Dyrektor Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości Przemysław Terlecki, dyrektor Teatru Muzycznego w Poznaniu Przemysław Kieliszewski, oraz Jacek Ogorzałek, zaangażowany w upamiętnianie martyrologii Polaków na ziemi lubuskiej zostali w czwartek (12 grudnia) uhonorowani Nagrodą „Świadek Historii”.

Nagrody Prezesa IPN „Świadek Historii” zostały wręczone w czwartek (12 grudnia) w Sali Białej Bazaru Poznańskiego; w historycznym miejscu, z którego w grudniu 1918 r. przemawiał Ignacy Jan Paderewski, zapoczątkowując powstanie wielkopolskie.

Aktu dekoracji dokonał zastępca prezesa Instytutu Pamięci Narodowej dr hab. Karol Polejowski.

– Nagroda „Świadek Historii” ustanowiona w IPN stanowi wyraz uznania dla wszystkich tych osób, ale też instytucji, z Polski, ale też z zagranicy, które wnoszą znaczący wkład w popularyzację polskiej historii, a działalność tych osób czy instytucji współgra z misją Instytutu Pamięci Narodowej. Dlatego też ta nagroda, która przyznawana jest już od wielu lat, jest jedną z najbardziej prestiżowych, które przyznaje IPN

– podkreślił w rozmowie z dziennikarzami przed uroczystością zastępca prezesa Instytutu Pamięci Narodowej dr hab. Karol Polejowski.

– Uznajemy, że to wspólne realizowanie misji Instytutu i osób, instytucji nagradzanych, najlepiej służy państwu polskiemu dzisiaj, ale też jest dobrym prognostykiem na przyszłość, bo dbamy też o przyszłe pokolenia

– dodał.

Polejowski zaznaczył, że honorowe nagrody przyznawane są różnego rodzaju instytucjom i osobom zasłużonym, w tym także m.in. pasjonatom historii, szczególnie zaangażowanym w popularyzację dziejów naszego kraju.

– Wcale nie trzeba być historykiem z wykształcenia, żeby historię kochać, rozumieć ją i czuć w sobie powołanie do jej popularyzacji

– podkreślił.

W gronie Laureatów XV edycji Nagrody Honorowej Prezesa IPN „Świadek Historii” znalazł się Przemysław Kieliszewski, dyrektor Teatru Muzycznego w Poznaniu, którego siedziba mieści się w dawnym Domu Żołnierza im. Marszałka Józefa Piłsudskiego, oddanym do użytku w 1939 r.

Jak przypomniano w trakcie uroczystości, podczas wojny w obecnym gmachu teatru mieściła się siedziba gestapo. Historia ta jest dziś elementem współpracy Instytutu Pamięci Narodowej i teatru. Współpraca trwa już kilkanaście lat i ma zarówno cykliczny, jak i projektowy wymiar. Od 2011 r. Instytut Pamięci Narodowej wspólnie z Przemysławem Kieliszewskim, w ramach akcji edukacyjno-medialnej „Zapal Znicz Pamięci”, organizuje Koncerty Zaduszkowe poświęcone ofiarom wojny, szczególnie Wielkopolanom. Odbywające się w ich ramach spektakle teatralne: „Irena” o Irenie Sendlerowej i „Virtuoso”, opowiadający historię Ignacego Jana Paderewskiego, prezentowane były w Warszawie i Berlinie.

W 2023 r. z okazji Narodowego Święta Niepodległości Instytut Pamięci Narodowej we współpracy z Instytutem Polskim w Berlinie zorganizowali koncert „Wieczór pieśni polskiej” w Bazylice św. Jana w Berlinie. Koncert był częścią Festiwalu Paderewskiego, organizowanego przez Stowarzyszenie Wielkopolan Bona Fide, którego prezesem jest Przemysław Kieliszewski, a IPN został zaproszony do grona partnerów wydarzenia.

Nagrodą „Świadek Historii” uhonorowano w czwartek także Jacka Ogorzałeka. Oddziałowe Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Poznaniu od lat współpracuje z nim w zakresie upamiętniania postaci, wydarzeń i miejsc związanych z martyrologią narodu polskiego na terenie ziemi lubuskiej.

– Z inicjatywy Jacka Ogorzałka, w ramach obchodów 80. rocznicy zdobycia Monte Cassino, sfinansowaliśmy wykonanie i montaż tablicy poświęconej żołnierzom 2 Korpusu Polskiego, spoczywającym na lubuskich nekropoliach. W ramach projektu „Polsce Wierni” tablicami zostały upamiętnione młodzieżowe organizacje antykomunistyczne „Promień Wolności” 1956–1957 w Rogozińcu oraz Konspiracyjny Związek Młodzieży Wielkopolskiej „Lwie Gniazdo” 1949–1950 w Zielonej Górze. Na wniosek Towarzystwa Upiększania Miasta w Zielonej Górze oraz dzięki wsparciu Jacka Ogorzałka zaopiniowaliśmy treść tablicy poświęconej żołnierzowi AK, Batalionów Chłopskich i powojennego podziemia antykomunistycznego, Władysławowi Dudkowi ps. „Wicher” w Żarach

– podało IPN.

Ponadto w latach 2022–2024 Jacek Ogorzałek złożył kilkanaście wniosków o wpis do ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski – powstańców, uczestników wojen, żołnierzy wojska polskiego pochowanych na lubuskich cmentarzach.

Wśród tegorocznych laureatów Nagrody Honorowej Prezesa IPN „Świadek Historii” znalazł się także dyrektor Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości Przemysław Terlecki. W trakcie uroczystości podkreślono, że początki współpracy Instytutu Pamięci Narodowej i Przemysława Terleckiego sięgają 2015 r., kiedy koordynował, jako pełnomocnik Archidiecezji Poznańskiej, przygotowania do uroczystości 1050. rocznicy Chrztu Polski. Wówczas pomagał Oddziałowi IPN w przygotowaniu okolicznościowej wystawy oraz wydarzeń towarzyszących.

– W kolejnych latach Przemysław Terlecki był pełnomocnikiem wojewody wielkopolskiego i koordynował przygotowania do uroczystości setnej rocznicy odzyskania przez Polskę Niepodległości oraz setnej rocznicy wybuchu powstania wielkopolskiego. Wypełniając te obowiązki, wspierał IPN w realizacji zadań statutowych

– podkreślono.

Od 2020 roku Terlecki jest dyrektorem Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości, którego oddziały mają wielkie znaczenie dla prowadzonej przez poznański oddział IPN działalności naukowej, edukacyjnej i upamiętniającej, m.in. na terenie Fortu VII organizowane było w 2022 r. Wielkopolskie Forum Pamięci Narodowej, a w 2023 r. w jego przestrzeniach realizowany film edukacyjny „Fort VII – obóz krwawej zemsty”.

Wspólne działania dotyczą też upamiętniania Czerwca ’56: w 2021 r. muzeum wraz z poznańskim Oddziałem IPN przygotowało wystawę „Poznański Czerwiec 1956. Oblicza buntu i jego pamięć”, która prezentowana była m.in. na Placu Piłsudskiego w Warszawie. Na zaproszenie Przemysława Terleckiego Oddział IPN w Poznaniu jest również partnerem nagrody „Stukot ’56”.

Przemysław Terlecki był zaangażowany także w zainicjowaną w 2021 r. m.in. przez IPN i Wielkopolskie Muzeum Niepodległości społeczną kampanię mającą na celu ustanowienie 27 grudnia świętem narodowym, zwieńczoną podpisaniem przez Prezydenta RP ustawy o Narodowym Dniu Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego.

W Poznaniu po raz pierwszy Nagrodę Honorową „Świadek Historii” przyznano w 2010 r. Od tego czasu w 14. poznańskich edycjach wyróżnienie to otrzymało ponad 70 laureatów; nagrodą „Świadek Historii” wyróżniono m.in. dziennikarza Rafała Pogrzebnego; kierownika oddziału Polskiej Agencji Prasowej w Poznaniu.