26 czerwca 2025 roku w 80. rocznicę wysiedlenia mieszkańców dawnej parafii Zazule-Kozaki koło Złoczowa, przy krakowskim Rynku Głównym w Klubie Dziennikarzy „Pod Gruszką” w Krakowie obędzie się promocja książki zatytułowanej ”Od chusty świętej Weroniki do ołtarza Wita Stwosza- śladami profesora Mariana Słoneckiego”. W jednym z rozdziałów autorzy przedstawili historię powstania radiowego cyklu dokumentalnego pt. ”Obraz sercem malowany” mojego autorstwa, prezentowanego na naszej antenie w 2023 roku. Książka jest naturalnym rozwinięciem idei audycji stanowiąc bezcenne źródło wiedzy na temat odnalezionego w lubuskiej wsi Pyrzany artefaktu i jego zasłużonego dla polskiej kultury i historii autora.
Pod koniec 2021 roku grupa mieszkańców w czasie porządkowania miejscowego kościoła odnalazła tajemniczy przedmiot. Wyglądał jak brudna i pozaginana szmatka. Gdyby nie sygnatura, prawdopodobnie wylądowałby w koszu. Po rozwinięciu i rozprostowaniu płótna ukazała się znana z licznych prac malarskich twarz Chrystusa, odwzorowana na chuście św. Weroniki. Skąd malarski Veraikon znalazł się na zapleczu budynku, który do zakończenia wojny był niemiecką gospodą i wiejską salą?
Po wojnie Polacy, którzy przybyli z kresowej wsi Kozaki, urządzili tu kościół wyposażając go w przywieziony ołtarz, dzwony i inne liturgiczne przedmioty. Nikt jednak nie pamiętał odnalezionego obrazu, który prawdopodobnie przeleżał na strychu ponad 70-lat. Trochę więcej wyjaśniła inskrypcja umieszczona na odwrocie: KAPLICY W PODLIPCACH AD MCMX OFIAROWAŁ FRANCISZEK KORAB SŁONECKI. Poniżej: MALOWAŁ MARYAN SŁONECKI. Ofiarodawca: Franciszek Korab Słonecki.
Kresowa wieś Podlipce należała do parafii Zazule-Kozaki. Znajdująca się tam kaplica powstała w 1909 roku. Okoliczności podarowania obrazu dla leżącej na dalekiej podolskiej prowincji kaplicy pod Złoczowem, pozostają zagadką. Natomiast autor obrazu Marian Słonecki był wówczas 23-letnim studentem Wydziału Architektury Politechniki Lwowskiej. Kolejne lata spędził na studiowaniu malarstwa w pracowni Jacka Malczewskiego w Krakowie. Z czasem zaczął zajmować się konserwacją zabytków. Po latach, jako profesor ASP w Krakowie m. innymi sprowadził i odnowił zrabowany przez Niemców ołtarz Wita Stwosza z bazyliki Mariackiej w Krakowie.
W części pierwszej w 2023 roku przypomnieliśmy okoliczności odnalezienia obrazu i kresowe wspomnienia miejsc, z których przyjechał do Pyrzan. W części drugiej, którą przypomnimy, podążymy do Krakowa śladem autora Mariana Słoneckiego, gdzie na Wawelu jako profesor Akademii Sztuk Pięknych dożył swoich dni. W pracowni konserwacji zobaczymy też obraz i poznamy okoliczności jego restauracji. Wraz z pomysłodawcą powstania książki Bogusławem Mykietowem opowiemy tej historii ciąg dalszy.
(A. Dereszowska, B. Mykietów, M. Śliwka, B. Woźniak, Od Chusty Świętej Weroniki do ołtarza Wita Stwosza. Śladami profesora Mariana Słoneckiego (1886-1969). Lwów – Wilno – Grodno – Warszawa – Kraków. Podlipce – Złoczów – Pyrzany, Zielona Góra – Pyrzany 2025, ISBN 978-83-60218-66-2, stron 467.)
Posłuchaj reportażu.
Ciąg dalszy tematu w rozmowie z Bogusławem Mykietowem.
