Aleksiej Nawalny został w piątek pochowany na cmentarzu Borisowskim w Moskwie – poinformował współpracownik lidera antykremlowskiej opozycji Iwan Żdanow na platformie X. Na nabożeństwo nad trumną Nawalnego policja nie wpuściła tysięcy osób chcących się z nim pożegnać.

Trumna z ciałem Nawalnego została opuszczona do grobu przy wtórze odgrywanej przez orkiestrę melodii piosenki Franka Sinatry „My Way” – poinformował niezależny portal rosyjski Meduza.

Pochówek poprzedziło nabożeństwo nad trumną Nawalnego w cerkwi Ikony Matki Bożej „Ukój Mój Smutek” w Marjino w południowo-wschodniej części Moskwy. Uczestniczyła w nim tylko rodzina. Policja nie wpuściła na nie tysięcy Rosjan, którzy chcieli się pożegnać z opozycjonistą.

Na uroczystość przybyli przedstawiciele korpusu dyplomatycznego akredytowani w Rosji, w tym ambasador RP w Rosji Krzysztof Krajewski, ale – jak pisała ambasada RP w Moskwie – policja uniemożliwia im wejście do cerkwi. Konsulowie Polski, Niemiec i Norwegii złożyli natomiast kwiaty przed Kamieniem Sołowieckim w Petersburgu, gdzie upamiętniany był Nawalny w dzień pogrzebu.

– Losza, dziękuję ci za 26 lat absolutnego szczęścia (…), za miłość, za to, że zawsze mnie wspierałeś, za to, że rozśmieszałeś mnie nawet z więzienia (…) Nie wiem, jak żyć bez ciebie, ale postaram się żyć tak, żebyś tam z góry cieszył się z mojego powodu i był ze mnie dumny

– napisała wdowa po Aleksieju, Julia, na platformie X. Nawalna zapowiedziała w zeszłym tygodniu, że będzie kontynuować dzieło męża, i wezwała Rosjan, by ją wsparli.

Dalsza część tekstu pod tweetem

????, ??????? ???? ?? 26 ??? ??????????? ???????. ??, ???? ?? ??? ????????? ???? ???????. ?? ??????, ?? ??, ??? ?????? ???????????, ?? ??, ??? ?????? ???? ?? ??????, ?? ?? ??? ?? ??? ??? ?????? ?????.
? ?? ????, ??? ???? ??? ????, ?? ? ?????????? ???, ????? ?? ???, ???????,… pic.twitter.com/ybF31AuD47
— Yulia Navalnaya (@yulia_navalnaya) March 1, 2024

Transmisja ceremonii pogrzebowej, prowadzona online przez współpracowników Nawalnego, była utrudniona z powodu blokowania połączeń przez operatorów komórkowych. Zagłuszano też sygnał mobilnej telefonii. W czwartek serwis The Insider napisał, że obok świątyni zainstalowano antenę służącą do utrzymywania łączności przez struktury siłowe.

Ludzie, którzy przyszli pożegnać się z Nawalnym, skandowali jego imię, a także hasła: „Nie boimy się”, „Rosja będzie wolna”. Obsypywano kwiatami jego karawan po drodze na cmentarz.

Współpracownicy opozycjonisty opublikowali zdjęcie, na którym widać ciało polityka w otwartej trumnie podczas nabożeństwa.

Dalsza część tekstu pod tweetem

? ????? ????, ??????? ?????? ?????????? ? ???????? ?????????
?? ????????? ??? ????? ????. ???????? ? ???????? ??????? ???????? ????? ???????. ????????? ? ???? ????? ?????? ?????? «????? ??? ??????» ? ???????.
???? ??????????: https://t.co/DYznAgotPY pic.twitter.com/pd3AkDauNg
— ??????? ?????????? (@teamnavalny) March 1, 2024

W ceremonii uczestniczyli m.in. ambasadorowie USA, Niemiec i Francji oraz przedstawiciele rosyjskiej opozycji.

Dalsza część tekstu pod tweetem

1.03. Uroczystości pogrzebowe A. Nawalnego.
Policja uniemożliwia wejście do cerkwi. Ambasador K. Krajewski w gronie Koleżanek i Kolegów z Nowej Zelandii, Niemiec, Wielkiej Brytanii, Stanów Zjednoczonych, Francji i Australii. Tłumy ludzi próbują pożegnać lidera opozycji.
R.I.P. pic.twitter.com/11v9oDZx89
— PLinRussia ???? (@PLinRussia) March 1, 2024

Na miejscu korespondenci informowali o problemach z łącznością internetową. Okolica cerkwi była pilnowana przez policję, a na drodze z pobliskiej stacji metra ustawiono barierki.

16 lutego władze rosyjskie powiadomiły o nagłej śmierci Nawalnego, najbardziej znanego przeciwnika politycznego Władimira Putina. Nawalny miał umrzeć w łagrze za kołem podbiegunowym, gdzie odbywał karę 19 lat pozbawienia wolności, a groziło mu nawet 30 lat więzienia. Władze odmawiały oddania ciała polityka bliskim.

Matka Aleksieja Nawalnego, Ludmiła, miała otrzymać od władz więziennych ultimatum: albo zgodzi się na cichy pogrzeb na lokalnym cmentarzu, albo opozycjonista zostanie pochowany na terenie kolonii karnej. Jak informowały niezależne rosyjskie media, kobieta zaskarżyła te działania do miejscowego sądu. Uzyskała też wsparcie zwolenników syna.

Współpracownicy Nawalnego poinformowali, że nie mogą znaleźć zakładu pogrzebowego, który zgodziłby się zorganizować publiczną uroczystość pożegnania. Instytucje państwowe i prywatne odpowiadały odmownie, a niektóre wprost przyznały, że otrzymały zakaz przyjęcia takiego zlecenia.