W Warszawie odbyła się premiera dokumentu „Ostatni rozdział” o bitwie o Monte Cassino. Film w reżyserii Tomasza Łysiaka pokazano w 78. rocznicę rozpoczęcia ostatniej, zwycięskiej fazy walk w bitwie o Monte Cassino we Włoszech, które po tygodniu ciężkich walk zdobyli żołnierze 2. Korpusu Polskiego dowodzeni przez generała Władysława Andersa.
Reżyser filmu Tomasz Łysiak powiedział, że bohaterami dokumentu jest dziewięciu weteranów armii Andersa, którzy wyjaśniają, dlaczego i o co walczyli.
„To jest opowieść o tym co oni ze sobą nieśli, to jest też opowieść o Polsce, bo oni to Polska. Z tego się wyłania odpowiedź na pytanie: dlaczego tam szli? To po co tam szli, różni ich od innych żołnierzy, bo oni nieśli ze sobą też doświadczenie tego co spotkało Polskę, ze strony najpierw niemieckiej, a później sowieckiej. Ta walka pod Monte Cassino była nie tylko walką militarną, ale też swego rodzaju krzykiem: walczymy, ale też opowiadamy światu o tym co się czai tam w Związku Sowieckim”
– podkreślił.
Film sfinansował Urząd do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Jego szef Jan Józef Kasprzyk powiedział, że Tomaszowi Łysiakowi udało się ukazać indywidualne obrazy bitwy o Monte Cassino.
„Siłą tego filmu jest to, że jest to opowieść snuta przez ludzi, którzy opowiadają o swoim uczestnictwie w bitwie, w takiej mikroskali. Oni nie starają się opowiadać o bitwie z punktu widzenia naczelnego wodza, tylko mówią o sobie: tutaj musiałem przespać się dwie godziny, tutaj odczuwałem swąd rozkładających się ciał, tu zginęło sześciu moich kolegów. Niezwykłe emocje – opowieść o bitwie, której cały obraz składa się z milionów takich drobnych historii”
– zaznaczył.
Wzgórze Monte Cassino zostało zdobyte przez Polaków 18 maja 1944 roku, w walkach poległo 923 żołnierzy, a blisko 3 tysiące zostało rannych.
Żołnierze, którzy weszli w skład 2. Korpusu Polskiego wyszli z sowieckich łagrów, do których trafili po agresji sowietów na Polskę w 1939 roku. Na mocy układu Sikorski – Majski po ataku III Rzeszy na Związek Sowiecki Stalin zgodził się na zwolnienie uwięzionych Polaków i stworzenie polskiej armii.
Źródło: PAP/IAR/mpo