Senatorowie X kadencji odebrali w piątek zaświadczenia o wyborze. Przewodniczący PKW Wiesław Kozielewicz, który wręczał zaświadczenia, podkreślił, że losy Senatu w Polsce zawsze były związane z wolną ojczyzną, życzył senatorom, aby rzetelnie i sumiennie wykonywali obowiązki wobec narodu.
Na uroczystości obecni byli, obok obecnych i przyszłych senatorów, także m.in. wiceszef Kancelarii Prezydenta Paweł Mucha, I prezes Sądu Najwyższego Małgorzata Gersdorf, szefowa Krajowego Biura Wyborczego Magdalena Pietrzak.
Kozielewicz przypomniał, że geneza urzędu senatora sięga starożytnego Rzymu, a w Polsce – Rady Królewskiej, czyli grona najznamienitszych dostojników, którzy doradzali władcy. Podkreślił, że losy Senatu w Polsce „były zawsze związane z ojczyzną wolną”, nie było zatem tej instytucji w czasach PRL.
„Senat pojawił się w ostatnich miesiącach tamtego ustroju, wybory do Senatu przeprowadzone w dniu 4 czerwca 1989 r., w pełni wolne, przyniosły miażdżące zwycięstwo kandydatom startującym w tych wyborach ze znakiem Solidarności – wielkiego społecznego ruchu promującego dążenie Polaków właśnie do wolności” – mówił szef PKW.
Zwrócił uwagę, że marszałkiem seniorem Senatu I kadencji został prof. Stanisław Stomma. Przypomniał o słynnym zdjęciu Stommy z obrad Sejmu czasów PRL-u, wówczas Stomma – poseł koła Znak, jako jedyny podniósł na sali rękę i nie poparł zmiany konstytucji PRL polegającej na wpisaniu przewodniej roli PZPR i sojuszu ze Związkiem Radzieckim.
Kozielewicz przywołał słowa Stommy z inauguracyjnego posiedzenia Senatu I kadencji: „Nie możemy zaniechać koniecznych przemian, ani osłabiać wewnętrznego ducha reformy, ale też strzec się musimy zboczenia na bezdroża, nieszczęściem byłoby zejście na pewno jałowe manowce walki wewnętrznej”.
Szef PKW, w imieniu Komisji, życzył nowym senatorom jubileuszowej, X kadencji, aby rzetelnie i sumiennie wykonywali obowiązki wobec narodu.
Barbara Borys-Damięcka (KO), która zgodnie zapowiedziami rzecznika prezydenta Błażeja Spychalskiego ma być powołana przez prezydenta na marszałka seniora Senatu, podkreślała w rozmowie z dziennikarzami, że spodziewa się, że nowy Senat „przełamie hegemonię PiS i spowoduje większy namysł w stanowieniu prawa w Polsce”.
Marcin Bosacki (KO) ocenił, że obecna kadencja Senatu będzie wyjątkowa i najważniejsza od czasu Senatu z 1989 r. Pytany o najważniejsze zadania wskazał dwa: „przywrócenie zasad porządnego parlamentaryzmu i prawdziwej demokracji w Senacie, niedopuszczenie do łamania zasad państwa prawa, a także zgłaszanie własnych inicjatyw po to, by naprawiać państwo”. Inny z senatorów KO, Bogdan Zdrojewski mówił o tym, że próbą dla senatorów opozycyjnych będzie „oparcie się próbom korupcji politycznej”.
Wojciech Skurkiewicz (PiS) ocenił, że zbliżająca się kadencja będzie „trudna”; podkreślał konieczność mobilizacji i dyscypliny.
O potrzebie obrony praworządności oraz współdziałania senatorów opozycji mówił senator PSL Michał Kamiński (PSL).
W wyniku wyborów PiS uzyskał 48 mandatów w Senacie. KO – 43 mandaty. PSL – trzy, a KW SLD – dwa. W Senacie zasiądą także Lidia Staroń (Komitet Wyborczy Wyborców Lidia Staroń – Zawsze po stronie ludzi) oraz Wadim Tyszkiewicz (Komitet Wyborczy Wyborców Wadim Tyszkiewicz), Krzysztof Kwiatkowski (Komitet Wyborczy Wyborców Krzysztofa Kwiatkowskiego) oraz Stanisław Gawłowski (Komitet Wyborczy Wyborców Demokracja Obywatelska). Trzej ostatni są kojarzeni z opozycją, co powoduje, że wszystkie ugrupowania opozycyjne razem dysponują w Senacie większością 51 senatorów.
W nowym Senacie przeważają senatorowie, którzy pełnili już wcześniej tę funkcję; jednak 40 zasiądzie w ławach senatorskich po raz pierwszy. 20 było wcześniej posłami, 16 pełniło funkcje samorządowe. 25 nowych senatorów było kandydatami Koalicji Obywatelskiej; 8 – PiS, 2 – PSL; dwóch – SLD; trzech startowało jako niezależni.
Pierwsze posiedzenie Senatu nowej kadencji musi odbyć się najpóźniej 12 listopada; otwiera je prezydent lub najstarszy wiekiem senator – marszałek senior.
Zgodnie z regulaminem Senatu marszałek senior odbiera ślubowanie senatorskie: senatorowie po odczytaniu roty ślubowania wypowiadają słowo „ślubuję”, mogą dodać: „tak mi dopomóż Bóg”. Marszałek senior przeprowadza także wybór marszałka Senatu. Następnie marszałek Senatu przeprowadza wybór wicemarszałków.