Spis treści
Rząd Szwecji podjął w czwartek po południu (7 marca) decyzję o wstąpieniu kraju do NATO. To ostatnia czynność, jaka musiała zostać dokonana ze szwedzkiej strony, aby kraj stał się 32. członkiem Sojuszu Północnoatlantyckiego.
Formalnie zgodę na wejście do NATO podjął rząd na specjalnym posiedzeniu w Sztokholmie pod przewodnictwem wicepremier i minister energii Ebby Busch.
– Otrzymaliśmy oficjalne zaproszenie od sekretarza generalnego NATO Jensa Stoltenberga – podkreśliła Busch na specjalnie zwołanej konferencji. – Teraz rozpoczyna się nowy rozdział w historii Królestwa Szwecji
– dodała, odnosząc się do ponad 200-letniej tradycji neutralności państwa szwedzkiego.
Następnie jeszcze w czwartek w Waszyngtonie, gdzie przebywają premier Szwecji Ulf Kristersson oraz szef dyplomacji Tobias Billstroem, wraz z przekazaniem USA szwedzkich dokumentów akcesyjnych procedura przystąpienia Szwecji do NATO zostanie zakończona. Terytorium Szwecji zostanie objęte gwarancją artykułu 5. traktatu waszyngtońskiego, mówiącego o solidarnej obronie sojuszników.
Wieczorem premier Kristersson ma wystąpić z orędziem do narodu.
Szwecja złożyła wniosek o wejście do NATO w maju 2022 roku po historycznej zmianie postawy rządzącej wówczas krajem socjaldemokracji. Przyczyną była podobna decyzja Finlandii oraz rosyjska agresja na Ukrainę.
Minister obrony Szwecji Pal Jonson przypomniał, że bez szwedzkiej akcesji członkostwo Finlandii nie było do końca pełne, jeśli chodzi o możliwości obronne.
1. Premier Szwecji złożył dokumenty akcesyjne w Departamencie Stanu, finalizując proces wejścia do NATO
Premier Szwecji Ulf Kristersson złożył w czwartek dokumenty akcesyjne na ręce sekretarza stanu USA Antony’ego Blinkena w Departamencie Stanu. Tym samym Szwecja oficjalnie stała się 32. członkiem Sojuszu Północnoatlantyckiego.
– Dobre rzeczy spotykają tych, którzy czekają
– powiedział Blinken podczas ceremonii, witając Szwecję jako członka NATO. Podkreślił, że jest to owoc dwuletnich wysiłków dyplomatycznych, osiągnięty, mimo że jeszcze trzy lata wcześniej nie można było tego przewidzieć.
Kristersson podziękował Stanom Zjednoczonym za wsparcie i przywództwo oraz zwrócił uwagę na historyczną wagę chwili.
– Szwecja zostawia za sobą 200 lat neutralności i wojskowego niezaangażowania. To wielki krok, a jednocześnie bardzo naturalny. Członkostwo oznacza, że wracamy do domu, do Sojuszu, dla pokoju, wracamy, by żyć w wolności
– powiedział.
Zadeklarował, że Szwecja spełni pokładane w niej wysokie oczekiwania, biorąc na siebie obowiązki sojusznicze. Wspomniał, że jego rząd podwoi budżet obronny, wzmocni obronę cywilną i liczbę poborowych w ramach obowiązkowej służby wojskowej. Zapowiedział też, że Sztokholm nadal będzie wspierać Ukrainę, bo „Ukraina walczy o dzielnie, by bronić siebie, ale też by bronić Europę”. Podkreślił też, jak historyczny jest to moment dla jego tradycyjnie neutralnego kraju.
W swoim wystąpieniu Blinken zwrócił uwagę na to, że akcesja Szwecji jest bezpośrednim skutkiem rosyjskiej agresji na Ukrainę.
– Szwecja zdała sobie sprawę (…) że jeśli Putin był skłonny starać się wymazać jednego sąsiada z mapy, to może się na nim nie zatrzymać” – powiedział szef amerykańskiej dyplomacji. Dodał, że przystąpienie Szwecji do Sojuszu to najwyraźniejszy przykład tego, jak strategiczną klęską była dla Rosji inwazja na Ukrainę. Zaznaczył też, że współpracująca z NATO od lat Szwecja, która w br. przeznaczy na obronę 2 proc. PKB, wzmocni Sojusz i przyczyni się do bezpieczeństwa Europy.
– O to chodzi w NATO: o zapewnienie. Razem tworzymy środowisko, w którym ludzie są bezpieczni i mogą w pełni realizować swój potencjał. Dziś wzmocniliśmy tarczę (…) przeciwko agresji
– zakończył.
Proces złożenia dokumentów w Departamencie Stanu, będącym depozytariuszem Traktatu Waszyngtońskiego, formalnie kończy proces akcesji Szwecji do Sojuszu. Szwecja stała się w ten sposób 32. członkiem sformowanego w 1949 r. Paktu. Dokończenie procesu akcesji w czwartek było możliwe po tym, jak we wtorek Węgry jako ostatni kraj członkowski sfinalizowały ratyfikację rozszerzenia Sojuszu.
W poniedziałek przed gmachem siedziby NATO w Brukseli odbędzie się uroczystość podniesienia szwedzkiej flagi. Jeszcze w czwartek premier Szwecji Ulf Kristersson będzie gościem honorowym prezydenta USA Joe Bidena podczas jego corocznego orędzia o stanie państwa na Kapitolu.
2. Szef NATO: przystąpienie Szwecji do Sojuszu to historyczne wydarzenie
Sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg określił w czwartek przystąpienie Szwecji do Sojuszu jako historyczne wydarzenie. Ten skandynawski kraj ma teraz ostateczną gwarancję bezpieczeństwa – podkreślił.
– Po ponad 200 latach nieobecności w Sojuszu Szwecja cieszy się teraz ochroną wynikającą z artykułu 5. (Traktatu Waszyngtońskiego – PAP), co stanowi ostateczną gwarancję wolności i bezpieczeństwa sojuszników
– napisał Stoltenberg na platformie X.
– Szwecja wnosi ze sobą zdolne siły zbrojne i najwyższej klasy przemysł obronny. Przystąpienie Szwecji czyni NATO silniejszym”, a Szwecję i cały Sojusz „bardziej bezpiecznymi
– dodał.
Dalsza część tekstu pod tweetem
It’s official – #Sweden is now the 32nd member of #NATO, taking its rightful place at our table. Sweden’s accession makes NATO stronger, Sweden safer, and the whole Alliance more secure. I look forward to raising their flag at NATO HQ on Monday.
— Jens Stoltenberg (@jensstoltenberg) March 7, 2024
3. Szwecja/ Naczelny dowódca sił zbrojnych: to nie wojsko przystępuje do NATO, ale cały kraj
To nie wojsko przystępuje do NATO, ale cały kraj – oświadczył naczelny dowódca szwedzkich sił zbrojnych Micael Byden. W Szwecji oprócz dostosowania żołnierzy do standardów Sojuszu Północnoatlantyckiego konieczne będą inwestycje w infrastrukturę cywilną.
Według analityka Szwedzkiego Instytutu Spraw Międzynarodowych (UI) Bjoerna Faegerstena Szwecja dzięki członkostwu w NATO staje się częścią planowania operacyjnego Sojuszu.
– Przedmiotem dyskusji jest przyszłe zarządzanie siłami w regionie Morza Bałtyckiego oraz to, jakie zmiany są potrzebne w strukturze zarządzania, biorąc pod uwagę (zarówno) zagrożenia w północno-wschodniej Europie, jak i bliską nordycką współpracę obronną
– podkreśla Faegersten w analizie opublikowanej w czwartek w związku z wejściem Szwecji do NATO.
Wkład Szwecji to liczący 25 tys. osób personel wojskowy (w tym pracownicy cywilni), 100 samolotów bojowych Gripen, marynarka wojenna z łodziami podwodnymi, wyspecjalizowana w działaniach na płytkich wodach cieśnin wokół archipelagów szkierów (skalistych wysp). Kraj ten współpracuje z NATO od 30 lat, odbywa wspólne ćwiczenia, a także bierze udział w międzynarodowych misjach Sojuszu. Szwecja to również kraj produkujący zbrojenia (koncern Saab).
Dla dowództwa szwedzkiego wojska wejście do NATO oznaczać będzie wysłanie 250 oficerów do sztabów Sojuszu, dla szeregowych żołnierzy przejście na język angielski w komunikacji ze skandynawskimi kolegami, a dla poborowych stacjonowanie np. w krajach bałtyckich.
Zdaniem Faegerstena wypowiedź naczelnego dowódcy szwedzkich sił zbrojnych o wstąpieniu do NATO całego kraju świadczy o konieczności zdania sobie sprawy z szerszego, prawdopodobnie trudniejszego wymiaru członkostwa w sojuszu wojskowym.
– Drogi i inna infrastruktura muszą dotrzymać kroku, przedsiębiorcy oraz gminy odegrać swoją rolę, tak jak poszczególne urzędy (muszą) wnieść wkład w swoich obszarach
– zauważa ekspert.
W odbywających się regularnie ćwiczeniach NATO w Skandynawii Szwecja pełniła rolę kraju przyjmującego pomoc od sojuszników. Szwedzkie wojsko ma pomóc w logistyce i transporcie armii na wschód, w kierunku Finlandii i krajów bałtyckich. Niedawno Szwecja uzyskała pierwsze fundusze unijne na dostosowanie odcinków dróg oraz kolei do wymogów NATO.
Według analityka w Szwecji istnieje potrzeba publicznego informowania o NATO i konieczności związanych z tym inwestycji. Rząd zapowiedział wcześniej, że ten wątek ma pojawić się m.in. w szkolnych podręcznikach.
4. MSZ: akcesja Szwecji zwiększy bezpieczeństwa Polski, regionu Morza Bałtyckiego i całego NATO
Akcesja Szwecji do NATO zwiększy bezpieczeństwa Polski, regionu Morza Bałtyckiego i całego NATO, przyczyni się do wzmocnienia kolektywnej zdolności do odstraszania i obrony Sojuszu w odpowiedzi na zagrożenie ze strony Rosji – oświadczyło w czwartek polskie MSZ.
– Polska wita Szwecję w gronie państw członkowskich Sojuszu Północnoatlantyckiego
– czytamy w oświadczeniu MSZ opublikowanym na stronie internetowej.
– Jest to ważne wydarzenie wzmacniające jedność wspólnoty euroatlantyckiej
– podkreślił resort spraw zagranicznych.
– Akcesja Szwecji ma istotne znaczenie dla zwiększenia bezpieczeństwa Polski, regionu Morza Bałtyckiego oraz całego Sojuszu Północnoatlantyckiego. Przyczyni się do dalszego wzmocnienia kolektywnej zdolności do odstraszania i obrony NATO w odpowiedzi na zagrożenie ze strony Rosji
– zaznaczyło MSZ.
Według resortu SZ, przystąpienie Szwecji oraz wcześniej Finlandii do NATO potwierdza, że każde państwo ma suwerenne prawo do wyboru własnych sojuszy.
– Decyzje o przystąpieniu do NATO są podejmowane wyłącznie przez członków Sojuszu i państwa aspirujące do członkostwa
– czytamy.
Ministerstwo zwróciło uwagę, że polityka „otwartych drzwi” NATO pozostaje „istotnym czynnikiem budowania stabilności i bezpieczeństwa obszaru euroatlantyckiego i powinna być kontynuowana”.
– Najlepszym tego przykładem jest Polska, która 25 lat po wstąpieniu do Sojuszu jest ważnym elementem obrony wschodniej flanki w Europie. Jesteśmy przekonani, że współpraca ze Szwecją w ramach NATO i Unii Europejskiej przyczyni się do dalszego wzmocnienia naszego wspólnego bezpieczeństwa
– głosi oświadczenie.
To już oficjalnie! Szwecja 32. członkiem @NATO. Protokół o przystąpieniu ???? do Sojuszu wszedł w życie. To znaczące wzmocnienie wspólnych zdolności obronnych na północnej flance. Jeszcze raz: wielkie gratulacje! ?? #StrongerTogether
— Władysław Kosiniak-Kamysz (@KosiniakKamysz) March 7, 2024