Dziś audycja z cyklu „Historie pisane na nowo…” po godz. 14:05 na żywo z Gdyni, gdzie jesteśmy przy okazji Festiwalu „Niepokorni, Niezłomni, Wyklęci”. Będzie też relacja z „Przystanku historia IPN” w Zielonej Górze o powstającym Archiwum Kresowym.
Gala finałowa XIV festiwalu NNW odbyła się w sobotę wieczorem w Teatrze Muzycznym w Gdyni.
Na początku uroczystości dyrektor Festiwalu Filmowego NNW Arkadiusz Gołębiewski otrzymał z rąk członka Związku Kombatantów i Osób Represjonowanych RP im. Danuty Siedzikówny „Inki”, Grzegorza Wołoszczaka, medal Janka Wiśniewskiego m.in. za upowszechnianie tematów wolnościowych, w tym za przenoszenie historii do świata słowa, dźwięku i obrazu.
Dyrektor festiwalu Arkadiusz Gołębiewski podkreślił, że festiwal stał się wydarzeniem międzynarodowym. „Chcemy, żeby festiwal opowiadał nie tylko o tym, co się wydarzyło, ale także prowokował do dyskusji” – stwierdził. Dodał, że zadaniem festiwalu jest to, aby nie tylko pokazywał filmy, ale także rozwijał.
Następnie wręczono nagrodę za całokształt twórczości, czyli Platynowy Opornik Festiwalu NNW, wydawcy i producentowi filmowemu Mirosławowi Chojeckiemu.
W międzynarodowym konkursie filmów fabularnych zwyciężył film „Mauretańczyk” w reżyserii Kevina Macdonald’a.
Jury, wybierając ten obraz, wskazało, że jest to film o wyjątkowej wrażliwości, ze świetną grą aktorską. Ma dużo ważnych rzeczy do powiedzenia o świecie, w którym żyjemy i polityce, z którą wszyscy musimy się mierzyć, ale także o naszym człowieczeństwie, o tym, jak je czasem tracimy i odnajdujemy na nowo.
Wyróżnienie w tej kategorii otrzymał ukraiński film „Złe Drogi”, który wyreżyserowała Natalya Vorozhbyt.
W konkursie filmów fabularnych rywalizowało 15 obrazów.
W międzynarodowym konkursie filmów dokumentalnych zwyciężył film „Plai. Droga przez góry” w reżyserii Ewy Dzhyshyashvili, za znakomite walory kinematograficzne i poruszającą historię ukraińskiej rodziny, opowiedzianą z wyjątkową wrażliwością.
W międzynarodowym konkursie filmów dokumentalnych uczestniczyło 26 filmów.
W konkursie polskich filmów dokumentalnych nagroda Złoty Opornik przypadła filmowi Eugeniusza Starky’ego zatytułowanemu „Oblężenie Warszawy”.
Wyróżnienia otrzymali: reżyser Jacep Papis za film „Ina Benita. Dwa życia”, reżyser Rafał Mierzejewski za „Na zawsze melomani” oraz reżyser Rafał Geremek za obraz „Rodzina Wołosińskich”.
W konkursie polskich filmów dokumentalnych brało udział 36 filmów.
W konkursie dokumentów radiowych laur zdobyło słuchowisko „Obraza obrazu” Mariusza Kamińskiego z Polskiego Radia Lublin. Autor przygotował audycję o reakcji mieszkańców Wojciechowa na aresztowanie przez komunistyczne władze wizerunku Matki Boskiej Częstochowskiej w 1966 r.
Jury doceniło sposób przedstawienia głębokiej religijności i przywiązania do tradycji tamtejszej wspólnoty oraz jej odważnego stanięcia w obronie wyznawanych wartości.
W konkursie dokumentów radiowych brało udział 17 audycji, w tym cztery wyprodukowane przez Radio Zachód.
W konkursie wideoklipów, który został zorganizowany na festiwalu NNW po raz drugi, najlepszy okazał się wideoklip „Dużo małych cudów” w reżyserii Pawła Milewskiego i Kamila Ruszkowskiego.
W trakcie gali wręczono również narody specjalne.
Nagrodę Europejskiej Platformy Pamięci i Sumienia dla filmu dokumentalnego, który w najlepszy, najciekawszy lub najbardziej nowatorski sposób przedstawi dwudziestowieczne doświadczenie totalitaryzmu w Europie, otrzymał obraz „Zapomniana granica Europy” w reżyserii Olivera Halmburgera.
Nagrodę Prezesa TVP otrzymali reżyserzy Ewa Żmigorodzka i Krzysztof Zwoliński za film „Bunt i Afirmacja”.
Nagrodę dyrektora Festiwalu Filmowego „Niepokorni Niezłomni Wyklęci” otrzymał film „Jutro czeka nas długi dzień” w reżyserii Pawła Wysoczyńskiego.
Nagroda im. Janusza Krupskiego powędrowała do reżyser Marii Dłużewskiej za film „Dzielnieśmy stali, celnie rzucali”.
W trakcie gali wręczono również statuetki „Drzwi do wolności”. Są one przyznawane osobom, które często w sposób nieoczywisty walczą o wolność.
„Drzwi do wolności” otrzymał m.in. Klub Sportowy Gedania Gdańsk. Wręczający nagrodę prezes IPN dr Karol Nawrocki powiedział, że międzywojenny Gdańsk był laboratorium niemieckiego nazizmu i choć ten twór para państwowy nazywał się Wolnym Miastem Gdańsk, to z wolnością dla Polaków nie miał zupełnie nic wspólnego. „Obok kościoła katolickiego, obok polskiej kolei i obok polskiej poczty, to klub sportowy był jednym z sanktuariów polskości” – wskazał prezes IPN.
Dodał, że przynależność do klubu Gedania była deklaracją polskości i za to gedaniści płacili największą cenę po pierwszym września 1939 roku. „Sto lat po powstaniu klubu, młodzież, ponad 600 trenujących, cała kadra z panem prezesem nadal osiąga wyniki sportowe. Ale nie zapomina o tym, co najważniejsze – o historii, tradycji i tożsamości” – stwierdził Nawrocki.
Statuetkę „Drogi do wolności” otrzymał również rzeźbiarz i grafik Wit Kaczanowski.
Nagrodę publiczności, przyznaną w tym roku po raz pierwszy, otrzymał film „Lokatorka” w reżyserii Michała Otłowskiego.
Podczas gali wręczono także Sygnety Niepodległości XIV Festiwalu Filmowego „Niepokorni Niezłomni Wyklęci”. Otrzymali je: Piotr Majchrzak (pośmiertnie na ręce ojca, Jerzego Majchrzaka) – najmłodsza ofiara stanu wojennego w Poznaniu, kpt. Krzysztof Flizak – najmłodszy żołnierz Armii Andersa, kpt. Władysław Dąbrowski – uczestnik bitwy pod Monte Cassino, mjr Zenon Wechmann ps. Czarny Wilk i pośmiertnie gen. Stanisław Maczek.
Podczas uroczystej gali, wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Jarosław Sellin wręczył Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” dyrektor literackiej Radia Dla Ciebie Aleksandrze Głogowskiej
„Widzimy, jak wspaniale rozwija się reportaż radiowy czy słuchowisko. Pani Aleksandra Głogowska jest mistrzynią w tej dziedzinie” – wskazał Jarosław Sellin. Przypomniał, że w ubiegłym roku Głogowska odkryła rękopis Kamila Baczyńskiego i przygotowała na jego podstawie słuchowisko.
„Jesteśmy wdzięczny za to, że mamy takich radiowców, jak pani Aleksandra” – stwierdził wiceminister.
Szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Kasprzyk w trakcie gali wręczył medale „Pro Bono Poloniae”. Otrzymali je Arkadiusz Gołębiewski, Paweł Nowacki oraz Jan Ruman. Z kolei medal „Pro Patria” otrzymał Marcin Wikło.
Kasprzyk podkreślił, że festiwal NNW ma charakter międzynarodowy, ale jest on również międzypokoleniowy i to jest jego ogromna wartość. „Ten festiwal buduje ludzi wolnych, dumnych, zakochanych w niepodległości ojczyzny” – wskazał.
W czasie czterech dni Festiwalu Filmowego NNW odbyło się ok. 200 wydarzeń i 100 pokazów filmów opowiadających o różnych drogach do wolności.
Uroczystości kresowe w Zielonej Górze – Łężycy. fot Łukasz Zalewski
