Podsumowując 9. rok prezydentury Andrzeja Dudy prezydencka kancelaria poinformowała, że w tym czasie m.in. podpisał on 83 ustawy, złożył ponad 100 wizyt krajowych i zagranicznych, przyznał niemal 50 awansów generalskich, odbyły się też cztery posiedzenia Rady Bezpieczeństwa Narodowego.
We wtorek 6 sierpnia przypada 9. rocznica pierwszego zaprzysiężenia Andrzeja Dudy na prezydenta. W opublikowanym w poniedziałek materiale Kancelaria Prezydenta podsumowała 9. rok (czwarty rok drugiej kadencji) prezydentury Dudy.
Rok ten – napisano w materiale KPRP – naznaczony był trwającą na Ukrainie wojną i wynikającymi z tego konsekwencjami dla bezpieczeństwa państwa, utrzymującą się niestabilną sytuacją na granicy z Białorusią oraz działaniami prezydenta na arenie międzynarodowej w ramach NATO oraz w relacjach bilateralnych. Duda zwołał w tym czasie czterokrotnie Radę Bezpieczeństwa Narodowego, odbył 35 spotkań z przedstawicielami służb mundurowych, przyznał 47 awansów generalskich oraz 4 mianowania na stanowiska dowódcze.
Kancelaria obliczyła, że od 6 sierpnia 2023 r. prezydent złożył 30 wizyt zagranicznych i przyjął w Polsce głowy 20 państw oraz szefów rządów. Blisko 20 razy rozmawiał telefonicznie lub w formie wideokonferencji z liderami innych państw oraz organizacji międzynarodowych. Uczestniczył w prawie 40 innych wydarzeniach dotyczących spraw międzynarodowych, w tym przyjął listy uwierzytelniające od 30 ambasadorów akredytowanych w Polsce i wręczył listy uwierzytelniające 8 ambasadorom RP.
„Współpraca w najważniejszych dla Polski sprawach”
Jak napisano w podsumowaniu przygotowanym przez prezydencką kancelarię, podstawę zaangażowania dyplomatycznego prezydenta na forach międzynarodowych stanowiło zwiększenie bezpieczeństwa Polski i regionu w trakcie nieustającego zagrożenia ze strony Rosji. Wśród wizyt, podczas których Duda apelował o wsparcie dla Ukrainy zwiększenie bezpieczeństwa wymieniono m.in. Forum Ekonomiczne w Davos, spotkanie głów państw i szefów rządów w Paryżu, Szczyt amunicyjny w Pradze czy Szczyt ws. Pokoju na Ukrainie w Szwajcarii.
Bezpieczeństwo i dyplomacja
W dniu 25. rocznicy wejścia Polski do NATO prezydent wraz z premierem Donaldem Tuskiem złożył wizytę w Waszyngtonie, gdzie spotkał się z prezydentem USA Joe Bidenem. Duda rozmawiał także z przedstawicielami zarówno partii Demokratycznej jak i Republikańskiej, w tym z byłym prezydentem Donaldem Trumpem – omawiali rolę USA w zapewnieniu bezpieczeństwa w Europie oraz potrzebę dalszego wspierania wojskowego Ukrainy.
Prezydent uczestniczył w szczycie NATO w Waszyngtonie, którego wynikiem – jak zaznaczyła KPRP – było podjęcie decyzji wzmacniających wschodnią flankę NATO, szczególnie poprzez wzmocnienie struktur dowodzenia, intensyfikację ćwiczeń wojskowych, rozbudowę sojuszniczej infrastruktury wojskowej czy zwiększenie możliwości produkcyjnych oraz skracanie łańcuchów dostaw amunicji i uzbrojenia. Jak przypomniano, przed udaniem się na szczyt Sojuszu, prezydent spotkał się w Warszawie prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełenskim.
W czerwcu prezydent złożył oficjalną wizytę w Chinach, gdzie rozmawiał z przywódcą Chin Xi Jinpingiem. Według KPRP, podczas wizyty zapadły przełomowe porozumienia gospodarcze – w tym w sprawie ruchu bezwizowego dla Polaków i otwarcia chińskiego rynku dla polskich towarów. Duda złożył wizyty także w krajach Afryki Wschodniej (Republika Kenii, Republika Rwandy i Zjednoczona Republika Tanzanii), a ich głównymi celami było promowanie Polski i polskiego biznesu oraz informowanie o sytuacji w naszej części Europy. Odwiedził również Zjednoczone Emiraty Arabskie, gdzie wziął udział w konferencji klimatycznej COP28 i podpisał deklarację o potrojeniu mocy wytwórczej energii jądrowej do 2050 r.
Podkreślono, że 4 lipca br. prezydent skierował do rządu Rekomendacje do opracowania nowej Strategii Bezpieczeństwa Narodowego RP przygotowane przez Biuro Bezpieczeństwa Narodowego, co zainicjowało rządowe prace nad nową Strategią. Według KPRP przedstawione przez prezydenta Rekomendacje objęły wszystkie wymiary funkcjonowania państwa dotyczące bezpieczeństwa militarnego, wewnętrznego, międzynarodowego, energetycznego, gospodarczego oraz społecznego.
Kancelaria podsumowała, że w ostatnim roku prezydent złożył do Sejmu 4 projekty ustaw: o działaniach organów władzy państwowej na wypadek zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa, o asystencji osobistej osób z niepełnosprawnościami, o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na 2024 r. oraz ustawę o szczególnej opiece geriatrycznej, która weszła w życie wraz z nowym rokiem.
Ustawy i inicjatywy
Prezydent Duda podpisał 83 ustawy, a 3 – zawetował. Zawetował: ustawę o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2024 – po wecie, którego powodem były kwestie finansowania mediów publicznych, prezydent wniósł własny projekt takiej ustawy; nowelizację Prawa farmaceutycznego, która umożliwiała dostęp bez recepty na tabletkę „dzień po” dla osób powyżej 15 lat, decyzję prezydent uzasadnił „poszanowaniem konstytucyjnych praw i standardu ochrony zdrowia dzieci”, deklarując jednocześnie otwartość na przewidziane w ustawie rozwiązania w odniesieniu do kobiet pełnoletnich; nowelizację ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz języku regionalnym dotyczącą przyznania śląskiemu statusu języka śląskiego.
KPRP podała też m.in., że w okresie od 6 sierpnia 2023 r. do 5 sierpnia 2024 r. prezydent skierował do Trybunału Konstytucyjnego 20 wniosków: 16 wniosków o zbadanie ustawy – w trybie kontroli następczej, jeden wniosek o zbadanie zgodności rozporządzenia z konstytucją, jeden wniosek o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego oraz dwa wnioski w trybie kontroli prewencyjnej: w sprawie nowelizacji Kodeksu wyborczego oraz w sprawie noweli ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa.
Gospodarka i prawa pracownicze
W materiale KPRP opisano też działania prezydenta w sprawie rozwoju gospodarki i poświęcone pracowniczym – przywołano m.in. galę XVI edycji Konkursu „Pracodawca Przyjazny Pracownikom”, udział w XXXI Krajowym Zjeździe Delegatów NSZZ „Solidarność”, spotkania z członkami Rady Dialogu Społecznego, spotkania z przedstawicielami przedsiębiorców i biznesu czy zorganizowane w Belwederze spotkanie ws. sytuacja pracowników Spółki PKP Cargo i działań restrukturyzacyjnych podejmowanych przez Zarząd Spółki.
Tożsamość narodowa
– Podobnie jak w poprzednich latach, Prezydent aktywnie promował polską kulturę i naukę oraz wiedzę o polskiej historii, dbał o dziedzictwo narodowe Rzeczypospolitej oraz promował postawy patriotyczne i obywatelskie związane z umacnianiem tożsamości narodowej
– napisano w podsumowaniu przygotowanym przez KPRP.
Politolog: na tle sytuacji PiS i kohabitacji z obecnym rządem, rośnie autonomiczność prezydenta Dudy
Na tle sytuacji PiS i kohabitacji z rządem Donalda Tuska, rośnie autonomiczność Andrzeja Dudy; po zakończeniu prezydentury może on myśleć o karierze międzynarodowej, a jeśliby się nie powiodła, może szukać dla siebie miejsca na polskiej scenie politycznej – uważa politolog Wawrzyniec Konarski.
Konarski – dr hab. nauk humanistycznych, profesor i rektor Akademii Finansów i Biznesu Vistula – zauważył w rozmowie z PAP, że prezydentowi łatwiej przychodziło sprawowanie swojej funkcji, gdy rządy sprawowało Prawo i Sprawiedliwość, z którego się wywodzi.
– W takim układzie mógł wykazać się zbieżnością ideologiczną oraz naturalnymi więziami o charakterze międzyludzkim. Z drugiej strony wykazywał się zdecydowanie mniejszą samodzielnością
– stwierdził.
Zdaniem eksperta duży wpływ w kwestii niezależności prezydenta wywierał Jarosław Kaczyński, choć – jak powiedział – ze względu na serię nieudanych wyborów oraz wiek prezesa PiS, zaczynało się to zmieniać i „z biegiem czasu (prezydent) uzyskał pewnego rodzaju status autonomiczny”.
– Z różnych powodów, na przykład przez porażki, jakie poniósł prezes PiS w ostatnim czasie, m.in. trzy typy wyborów, w których nie udało się prezesowi przedłużyć rządów jego własnej partii, lub wzmocnić jej pozycji. Wpływ ma również ostatnia retoryka prezesa PiS. Staje się ona nie do przyjęcia i dość monotonna, choć w dalszym ciągu prowokacyjna. Na tym tle autonomiczność Andrzeja Dudy w sposób obiektywny rośnie
– uważa Konarski.
Politolog zwrócił uwagę na rolę obecnego szefa gabinetu prezydenta – Marcina Mastalerka, który objął tę funkcję w październiku 2023 r., niedługo po przegranych przez PiS wyborach parlamentarnych, gdy stało się jasne, że na czele nowego rządu stanie Donald Tusk. Zdaniem eksperta Mastalerek wpływa na podejmowane przez Dudę decyzje.
– Prezydent ma obok siebie polityka, który go do samodzielnych działań stymuluje. Andrzej Duda stara się uprawiać typ kohabitacji konfliktowej. Ma to różne skutki, jednak w ten sposób prezydent obiektywnie staje się wizerunkowym politykiem polskiej prawicy
– powiedział.
Według Konarskiego, obecne współdzielenie władzy Dudy z Tuskiem tworzy więcej konfliktów niż było w poprzednich przypadkach kohabitacji w Polsce. Jako przykład podał współistnienie rządu Jerzego Buzka i sprawowanie funkcji prezydenta przez Aleksandra Kwaśniewskiego, których współpraca, jego zdaniem „układała się całkiem przyzwoicie”.
– Myślę, że obaj panowie mieli w sobie dość wysokie standardy kultury politycznej, co jest bardzo ważne, a także wysokie standardy respektu dla prawa
– dodał.
Pytany o przyszłość prezydenta po zakończeniu kadencji, ekspert powiedział, że prezydent może być zainteresowany rozwojem kariery politycznej za granicą. Według Konarskiego Andrzej Duda „będzie miał z pewnością jeszcze sporo ambicji, ma temperament, jest w dobrym wieku i na pewno będzie miał znaczącą część zwolenników także w jego własnej partii”.
– Myślę, że nie wyklucza spróbowania swoich sił w karierze międzynarodowej. Może mieć te aspiracje ze względu na wcześniejsze zagraniczne relacje i swoistą fascynację, jaką przejawiał wobec byłego prezydenta USA Donalda Trumpa
– zaznaczył.
Zdaniem Konarskiego, w przypadku gdyby nie doszło jednak do międzynarodowej kariery, następną decyzją Dudy może być szukanie samodzielnego miejsca dla siebie na polskiej scenie politycznej. Ekspert nie wykluczył, że w ostateczności prezydent, ze względu na wykształcenie, może zdecydować się na założenie własnej kancelarii prawnej. Taka decyzja – zdaniem eksperta – nie musi się też wiązać się z zakończeniem kariery politycznej. Konarski podał tu przykład prawnika i polityka Romana Giertycha (obecnie poseł KO).
– Z pewnością (prezydent) miałby klientów, bo jest osobą, która będąc politykiem, a z wykształcenia prawnikiem, z pewnością myśli o pogodzeniu tych dwóch ról publicznych. Tak samo, jak kiedyś Roman Giertych, który pokazuje, że będąc kiedyś kontrowersyjnym politykiem, można się przestawić i stać się prawnikiem, a następnie wrócić na scenę polityczną i znowu być kontrowersyjnym
– dodał Konarski.