Dziś obchodzimy Światowy Dzień Krwiodawcy, ustanowiony w rocznicę urodzin Karla Landsteinera, odkrywcy grup krwi, uhonorowanego Nagrodą Nobla.
Radio Zachód będzie dziś w Regionalnym Centrum Krwiodawstwa. Opowiemy o tym, co zrobić, by pomóc potrzebującym.
Zapotrzebowanie na krew jest niezmienne. – W tym roku jednak braki w magazynach pojawiły się kilka tygodni wcześniej niż zazwyczaj – przyznaje Krzysztof Piwowarczyk z Centrum. Na dawców w RCKiK w Zielonej Górze będą dziś czekały upominki od Radia Zachód:
Kierownik działu dawców centrum przyznaje, że chętnych jest więcej niż zazwyczaj. Monika Giblewska dodaje, że wielu dawców wcześniej rejestruje swoją wizytę.
Dyrektor centrum przyznaje, że chętnych jest więcej niż zazwyczaj. Monika Fabisz-Kołodzińska dodaje, że w ostatnim czasie zapotrzebowanie na krew rośnie.
Krew i jej składniki podawane są głównie osobom, u których występują braki krwi i jej składników. Mogą być one spowodowane np. wypadkiem, zabiegiem operacyjnym, zaburzeniami krzepnięcia, po oparzeniach i urazach, a także występować u pacjentów z chorobami rozrostowymi i nowotworami, w trakcie i po chemioterapii oraz u pacjentów wymagających transplantacji lub zabiegów kardiochirurgicznych.
Bieżące stany magazynowe zapasów krwi publikowane są na stronach internetowych poszczególnych centrów krwiodawstwa i krwiolecznictwa. Krew można oddawać w dowolnym centrum, w oddziale terenowym lub podczas mobilnej akcji pobierania krwi, niezależnie od miejsca zamieszkania.
Dawcą mogą być osoby między 18 a 65 rokiem życia, ważące co najmniej 50 kilogramów, u których w ciągu ostatnich sześciu miesięcy nie wykonywano akupunktury, tatuażu, przekłucia uszu lub innych części ciała, które nie miały wykonywanych zabiegów operacyjnych, endoskopowych i innych diagnostycznych, np. gastroskopii czy laparoskopii oraz nie były leczone krwią i jej składnikami. Szczegółowy wywiad przed pobraniem krwi wyklucza osoby, które nie mogą jej oddawać.
Eksperci zalecają, by oddawać krew, gdy jesteśmy zdrowi, wyspani i wypoczęci. Dawcy nie mogą brać leków, z wyjątkiem środków antykoncepcyjnych. Przed przyjściem do centrum krwiodawstwa należy zjeść lekkostrawny posiłek i wypić ok. dwóch litrów wody. Niewskazane jest przychodzenie na czczo. By zostać dawcą, trzeba mieć przy sobie dokument ze zdjęciem, najlepiej dowód osobisty. Przed oddaniem krwi należy ograniczyć palenie papierosów i nie pić alkoholu, również w dniu poprzedzającym oddanie krwi.
Od jednej osoby jednorazowo pobiera się 450 ml pełnej krwi, co trwa zwykle od pięciu do ośmiu minut. Należy do tego jednak doliczyć czas konieczny do wypełnienia ankiety, rejestrację, badanie i wywiad lekarski. Całość trwa zwykle ok. 40-60 minut.
Krew jest badana po oddaniu, m.in. pod kątem stężenia hemoglobiny i wartości hematokrytu, ewentualnego zakażenia wirusem HIV czy zapalenia wątroby typu B i C. Określana jest również grupa krwi.
Po pobraniu krew zostaje poddana preparatyce, która polega przede wszystkim na rozdzieleniu jej na składniki. Aby przyspieszyć rozdział, preparuje się ją w specjalnych wirówkach. Wirowanie umożliwia rozdzielenie krwi na trzy frakcje: koncentrat krwinek czerwonych, osocze i tzw. kożuszek leukocytarno-płytkowy, który służy do uzyskania koncentratu krwinek płytkowych.
Niedobory krwi i jej składników występują okresowo w ciągu całego roku, a najdłużej utrzymują się w okresie wakacyjnym. Jest to spowodowane m.in. większą liczbą wypadków i tym, że krwiodawcy przebywają w tym okresie na urlopach. Jednak zapotrzebowanie na krew występuje przez cały rok.
Mimo trwających intensywnych badań nad wytworzeniem syntetycznej krwi dotychczas naukowcy nie opracowali metody pozwalającej na wyprodukowanie jej w warunkach laboratoryjnych. Nie są dostępne sposoby przemysłowego pozyskania składników krwi, więc jedynym sposobem na pozyskanie krwi jest jej oddawanie.
Światowy Dzień Krwiodawcy został ustanowiony przez Światową Organizację Zdrowia (WHO). Obchodzony jest na pamiątkę urodzin Karla Landsteinera 14 czerwca 1868 r. W 1901 r. Landsteiner odkrył grupy krwi, za co w 1930 r. otrzymał Nagrodę Nobla.
