Musimy dostarczyć żołnierzowi rozwiązania prawne, dzięki którym nie będzie miał wątpliwości, kiedy może użyć broni – mówi „Gazecie Polskiej” minister, szef BBN Jacek Siewiera. Jego zdaniem reguły te powinny być też przetłumaczone na języki arabskie i wywieszone na barierze na granicy.

– My mamy obowiązek dostarczyć żołnierzowi takie rozwiązania prawne, w których on nie będzie miał żadnych wątpliwości, że może albo nie wolno mu użyć tego uzbrojenia. (…) Absolutną koniecznością jest wprowadzenie jednolitych reguł i dziś MON to robi

– powiedział minister, szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego Jacek Siewiera.

Według niego te reguły muszą być znane nie tylko Straży Granicznej, nie tylko dowódcy wojskowemu i każdemu żołnierzowi.

– Te reguły powinny być spisane, wywieszone w garnizonie, czy zgrupowaniu na każdym z baraków, powtarzane na każdym apelu, ale one powinny zostać także przetłumaczone na języki arabskie i zawieszone na barierze na granicy po to, aby ludzie z drugiej jej strony dobrze zrozumieli, że to nie są strzały ostrzegawcze. Oni muszą wiedzieć, że jeśli przekroczą granicę i zajmą infrastrukturę istotną z punktu widzenia bezpieczeństwa państwa, jeśli zajmą punkt umocniony, jeśli dokonają zamachu na polskiego żołnierza, to poniosą konsekwencje

– podkreślił szef BBN.

Z projektu ustawy ws. wojska i służb została wykreślona jedna przesłanka dot. użycia broni

Podczas wtorkowego Stałego Komitetu Rady Ministrów z projektu ustawy ws. wojska i służb wykreślono punkt mówiący o tym, że nie będzie traktowane jako przestępstwo użycie broni przy siłowym przekroczeniu granic m.in. pojazdami – poinformował w środę (19 czerwca) wiceszef MSWiA Wiesław Szczepański.

W środę (19 czerwca) Rada Ministrów ma się zająć projektem ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu usprawnienia działań Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, Policji oraz Straży Granicznej na wypadek zagrożenia bezpieczeństwa państwa.

Wiceszef MSWiA Wiesław Szczepański pytany w środę w TOK FM o ten projekt powiedział, że we wtorek był on przedmiotem posiedzenia Stałego Komitetu Rady Ministrów, który przyjął ten projekt ustawy.

– Z tego projektu został wykreślony po dłuższej dyskusji, (…), punkt pierwszy w art. 25 mówiący o tym, że nie będzie traktowane jako przestępstwo użycie broni przy siłowym przekroczeniu granic m.in. pojazdami

– przekazał.

Wyjaśnił, że po wykreśleniu tego punktu zostają trzy przesłanki.

– Jednocześnie doprecyzowano wszędzie, że one wiążą się z bezpośrednim zagrożeniem na polskiej granicy

– podkreślił.

Wykreślenie dot. użycia broni na wniosek Tomczyka

Dopytywany o wykreślenie tej przesłanki potwierdził, że na środowe posiedzenie rządu trafi „poprawiony projekt” bez tej jednej przesłanki. Wyjaśnił, że wykreślenie jej odbyło się na wniosek wiceministra obrony narodowej Cezarego Tomczyka.

Szczepański przekazał, że członkowie klubu Lewicy, którzy jednocześnie są członkami Rady Ministrów, zamierzają wnieść poprawki doprecyzowujące, w jakich przypadkach będzie można użyć broni.

Projekt ustawy ws. wojska i służb stanowi zbiór propozycji nowelizacji części przepisów w ustawach regulujących działanie wojska, policji i Straży Granicznej w Polsce – m.in. do Kodeksu karnego, do ustawy o obronie Ojczyzny, czyli podstawowego aktu regulującego działanie wojska, ustaw o SG i policji, jak również m.in. ustawy o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej, regulującej jej użycie przez żołnierzy i funkcjonariuszy służb.

Kluczowe zaproponowane przepisy dotyczą zasad użycia broni przez żołnierzy oraz funkcjonariuszy SG i policji. Jedną z głównych, zapowiadanych wcześniej zmian jest wprowadzenie do Kodeksu karnego kontratypu, czyli wyłączenia odpowiedzialności za przestępstwo popełnione w szczególnych warunkach. Jak czytamy w proponowanych przepisach, „nie popełnia przestępstwa żołnierz, funkcjonariusz Policji lub Straży Granicznej”, który z naruszeniem zasad użycia środków przymusu bezpośredniego i broni palnej wydaje rozkaz ich stosowania lub sam ich używa w określonych wypadkach – „jeżeli sytuacja wymaga natychmiastowego działania”.

Cztery sytuacje, w których żołnierz lub funkcjonariusz nie popełni przestępstwa

Wyszczególniono cztery typy sytuacji, w których żołnierz lub funkcjonariusz nie popełni przestępstwa naruszając zasady użycia broni. Pierwsza z nich, która według wiceministra Szczepańskiego została wykreślona podczas Stałego Komitetu Rady Ministrów, to konieczność „odparcia bezpośredniego i bezprawnego zamachu na nienaruszalność granicy państwowej przez osobę, która wymusza przekroczenie granicy państwowej przy użyciu pojazdu, broni palnej lub innego niebezpiecznego przedmiotu”.

Druga to kwestia działania w obronie własnej – w konieczności „odparcia bezpośredniego i bezprawnego zamachu na życie, zdrowie lub wolność tego żołnierza, funkcjonariusza Policji lub Straży Granicznej lub innej osoby, podejmowanego w przypadku bezpośredniego i bezprawnego zamachu na nienaruszalność granicy państwowej”. Trzecia sytuacja to konieczność „przeciwdziałania czynnościom zmierzającym bezpośrednio do zamachu na życie, zdrowie lub wolność tego żołnierza, funkcjonariusza Policji lub Straży Granicznej lub innej osoby, w przypadku bezpośredniego i bezprawnego zamachu na nienaruszalność granicy państwowej”.

Czwarta kategoria obejmuje sytuacje „konieczności przeciwstawienia się osobie niepodporządkowującej się wezwaniu do natychmiastowego porzucenia broni, materiału wybuchowego lub innego niebezpiecznego przedmiotu, którego użycie może zagrozić życiu, zdrowiu lub wolności tego żołnierza” lub funkcjonariusza.

Dodatkowo, żołnierze i funkcjonariusze, wobec których wszczęto sprawy o niewłaściwe użycie broni, mają w myśl proponowanych przepisów móc żądać obrońcy z urzędu. Ponadto ma im przysługiwać pomoc finansowa na zapewnienie pomocy prawnej, a także zwrot kosztów pomocy prawnej w przypadku umorzenia postępowania. Oprócz tego dowódca jednostki, w której służy oskarżony żołnierz (lub funkcjonariusz), ma podejmować decyzję, czy pozostawić oskarżonemu prawo do otrzymywania pełnego uposażenia. Przepisy te mają być zastosowane także w odniesieniu do spraw rozpoczętych przed ewentualnym wejściem ustawy w życie.