Przygnębiająca lubuska demografia [ANALIZA]

Sytuacja demograficzna województwa określana jest kilkoma syntetycznymi wskaźnikami. Zacznijmy od liczby ludności. Wynosi ona 1007 tys.. Tyle było Lubuszan w końcu 2020 roku, podczas kiedy w 2010 liczba ta wynosiła 1023 tys. Zatem przez dziesięć lat ubyło nas 16 tys., co w przeliczeniu na rok daje ubytek 1,6 tys. rocznie, choć ostatni spis powszechny pokazał, że województwo zamieszkuje mniej jak 1 mln mieszkańców.

Ubytek bardziej dotyczy mężczyzn jak kobiet. Mężczyzn ubyło bowiem 8,6 tys., a kobiet 7,5 tys, co pogłębiło regionalny deficyt mężczyzn wynoszący 0,946%, a oznaczający, że na 1000 Lubuszanek przypada 946 Lubuszan. Wynika z tego, że pewna część lubuskich mężczyzn emigruje w inne regiony kraju. Co jest tego powodem statystyki nie informują.

Gęstość zaludnienia wynosząca 72 mieszkańców na km2 wobec 124 dla Polski ogółem, wskazuje na dosyć poważny deficyt demograficzny. Gdyby w Lubuskiem była podobna do ogólnokrajowej gęstość zaludnienia, Lubuszan byłoby blisko 1,8 mln, co przełożyłoby się na liczbę mieszkańców Gorzowa i Zielonej Góry w pobliżu 200 tys. Jak bardzo by to podniosło dynamikę rozwoju nie trzeba przekonywać. Póki co w miastach lubuskich mieszka 64,7 % mieszkańców i odsetek ten w ciągu 10 lat nieco wzrósł z 63,5 % co w liczbach bezwzględnych wynosi 1165 osób. Można zatem rzec, że lubuskie miasta nie są, aż tak bardzo atrakcyjne. W obu miastach stołecznych mieszka 26,2 % mieszkańców regionu.

Struktura wiekowa społeczeństwa lubuskiego także nie napawa optymizmem. Spada odsetek osób w wieku przedprodukcyjnym, bo rodzi się coraz mniej dzieci. Wzrasta natomiast odsetek ludzi w wieku poprodukcyjnym, bo wydłużył się średni wiek życia. Współczynnik starości demograficznej obliczany jako stosunek liczby mieszkańców powyżej 65 roku życia do ogólnej liczby ludności wzrósł od roku 2010 z ok.11% do ok 19% w 2020, a prognoza na 2040 wynosi 26%. Mediana wieku wzrosła z ok 36 lat w 2005 do 41,5 lat w 2020. (Mediana oznacza, że połowa zbioru mieści się powyżej jej wartości, a połowa poniżej). Rzecz jasna dla kobiet mediana ta jest wyższa i wynosi 43 lata. Dla samych mężczyzn mediana wynosi 40 lat.

Przyszłość demograficzną regionu należy kreślić ciemnymi barwami. W roku 2010 Lubuszanki rodziły rocznie 10939 dzieci, zaś w 2020 tylko 8634. Ponad 2,3 tys. różnicy. W przyroście naturalnym daje to 1,42 promile w 2010 roku i – 3,95 promile w 2020 roku. W liczbach bezwzględnych to ubytek ok 4.000 rocznie. Jeżeli idzie o wiek urodzenia dziecka, to zmiany ostatnich lat świadczą o kolosalnych zmianach obyczajowych. O ile w 2010 kobiety w wieku 15-19 stanowiły odsetek 19,6 rodzących kobiet na 1000 swoich rówieśniczek, to 10 lat później tylko 10,9. Z drugiej zaś strony matki w wieku 35 + w 2010 stanowiły 33,2 na 1000 rówieśniczek, a w 2020 było to 40,8 na 1000. Współczynnik reprodukcji brutto, mówiący ile przeciętna kobieta urodziła córek, w roku 2010 wynosił 0,65, a w roku 2020 0,64, co oznacza mniej więcej, że każdym kolejnym pokoleniu zamiast potencjalnych 3 matek urodzą się 2 matki.

Przygnębiający jest w tej sytuacji fakt, że władze samorządowe, niezależnie od szczebla, nie widzą tego demograficznego problemu. Nie ma wobec tego wyzwania żadnej samorządowej odpowiedzi. W żadnej samorządowej strategii demografia nie jest ani celem, ani priorytetem. W myśleniu o przyszłości w samorządach dominuje konsumpcja i obca jest samorządowi refleksja, że za kilkanaście lat nie będzie komu z rozmaitych „dobrodziejstw” korzystać.

Na marginesie w/w danych należy dostrzec bardzo niekorzystny trend demograficzny w Polsce, jako, że demograficzna zapaść, która rozpoczęła się właśnie w roku 2010, dotyczy całej Polski. Druga uwaga sprowadza się do konstatacji, że programy polegające na finansowaniu dzietności nie dają efektów o ile nie ma wśród młodych matek „mody” na macierzyństwo. I słuszne jest ostrzeżenie JPII, że życie dla przyjemności jest cechą cywilizacji śmierci.