Od początku listopada wyżsi urzędnicy Kremla i rosyjscy dowódcy łagodzą retorykę dotyczącą użycia przez Rosję broni atomowej przeciwko Ukrainie – ocenia amerykański Instytut Studiów nad Wojną (ISW). Ta zmiana pokazuje, że rosyjscy przywódcy zdają sobie sprawę z ogromnych kosztów i małych zysków operacyjnych takiego ataku – podkreślono w analizie.
Putin i urzędnicy Kremla nasilali słabo zawoalowane, ale niewyrażane otwarcie groźby użycia broni atomowej od czasu ogłoszenia 30 września nielegalnej aneksji czterech ukraińskich obwodów przez Rosję – przypomina ośrodek w swoim najnowszym raporcie.
Dodaje, że taka retoryka miała prawdopodobnie zmusić Ukrainę do negocjacji, zastraszyć Zachód i zmniejszyć przez to jego wsparcie dla Kijowa, a także odwrócić uwagę od rosyjskich niepowodzeń na froncie i kłopotów z mobilizacją.
„Nuklearne groźby Kremla nie podważyły na Ukrainie politycznej i społecznej woli, by nadal przeciwstawiać się rosyjskiej inwazji” – podkreśla ISW. Uzupełnia, że Kremlowi nie udało się też zastraszyć państw wspierających Ukrainę.
Rosyjskie MSZ wydało w środę oświadczenie, w którym podkreśla, że Rosja „ściśle kieruje się postulatem niedopuszczalności wojny nuklearnej”. Sam Putin pod koniec października mówił o tym, że w Moskwie nigdy nie rozważano możliwości użycia broni nuklearnej na Ukrainie.
Jak zaznaczono w analizie ISW, do widocznej zmiany tonu wypowiedzi rosyjskich decydentów prawdopodobnie przyczyniły się też zakulisowe rozmowy z przedstawicielami USA i ich sojuszników.
Według amerykańskich mediów doradca prezydenta USA Joe Bidena ds. bezpieczeństwa narodowego Jake Sullivan prowadził w ostatnim czasie poufne rozmowy z sekretarzem rosyjskiej Rady Bezpieczeństwa Nikołajem Patruszewem i doradcą prezydenta Rosji ds. polityki zagranicznej Jurijem Uszakowem. Celem tych kontaktów miało być zmniejszenie ryzyka użycia broni atomowej.
W wywieraniu nacisku na Kreml, by złagodził retorykę dotyczącą broni jądrowej pewną rolę mogły również odegrać Chiny, których przywódca Xi Jinping nawoływał do przeciwstawiania się groźbom użycia takiego uzbrojenia – piszą amerykańscy analitycy.
Ogłoszenie przez Putina aneksji czterech ukraińskich obwodów, w tym terenów, które nie są okupowane przez Rosjan mogło też wzbudzić konfuzję wśród części rosyjskich dowódców, jak stosować oficjalną doktrynę nuklearną Rosji – zauważa think tank. Zwraca uwagę, że Rosja daje sobie prawo do użycia broni atomowej w przypadku egzystencjalnego zagrożenia państwa podczas konfliktu konwencjonalnego. Według narracji Kremla wszystkie obecne linie frontu na Ukrainie leżą już na terytorium Rosji, a Putin nie sprecyzował, co w obecnej sytuacji uznano by za atak na teren jego państwa.
„W ocenie ISW użycie przez Rosję broni atomowej na Ukrainie jest nadal mało prawdopodobne” – czytamy w raporcie. Przedstawiciele amerykańskiego rządu przekazywali wcześniej, że nie zaobserwowano żadnych ruchów rosyjskich sił jądrowych i przygotowań do ewentualnego ataku.
Groźby użycia broni atomowej wciąż pojawiają się w rosyjskich propagandowych programach telewizyjnych, ale to część skierowanej do samych Rosjan szowinistycznej retoryki służącej przedstawieniu potęgi państwa, mimo porażek na wojnie z Ukrainą – ocenia ośrodek.