Rozpoczęła się kontrola kart szczepień – powiedział PAP rzecznik GIS Marek Waszczewski. Podkreślił, że nie jest to kontrola ani dzieci, ich rodziców, ani przychodni. „Chcemy dokładnie sprawdzić, ilu mamy zaszczepionych i przeciwko którym chorobom” – dodał.

Rzecznik GIS powiedział PAP, że od wtorku (1 kwietnia) blisko 10 tys. publicznych i prywatnych poradni i przychodni, w których są punkty szczepień, dostaje informacje o kontroli. Waszczewski zaznaczył, w ciągu najbliższych kilku dni kontrolerzy będą mieli wgląd w karty szczepień w tych podmiotach.

Podkreślił, że nie jest to kontrola ani dzieci, ich rodziców, ani przychodni.

Będziemy sprawdzali sposób prowadzenia kart, w jaki sposób są wypełniane i czy nie brakuje w nich wpisów

– zaznaczył.

Rzecznik GIS podkreślił, że to krok w stronę cyfryzacji kart szczepień.

Chcemy dokładnie sprawdzić, ilu mamy zaszczepionych i konkretnie przeciwko którym chorobom

– dodał.

Podkreślił, że kontrola nie jest nastawiona na karanie.

Na tym etapie to pewnego rodzaju spis z natury

– powiedział.

Waszczewski zaznaczył, że przychodnie na bieżąco informują sanepidy o uchylaniu się od szczepień.

1. Grupa dzieci zniknęła z systemu

Powiedział, że jest też grupa dzieci, która zniknęła z systemu. Podkreślił, że GIS będzie starał się ustalić, co się z nimi stało. Dodał, że jest kilka roboczych hipotez: mogą to być dzieci, których rodzice mają prywatną opiekę medyczną i tam szczepią dzieci, a karta szczepień dziecka została w publicznej poradni; rodzice wyjechali z dziećmi za granicę lub przeprowadzili się, a karta szczepień nie została przesłana do żadnej inne przychodni.

Rzecznik GIS podkreślił, że Ministerstwo Zdrowia zadeklarowało, że karty szczepień będą elektroniczne do końca 2025 r. Rzecznik GIS powiedział, że podobnie jak obecnie w przypadku szczepień na grypę, informacje o wszystkich 13 obowiązkowych szczepieniach dziecka będą dostępne na Internetowym Koncie Pacjenta (IKP).

Dodał, że będą to informacje o tym, gdzie i kiedy wykonano szczepienie, którą serią szczepionki. Zaznaczył, że nie będzie wówczas potrzeby przesyłania karty szczepień. Dodał, że obecnie po urodzeniu dziecka, rodzice deklarują w szpitalu, do której poradni zapiszą dziecko i szpital przesyła tam kartę szczepień. Waszczewski zaznaczył, że szpital nie ma możliwości sprawdzenia, czy dziecko faktycznie jest pod opieką danej placówki.

Podkreślił, że kontrola kart szczepień nie ma związku z ujawnionym w marcu przypadkiem błonicy u niezaszczepionego dziecka, które wróciło z Zanzibaru. Rzecznik GIS dodał, że kontrola była planowana dużo wcześniej, a została przesunięta w związku z sezonem grypowym.

Nie chcieliśmy utrudniać pracy przychodni w czasie fali grypy

– zaznaczył.

Główny Inspektor Sanitarny Paweł Grzesiowski, zapowiadając kontrolę kart szczepień w styczniu powiedział, że spodziewa się, że kontrola ujawni grupy niezaszczepionych dzieci. Według niego nawet kilka procent, czyli co najmniej kilkaset tysięcy osób, to dzieci, które z systemu zniknęły.

W listopadzie 2024 r. ukazał się raport pokontrolny Najwyższej Izby Kontroli. Wykazał on, że brakuje dokładnych danych o liczbie osób, które powinny być zaszczepione, ilu osobom wykonano szczepienia oraz o liczbie odmów. NIK ostrzegł, że dalszy wzrost odmów szczepień może doprowadzić do wybuchu epidemii groźnych dla życia chorób.

2. Obowiązkowe szczepienia w Polsce

Do obowiązkowych należą szczepienia przeciwko: gruźlicy, wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, błonicy, krztuścowi, tężcowi, ostremu nagminnemu porażeniu dziecięcemu (poliomyelitis), odrze, śwince, różyczce, inwazyjnemu zakażeniu Streptococcus pneumoniae (pneumokokowym), inwazyjnym zakażeniom Haemophilus influenzae typu B, zakażeniom wywołanym przez rotawirusy, ospie wietrznej. Pierwsze szczepienia przeciwko gruźlicy oraz wirusowemu zapaleniu wątroby typu B dziecko otrzymuje jeszcze w szpitalu, w pierwszej dobie swojego życia. Kolejne szczepienia należy wykonać w 6–8 tygodniu życia dziecka. Wykonuje je wybrany przez rodziców lekarz w przychodni podstawowej opieki zdrowotnej.

W 2023 r. zanotowano w Polsce ponad 87 tys. odmów szczepień, czyli kilkakrotnie więcej niż w poprzednich latach.