25 października – Światowy Dzień Opery

25 października obchodzony jest Światowy Dzień Opery. „Wielokrotnie wieszczono jej śmierć. Uważano, że przegra z modniejszymi i nowocześniejszymi gatunkami, tymczasem na całym świecie opera przeżywa renesans” – powiedział PAP Mariusz Treliński, reżyser operowy, filmowy i teatralny, dyrektor artystyczny Teatru Wielkiego – Opery Narodowej w Warszawie.

Opera – sztuka unikalna, synteza wszystkich sztuk

Po raz pierwszy Światowy Dzień Opery obchodzono 25 października 2019 r. Święto zostało zainicjowane przez międzynarodowe organizacje, zrzeszające operowe teatry, jak OPERA America, Opera Europe i Opera Latinoamerica. 

– Światowy Dzień Opery to kampania uświadamiająca pozytywny wpływ i wartość opery dla społeczeństwa. Opera, podobnie jak sztuka, przyczynia się do rozwoju tolerancji i zrozumienia, otwiera umysły i pozwala ludziom na kontakt z silnymi, uniwersalnymi emocjami. Tak jak sport kształtuje zdrowe ciało, tak sztuka kształtuje zdrowy umysł

– czytamy na oficjalnej stronie internetowej inicjatywy World Opera Day (Światowy Dzień Opery).

Dalsza część tekstu pod postem

25 października nie jest tu datą przypadkową, tego dnia urodziło się bowiem dwóch wielkich kompozytorów, których opery i operetki do dzisiaj są chętnie wystawiane i podziwiane na wielu światowych deskach operowych. Są nimi Georges Bizet (ur. 25.10.1838 r.) – kompozytor muzyki do opery „Carmen” (1875) i Johann Strauss II (ur. 25.10.1825 r.), artysta, który zdobył uznanie operetką „Zemsta Nietoperza” (1974). Obchodzenie święta opery właśnie tego dnia, ma być ukłonem w stronę tych dwóch kompozytorów. 

– To święto artystów opery, okazja do podkreślenia ich obecności w kulturze. Nie sądzę jednak, by to miało istotne znaczenie dla spopularyzowania sztuki operowej

– powiedział PAP krytyk i publicysta muzyczny Jacek Marczyński, podkreślając, że „opera to sztuka unikalna, synteza wszystkich sztuk”.

Kulturalny solenizant ma się dobrze, choć wielokrotnie wieszczono mu śmierć 

– Przechodziła różne koleje, była sztuką dworską, później masową, która w wieku XIX stworzyła przeboje śpiewane i nucone na ulicy. Dziś jest już sztuką bardziej elitarną, ale też taką, która się zmienia i co ważne staje się atrakcyjna dla młodych. Obserwuję teatr operowy od wielu lat i widzę, jak ta publiczność się w ostatnich dekadach odmładza

– dodał krytyk. 

W obchodach operowego święta biorą również udział poszczególne narodowe organizacje operowe z m.in. z Kanady, Francji, Niemiec, Hiszpanii, Wielkiej Brytanii. Obchody odbywają się zarówno na żywo, jak i online. Zorganizowano również globalną kampanię w mediach społecznościowych. 

– Z okazji tego święta opery mogę powiedzieć, że solenizant ma się dobrze, choć operze wielokrotnie wieszczono śmierć. Uważano, że przegra z modniejszymi i nowocześniejszymi gatunkami, tymczasem na całym świecie opera przeżywa renesans

– powiedział Mariusz Treliński.

Zdaniem reżysera „w momencie, kiedy do widowiska operowego dołączyły współczesne media, technika, możliwości ruchu sceny i przede wszystkim współczesna interpretacja, okazało się, że ten gatunek może powiedzieć coś o życiu, o nas i jest równie silny, jak film czy teatr. Jestem z tego dumny, bo kiedy zaczynałem realizować opery mówiono, że ten gatunek odchodzi już w przeszłość, natomiast mam wrażenie, że jest dokładnie odwrotnie”.

Operowe Oscary

W kontekście Światowego Dnia Opery warto dodać, iż 9 listopada na deskach Teatru Wielkiego – Opery Narodowej odbędzie się gala wręczenia tzw. operowych Oscarów, czyli International Opera Awards. Są to nagrody wyróżniające najwybitniejszych operowych artystów, ale także zespoły, instytucje i najważniejsze wydarzenia minionego roku. Powołane w 2012 r. przez Harry’ego Hymana, mają na celu popularyzację sztuki operowej i uhonorowanie największych osiągnięć. Podczas przedsięwzięcia pozyskiwane są również środki na stypendia dla młodych artystów i artystek operowych na całym świecie. 

– Cieszmy się operą, bo jest przepiękna i ma niesamowitą siłę rażenia. W szaleństwie czasów, w których żyjemy, jest to magiczne spotkanie z operą, gdzie odbywa się pewnego rodzaju rytuał, jeden z ostatnich. Muzyka ma w sobie emocje, które uruchamianą potężną energię. Bardzo się cieszę, że opera zachowuje swoją siłę i w pewnym sensie odrodziła się na nowo

– podkreślił Treliński.

Bez muzyki życie byłoby nieznośne

Inicjatywa Światowego Dnia Opery nie jest obojętna także dla samych artystów, którzy wiele lat oddali sztuce operowej.

– Cieszę się, że jest taki dzień. Szczególnie w dzisiejszych czasach – pewnej obojętności i dążenia tylko do materialnych zysków. Bardzo cieszy mnie to, że coś takiego jest jeszcze ludziom potrzebne. Opera jest niezwykła poprzez swoją muzykę, która jest ponadczasowa i bardzo potrzebna. Ja osobiście nie wyobrażam sobie, by można było żyć bez muzyki. Chciałabym żeby ludzie nie byli obojętni na tę muzykę i jej duchowość

– wyznała PAP śpiewaczka Elżbieta Towarnicka. 

– Z okazji Światowego Dnia Opery trzeba życzyć sztuce operowej więcej życzliwości i zrozumienia ze strony tych, którzy mają wpływ na jej funkcjonowanie. Myślę tu o instytucjach założycielskich, o finansowaniu opery i zrozumieniu wyjątkowej pozycji opery w świecie kultury

– podsumował Marczyński.

Fot. Teatr Wielki-Opera Narodowa/FB. Scena z opery „Aida”