18 kwietnia przypada Europejski Dzień Praw Pacjenta. Pacjent w każdej sytuacji, w której uważa, że doszło do naruszenia jego praw, może zwrócić się do Rzecznika Praw Pacjenta. W ubiegłym roku pacjenci skierowali do niego ponad 95 tys. zgłoszeń.

Najszybszym sposobem kontaktu biurem RPP jest telefon na bezpłatną infolinię 800-190-590.

Z informacji przekazanych PAP przez Biuro RPP wynika, że w ubiegłym roku 53 proc. interwencji telefonicznych dotyczyło świadczeń realizowanych w ramach leczenia szpitalnego, głównie w ramach SOR; 19 proc. świadczeń realizowanych w ramach podstawowej opieki zdrowotnej i 13 proc. w ramach ambulatoryjnej opieki specjalistycznej. Dotyczyły one m.in. zastrzeżeń do jakości leczenia i opieki pielęgnacyjnej, niezapewnienia ciągłości leczenia i długiego czasu oczekiwania na świadczenie.

W sumie w ubiegłym roku do Biura RPP wpłynęło 95 tys. zgłoszeń, które obejmowały różnorodne zapytania i skargi. Na ich podstawie RPP podjął 2322 interwencje wyjaśniające: 1350 interwencji pisemnych i 972 interwencje telefoniczne w podmiotach udzielających świadczeń zdrowotnych w indywidualnych sprawach pacjentów i w sytuacjach szczególnych.

Biuro RPP zaznaczyło, że pacjenci nie zgłaszają wszystkich naruszeń, więc wszechstronna ocena tego, czy prawa pacjenta są przestrzegane jest utrudniona. Według Biura, przyczynia się do tego niska waga niektórych naruszeń w porównaniu do udzielanych świadczeń, potrzeba zachowania pozytywnych relacji z personelem medycznym, powody osobiste i poczucie wstydu.

Pacjenci często nie są świadomi swoich praw. W wielu przypadkach nie zgłaszają naruszeń, ponieważ nie zdają sobie sprawy, że takie miały miejsce lub nie są świadomi możliwości ich zgłoszenia. Uniemożliwia to stworzenie kompletnego obrazu przestrzegania praw pacjenta w Polsce wyłącznie w oparciu o zgłoszenia pacjentów

– podkreśliło Biuro RPP.

W 2024 r. RPP wszczął także 417 postępowań w sprawach praktyk naruszających zbiorowe prawa pacjentów. Wydał jednocześnie 364 decyzje merytoryczne. W 170 przypadkach uznał praktyki stosowane przez podmiot za naruszające zbiorowe prawa pacjentów.

Zgodnie z konstytucją każdy, niezależnie od swojej sytuacji materialnej, powinien mieć zapewniony równy dostęp do świadczeń zdrowotnych, które są opłacane ze środków publicznych. Warunki i zakres takiej opieki określa ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Niektórym grupom przysługują szczególne przywileje. To np. kobiety w ciąży, które są przyjmowane w gabinetach lekarzy specjalistów poza kolejką oczekujących oraz dzieci i seniorzy, którym przysługują darmowe leki z wykazu ministra zdrowia.

Wszystkim chorym pomoc powinna być udzielana zgodnie z aktualną wiedzą medyczną i poszanowaniem godności. Pacjenci mają prawo do tajemnicy lekarskiej, informacji o swoim stanie zdrowia, wyrażania zgody na leczenie czy obecności osoby bliskiej. Prawem chorego jest także przejrzysta procedura ustalenie terminu przyjęcia w sytuacji, gdy pomoc lekarza nie może być udzielona w momencie zgłoszenia.

Kwestie te reguluje Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.

800-190-590 to bezpłatny ogólnopolski numer infolinii, na który mogą zadzwonić wszyscy, którzy chcą uzyskać informację dotyczącą praw pacjenta oraz funkcjonowania systemu ochrony zdrowia w Polsce. Eksperci Biura RPP informują o sposobach rozwiązania zgłaszanego problemu, np. podając praktyczne wskazówki, pomagają rozwiać wątpliwości co do ewentualnego naruszenia praw pacjenta, o drogach dochodzenia odszkodowania i zadośćuczynienia. Informują także o możliwościach otrzymania świadczenia w ramach funduszy: kompensacyjnego zdarzeń medycznych, szczepień ochronnych i badań klinicznych.

Pacjent w przypadku naruszenia przysługujących mu praw może też wnieść skargę do Narodowego Funduszu Zdrowia. NFZ odpowiada wyłącznie za nadzór nad tymi placówkami, które przyjmują pacjentów w ramach umów z Funduszem. Pacjenci mogą zgłaszać skargi do NFZ m.in. w sytuacji, gdy odmówiono im konsultacji lekarskiej czy zapisania do lekarza albo kazano zapłacić za pomoc, którą powinni otrzymać bezpłatnie. NFZ nie ocenia decyzji medycznych podejmowanych w procesie leczenia. W tym zakresie skargi można kierować do RPP.

Co roku 18 kwietnia Europejski Dzień Praw Pacjenta obchodzony jest we wszystkich krajach Unii Europejskiej. Europejska karta praw pacjenta (EKPP) zawiera 14 praw. To prawo do profilaktyki, dostępu do opieki medycznej, do informacji, do wyrażenia zgody, do wolnego wyboru, do prywatności i poufności. To także prawo do poszanowania czasu pacjenta, przestrzegania norm jakościowych, do bezpieczeństwa, do innowacji, do unikania niepotrzebnego cierpienia i bólu, do leczenia dostosowanego do potrzeb, do zażaleń, do rekompensaty, do podejmowania działań leżących w interesie ogółu, do działalności na rzecz przysługującym pacjentom praw, do uczestnictwa w kształtowaniu polityki zdrowotnej.

Czytaj także:

LUBUSKIE

Gdzie szukać pomocy lekarskiej w czasie świąt? [WYKAZ PLACÓWEK]

18 kwietnia 2025

Narodowy Fundusz Zdrowia przypomina, że w weekendy i dni wolne od pracy, pacjenci potrzebujący pilnej konsultacji z lekarzem mogą skorzystać z nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej. - Taka wizyta...

Czytaj więcej