutte as my successor. Mark is a true transatlanticist, a strong leader and a consensus-builder. I wish him every success as we continue to strengthen NATO.
I know I am leaving NATO in good hands.https://t.co/D0ass7fKiL
— Jens Stoltenberg (@jensstoltenberg) June 26, 2024
MSZ pogratulowało Markowi Rutte, który będzie kolejnym Sekretarzem Generalnym NATO
Ministerstwo Spraw Zagranicznych pogratulowało premierowi Holandii Markowi Rutte, który będzie kolejnym Sekretarzem Generalnym NATO. Resort dyplomacji podziękował też ustępującemu sekretarzowi generalnemu Jensowi Stoltenbergowi.
– Gratulujemy Markowi Rutte wybranemu na stanowisko kolejnego Sekretarza Generalnego NATO. Ustępującemu Sekretarzowi Generalnemu Jensowi Stoltenbergowi składamy wyrazy wdzięczności za jego niezłomne przywództwo nad Sojuszem przez ostatnią dekadę
– głosi wpis MSZ na portalu X.
Dalsza część tekstu pod tweetem
Gratulujemy Markowi Rutte @MinPres wybranemu na stanowisko kolejnego Sekretarza Generalnego #NATO.
Ustępującemu SG @jensstoltenberg składamy wyrazy wdzięczności za jego niezłomne przywództwo nad Sojuszem przez ostatnią dekadę.
Razem jesteśmy silniejsi. #WeAreNATO
— Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP ???? (@MSZ_RP) June 26, 2024
Stoltenberg napisał w środę na X, że Rutte „to prawdziwy człowiek sojuszu transatlantyckiego, silny lider i budowniczy konsensu”. Życzył swemu następcy „wszelkich sukcesów na dalszej drodze do umacniania NATO”. „Wiem, że zostawiam NATO w dobrych rękach” – stwierdził Stoltenberg.
Obok Marka Rutte o stanowisko sekretarza genaralnego NATO ubiegał się początkowo również prezydent Rumunii Klaus Iohannis, który w marcu oficjalnie ogłosił swą kandydaturę. 20 czerwca Iohannis poinformował jednak o rezygnacji z ubiegania się o to stanowisko. W tej sytuacji ustępujący premier Holandii zapewnił sobie poparcie wszystkich krajów członkowskich Sojuszu. Rutte od początku mógł liczyć na przychylność szeregu ważnych państw NATO, w tym USA.
Kosiniak-Kamysz o wyborze Ruttego: cieszę się na wspólną pracę
Wicepremier i minister obrony Władysław Kosiniak-Kamysz oświadczył na platformie X po środowym wyborze Marka Ruttego na sekretarza generalnego NATO, że cieszy się na wspólną pracę z premierem Holandii na rzecz Polski i całego Sojuszu.
– Nie mogę doczekać się współpracy z panem na rzecz Polski i Sojuszu, by wspólnie stawić czoła istniejącym wyzwaniom i utorować drogę do wzmocnienia bezpieczeństwa wszystkich naszych państw
– napisał Kosiniak-Kamysz, gratulując Ruttemu wyboru.
Dalsza część tekstu pod tweetem
.@MinPres with NATO Secretary General. Most sincere congratulations. I look forward to work with you for the benefit of Poland that of the Alliance to jointly overcome challenges existing and pave the way for enhanced security of all our Nations.
— Władysław Kosiniak-Kamysz (@KosiniakKamysz) June 26, 2024
Rosja: nie oczekujemy zmiany po wyborze Ruttego na nowego szefa NATO
Kreml oznajmił w środę, że wybór Marka Ruttego na nowego sekretarza generalnego NATO zapewne nie pociągnie za sobą żadnej zmiany „generalnej linii” Sojuszu, którą Rosja uważa za „wrogą”.
– Jest mało prawdopodobne, by ten wybór mógł zmienić cokolwiek w generalnej linii NATO. W chwili obecnej sojusz ten jest wobec nas wrogi
– oświadczył rzecznik Kremla Dmitrij Pieskow.
Ukraina/ Zełenski pogratulował Ruttemu wyboru na sekretarza generalnego NATO
Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski w środę pogratulował premierowi Holandii Markowi Ruttemu wyboru na sekretarza generalnego NATO. Jak dodał, od kadencji Holendra na tym stanowisku oczekuje dalszej współpracy na rzecz ochrony ludzi i wolności we wspólnocie euroatlantyckiej.
– Gratulujemy Markowi Ruttemu decyzji sojuszników o wybraniu go na kolejnego sekretarza generalnego NATO. Kiedy w październiku przejmie to stanowisko od Jensa Stoltenberga, spodziewamy się, że nasza wspólna praca na rzecz zapewnienia ochrony ludzi i wolności w całej naszej wspólnocie euroatlantyckiej będzie kontynuowana w dobrym tempie
– napisał Zełenski na platformie X.
Dalsza część tekstu pod tweetem
Congratulations to @MinPres Mark Rutte on the Allies’ decision to appoint him as the next Secretary General of NATO.
When Mr. Rutte takes over this post from @JensStoltenberg in October, we anticipate that our joint work to ensure the protection of people and freedom throughout…
— Volodymyr Zelenskyy / ????????? ?????????? (@ZelenskyyUa) June 26, 2024
Zaznaczył, że zna premiera Holandii jako wiernego zasadom i silnego przywódcę, który w ostatnich latach wielokrotnie wykazał się zdecydowaniem i wizją.
Zełenski podziękował również Stoltenbergowi za jego wkład we wzmocnienie NATO w ostatnich 10 latach, a także za niezachwiane wsparcie dla walki Ukrainy o wolność.
Szef kancelarii prezydenta Ukrainy Andrij Jermak również złożył gratulacje Ruttemu.
– Pańskie przywództwo i oddanie zasadom demokracji są kluczowe dla naszej wspólnej przyszłości. Dziękujemy za niezachwiane wsparcie Ukrainy w tych trudnych czasach
– czytamy w komunikacie na platformie X.
Dalsza część tekstu pod tweetem
Congratulations to Mark Rutte on being elected as the new Secretary General of @NATO. Your leadership and dedication to democratic principles are crucial for our shared future. Thank you for your unwavering support of Ukraine in these challenging times.
— Andriy Yermak (@AndriyYermak) June 26, 2024
Von der Leyen: przywództwo i doświadczenie Ruttego będą kluczowe dla NATO
Szefowa KE Ursula von der Leyen pogratulowała Markowi Ruttemu z okazji wyboru na nowego sekretarza generalnego NATO. Podkreśliła, że jego przywództwo i doświadczenie będą kluczowe dla Sojuszu w tych trudnych czasach.
– Nie mogę doczekać się współpracy na rzecz dalszego wzmacniania partnerstwa UE–NATO
– napisała szefowa KE na platformie X.
Dalsza część tekstu pod tweetem
Congratulations, dear Mark Rutte, on being elected as the new @NATO Secretary General.
Your leadership and experience will be crucial for the Alliance during these challenging times.
I look forward to working with you to further strengthen the EU-NATO partnership.
— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) June 26, 2024
Czytaj także:
Czym zajmą się politycy na szczycie NATO
Szczyt Sojuszu Północnoatlantyckiego, który odbędzie się w Waszyngtonie na początku lipca, w 75. rocznicę powołania Paktu, skupi się na wzmocnieniu zwycięstwa Ukrainy w dłuższej perspektywie, powiedział we wtorek sekretarz stanu...
Czytaj więcejDetails
