31 sierpnia obchodzimy Dzień Solidarności i Wolności. To święto państwowe upamiętniające historyczny zryw Polaków z 1980 roku.

Minęło 41 lat od powstania Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” oraz regionalnie 39. rocznica wielkiej manifestacji patriotycznej w Gorzowie Wielkopolskim. W ramach Jubileuszu odbędzie się wiele imprez oficjalnych, te główne w Gdańsku, ale również w naszym województwie szczególnie w Gorzowie. Ich kulminacja to XXII Bieg Solidarności, który gromadzi zazwyczaj kilkuset uczestników.

Jest to też czas refleksji nad solidarnościowym etosem. Dyskusja na ten temat trwa od lat, czego dowodem jest reportaż mojego autorstwa, który przedstawię Państwu w ramach archiwum Lubuskiej Szkoły Reportażu.

23 czerwca 2007 roku w miejscowości Długie odbył się pierwszy zjazd gorzowskich działaczy opozycyjnych z lat 80 zorganizowany przez Zarząd Regionu „S” w Gorzowie. Po mszy polowej odprawionej przez kapelana gorzowskiej Solidarności ks. Witolda Andrzejewskiego odsłonięto tablicę upamiętniającą działalność opozycyjną. Później przy grillu rozpoczęły się rozmowy. Wspomnienia wspólnych przeżyć, wyjaśnianie spraw nie do końca załatwionych, refleksja po latach i… odrobina goryczy, bo nie dla wszystkich szansa, którą wtedy wywalczyli została właściwie wykorzystana. Uczestniczyło w nim ponad dwieście osób w tym działacze byłej Regionalnej Komisji Wykonawczej NSZZ „Solidarność” z lat 1982–1989: Zbigniew Bełz, Stanisław Żytkowski, Stefania Hejmanowska, a także lider Ruchu Młodzieży Niezależnej Marek Rusakiewicz. Podczas zjazdu wystąpiła Elżbieta Kuczyńska śpiewając pieśni będące ikonami tamtych czasów. W następnych latach kolejnych podobnych spotkań już nie było.

Powstała wtedy audycja dokumentalna będąca próbą odpowiedzi na pytanie: czy coś pozostało z solidarnościowych wartości? Czy tamte idee były w wolnej Polsce dobrze wykorzystane, a może zmarnowane? Audycja po latach jest niezwykle aktualna. Padło tam wiele słów ważnych do dziś i skłaniających do refleksji.