Zarówno dziś, jak i w kolejnych dniach w wielu domach rozbrzmiewać będzie pieśń „Cicha noc”, która stała się najsłynniejszą kolędą na świecie śpiewaną na wszystkich kontynentach. Przetłumaczono ją na ponad 300 języków i dialektów. Zarejestrowano już ponad tysiąc jej wersji.
„Cicha noc”, do której słowa napisał ksiądz Joseph Mohr, a muzykę skomponował Franz Xaver Gruber, nauczyciel i organista, została po raz pierwszy wykonana 204 lata temu. Wierni usłyszeli ją 24 grudnia 1818 roku w czasie pasterki w austriackim Oberndorfie pod Salzburgiem.
Oryginalny tekst pieśni powstał jako wiersz dwa lata wcześniej – w roku 1816. Jego autorem był Joseph Mohr, wikary w parafii w Oberndorfie. Kiedy w 1818 roku w przeddzień Wigilii w tamtejszym kościele zepsuły się organy, ksiądz wręczył słowa swojego wiersza organiście Franzowi Xaverowi Gruberowi z prośbą o skomponowanie do nich melodii. Gruber napisał muzykę w ciągu jednego dnia i w wigilijny wieczór obaj wykonali utwór w czasie pasterki. Mohr śpiewał tenorem i grał na gitarze, a Gruber wtórował mu basem.
„Cicha noc” została entuzjastycznie przyjęta przez wiernych zgromadzonych w kościele i wkrótce była znana również w okolicy. Potem pieśnią zainteresowała się królewska kapela dworska w Berlinie i w roku 1854 wysłała do Salzburga zapytanie o twórcę kolędy. 30 grudnia 1854 roku Franz Xaver Gruber opisał okoliczności powstania utworu.
Rękopis z 1816 roku, autorstwa Josepha Mohra, został odnaleziony przypadkiem w 1995 roku przez bibliotekarkę Renate Ebeling-Winkler. Liczy 6 strof, a nie tylko 3, do których jesteśmy przyzwyczajeni. W czwartej zwrotce znajduje się apel o pokój do wszystkich, nawet wrogów.
„Cicha noc” doczekała się wielu muzycznych interpretacji. Mieli ją w repertuarze: Mireille Mathieu, Bing Crosby, Elvis Presley, Louis Armstrong, Ella Fitzgerald czy Frank Sinatra.
Polacy zaczęli śpiewać kolędę około 1930 roku, kiedy to Piotr Maszyński – kompozytor, dyrygent i pedagog – ułożył do niej polską wersję tekstu.