Stanisław Soyka, wokalista, pianista, skrzypek, kompozytor i aranżer, jeden z najważniejszych artystów na rodzimej scenie muzycznej ostatnich dekad zmarł w czwartek (21 sierpnia) w wieku 66 lat – podało Polskie Radio.
Wybitny muzyk, wokalista i kompozytor odszedł nagle, tuż przed swoim planowanym występem na Top of the Tom Sopot Festival. W czwartek wieczór (21 sierpnia) artysta miał pojawić się na scenie podczas finałowego koncertu „Orkiestra mistrzów”. Z powodu jego śmierci ostatni dzień festiwalu w Sopocie został przerwany w połowie.
Zmarłego artystę pożegnało Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego: „Z głębokim żalem przyjęliśmy informację o śmierci Stanisława Soyki. Jego odejście to wielka strata dla polskiej sceny muzycznej. Soyka łączył jazzową finezję z popową wrażliwością, był multiinstrumentalistą i twórcą, który inspirował. Charyzmatyczny, pełen ciepła i bliski publiczności. Dziękujemy za wszystkie dźwięki, które pozostaną z nami na zawsze”.
Marszałek Sejmu Szymon Hołownia napisał: „Na miły Bóg… Staszek Soyka umarł. W dawnych czasach miałem zaszczyt współpracować z nim przy jednym z projektów. Byliśmy razem w Stanach i w Kanadzie – on prezentował swój „Tryptyk rzymski”, ja coś tam przed tym mówiłem. Staszek… Życzliwość, otwartość, humor ostry, a ciepły i w punkt. Muzyczny geniusz. To był honor, to była przyjemność, podróż w nowe światy. Niezapomniany artysta. Niezapomniany Człowiek. Tam, gdzie poszedł, będzie teraz piękniej. Szok, wdzięczność, łza”.
Krzesimir Dębski napisał na FB: „Nie mogę pogodzić się z myślą, że odszedł mój przyjaciel – Stanisław Sojka. Przez lata dzieliliśmy muzykę, scenę i życie. Jego głos i serce były niepowtarzalne, a przyjaźń bezcenna. Staszku, zostajesz we mnie na zawsze. Dziękuję Ci za każdy dźwięk, każdy uśmiech i każdą chwilę”. Zmarłego artystę pożegnał też Muniek Staszczyk pisząc: „Staszek Soyka zmarł. Stasiu Drogi Przyjacielu Kochałem Cię i podziwiałem. Zawsze jak byliśmy razem na scenie to było wyróżnienie dla mnie i dla T.Love. Bedę tęsknił…”.
Stanisław Soyka, wokalista, pianista, skrzypek, kompozytor i aranżer, łączył jazz, pop, soul, poezję śpiewaną i muzykę klasyczną, a jego charakterystyczny głos i emocjonalny sposób interpretacji sprawiły, że zyskał miano jednego z najwybitniejszych interpretatorów polskiej piosenki.
Urodził się w 1959 r. w Żorach. Śpiewać zaczął jako 7 -latek udzielając się wraz z ojcem w chórze katedralnym w rodzinnych Gliwicach. Następnie ukończył liceum muzyczne w klasie skrzypiec oraz Wydział Kompozycji i Aranżacji Akademii Muzycznej w Katowicach.
W czasie studiów śpiewał z big-bandem Puls, z którym dokonał pierwszych nagrań dla archiwum Rozgłośni PR w Katowicach. Stanisław Soyka debiutował w listopadzie 1979 r. recitalem muzyki bluesowej i gospel w Filharmonii Narodowej w Warszawie. Śpiewał tam utwory Raya Charlesa, Carole King i Beatlesów. Zapis tego koncertu znalazł się na jego pierwszym albumie „Don’t You Cry”.
W 1981 roku ukazała się płyta „Blublula” zawierająca wykonania takich standardów jak „I’m just a lucky so and so” Ellington’a czy Coltrane’a. Płyta została „Jazzową płytą roku ’81”. W 1982 roku ukazała się płyta „Soyka Sings Ellington”. W 1986 muzyk podpisał kontrakt z wytwórnią RCA, dla której nagrał album „Stanisław Soyka”. Natomiast już dwa lata później ukazała się płyta „Radioaktywny”, która stanowiła zapis aktywności artysty w polskich studiach nagraniowych w latach 1983-88.
W 1988 roku artysta rozpoczął długą współpracę z Januszem Yaniną Iwańskim, gitarzystą jazz-rockowej grupy Tie Break. Duet Soyka & Yanina nagrał szereg płyt (przy współudziale innych muzyków z kręgu Tie Break’u). O ich albumie „Acoustic” mówi się, że o kilka lat wyprzedził epokę nagrywania „bez prądu”. Kolejna ich płyta „Neopositive” (1992), zawiera piosenkę „Tolerancja”, która została wylansowana na wielki przebój.
W lutym 1995 r. EMI publikuje album pt. „Retrospekcja”. Ten album to koncertowy zapis największych hitów z lat 1978–1994 zarejestrowanych w studio TVP Kraków – w Łęgu w kwietniu 1994 roku. „Retrospekcja” potwierdza opinię, że Stanisław Soyka potrafi uzyskać na koncertach identyczne brzmienie jak w studiu, co jest umiejętnością dostępną tylko wielkim muzykom. W nagraniu płyty udział wzięli: Janusz „Yanina” Iwański oraz formacja „Tie Break”, którą śmiało można nazwać zespołem gwiazd – od początków jej działalności w składzie pojawili się lub zagościli na dłużej m. in. Tomasz Stańko, Wojciech Waglewski, Włodzimierz Kiniorski, Mateusz i Marcin Pospieszalscy, Antoni Ziut Gralak , Wojciech Konikiewicz, Jorgos Skolias, Aleksander Korecki, Andrzej Urny, Zbigniew Wegehaupt i wielu innych znakomitych muzyków.
Album „Soyka. Sonety Shakespeare” (1995) to suma fascynacji literackich i przyjaźni z wybitnym pisarzem, tłumaczem i humanistą Maciejem Słomczyńskim. Powstaje wybór 12 sonetów Williama Shakespeare w przekładach Macieja Słomczyńskiego i Stanisława Barańczaka.
W latach 1996–2002 wychodzą m.in. albumy takie jak „Polskie Pieśni Wielkopostne”, „Soykanova” czy „Sztuka Błądzenia”. W 2003 roku Sojka komponuje i nagrywa muzykę do słów „Tryptyku Rzymskiego” Jana Pawła II. 4 listopada tegoż roku podczas uroczystego koncertu z okazji imienin Ojca Świętego w Watykanie wraz z zespołem wykonuje fragmenty utworu.
W marcu 2004 roku ukazała się płyta „Soyka Sings Love Songs”, na której artysta prezentuje własne wersje znanych przebojów, których głównym tematem jest miłość.
Album „Studio Wąchock” (2009) to początek nowego etapu w twórczości Stanisława Soyki. Na płycie pojawiły się gościnie Paulina i Natalia Przybysz (Sistars), Mateusz Pospieszalski, Antoni Gralak, Michał Zduniak i Andrzej Przybielski. Artysta śpiewa wiersze Czesława Miłosza „Który skrzywdziłeś” oraz „Stary człowiek ogląda TV” z akompaniamentem skrzypiec czy wreszcie wiersz „Czułość” Zbigniewa Herberta z muzyką Grzegorza Turnaua.
W 2010 w Sopocie podczas X Festiwalu Teatru Polskiego Radia i Teatru Telewizji Polskiej DWA TEATRY Stanisław Soyka otrzymał nagrodę za najlepszą oryginalną muzykę do słuchowiska „Jeszcze się spotkamy młodsi” według scenariusza i reżyserii Krzysztofa Czeczota. Słuchowisko w całości otrzymało nagrodę Grand Prix.
We wrześniu 2010 roku ukazał się album „Soyka…tylko brać. Osiecka znana i nieznana”. Do nieznanych lub pominiętych wierszy Agnieszki Osieckiej Stanisław Soyka napisał muzykę.
W kwietniu 2011 roku w Szczecinie premierę miał dramat muzyczny pt. „Pasja według Romana Brandstaettera zwana Pasją Szczecińską”, na 11 muzyków i 6 aktorów. Kompozytorem był Soyka. Utwór powstał na podstawie tekstów Romana Brandstaettera, adaptacją i reżyserią zajął się Krzysztof Czeczot. Oprócz Stanisława Soyki, jego zespołu i kwartetu smyczkowego Altra Volta, wystąpili w nim także wybitni aktorzy polscy: Jerzy Trela, Danuta Stenka i Kamila Baar.
W maju 2011 roku ukazał się album przygotowany z okazji uchwalonego przez Sejm RP Roku Miłosza. Soyka skomponował muzykę i zaśpiewał wybrane przez siebie wiersze polskiego noblisty, Czesława Miłosza, na płycie „Stanisław Soyka śpiewa 7 wierszy Czesława Miłosza”. Promował ją przebój „Na cześć księdza Baki”, nagrany w duecie z Czesławem Mozilem z formacji Czesław Śpiewa.
W czerwcu 2011 roku Soyka został uhonorowany nagrodą Grand Prix Krajowego Festiwalu Piosenki w Opolu za całokształt twórczości. Otrzymał również swoją Gwiazdę w opolskiej Alei Gwiazd.
Wiosną 2012 roku nakładem Universal Music Polska został wydany album z piosenkami Czesława Niemena pt. „Stanisław Soyka w hołdzie Mistrzowi”. 13 maja 2014 roku odbyła się premiera nowego wydawnictwa pt. „Strug. Leśmian. Soyka”.
W kwietniu 2015 Soyka zaprezentował własne interpretacje swingowych standardów z lat 30. i 40. XX wieku, głównie Duke’a Ellingtona, wydając płytę „Swing Revisited”. Została ona nagrana ze szwedzko-duńską orkiestrą bigbandową Rogera Berga, a promował ją cover „Let The Good Times Roll” z repertuaru Louisa Jordana. Album uzyskał status złotej płyty.
Jesienią 2015 roku zostaje wydana płyta Soyka & Cracow Singers „Shakespeare a cappella”. Po 20 latach od premiery „Soyka. Sonety Shakespeare”, przyszła pora na nową odsłonę sonetów. Nowa interpretacja łączy śpiew solowy w charakterze jazzowej improwizacji z klasyczną, wielogłosową sztuką wokalną prezentowaną przez zespół Cracow Singers.
W tym samym roku Sojka wziął udział w nagraniu koncertowego albumu Krzysztof Kobyliński Ethnojazz Orchestra „KK Pearls, Aukso & Moś, Soyka – live”, który ukazał się we wrześniu.
W 2020 otrzymał nagrodę 100-lecia ZAiKS-u.
Jak przypomniano na stronie internetowej zmarłego artysty, w jednym z licznych wywiadów Soyka powiedział: „Nie gram dla fajerwerków, nie śpiewam by się popisać. Moją ambicją i pragnieniem jest, by mój śpiew, moje pieśni dodawały otuchy, podnosiły na duchu tych, którzy przychodzą mnie słuchać. Chcę by wychodzili z koncertu pogodni i umocnieni”.
