W ramach retorsji Polska uznaje norweską konsul za persona non grata

W odpowiedzi na nieuzasadnione uznanie przez władze norweskie konsula Sławomira Kowalskiego za persona non grata, nota o identycznym działaniu wobec norweskiej konsul w Polsce, została przekazana ambasadorowi Norwegii w Warszawie – poinformował w poniedziałek wiceszef MSZ Sławomir Szynkowski vel Sęk.

Pod koniec stycznia MSZ Norwegii poinformowało, że zdecydowało o wydaleniu z Norwegii Kowalskiego, który znany jest z walki o prawa polskich dzieci z urzędem Barnevernet. Według rzeczniczki norweskiego MSZ, przyczyną decyzji o wydaleniu była „niezgodna z rolą dyplomaty działalność konsula w kilku sprawach konsularnych, w tym jego niewłaściwe zachowanie wobec funkcjonariuszy publicznych”.

Szef MSZ Jacek Czaputowicz zdecydował jednak o pozostaniu konsula na stanowisku do końca upływającej w czerwcu br. kadencji. Resort dyplomacji akcentował swoją pozytywną ocenę pracy Kowalskiego, zabiegając jednocześnie – przy wsparciu szeregu państw Unii Europejskiej i jej przedstawicielstwa w Oslo – o rozwiązanie tej kwestii w drodze dialogu z władzami Norwegii.

W poniedziałek po południu Szynkowski vel Sęk poinformował na Twitterze, iż władze norweskie uznały polskiego konsula za persona non grata, co – jak zaznaczył – „uniemożliwia mu dalsze wykonywanie funkcji”. „To decyzja skrajnie nieuzasadniona. Jedyną możliwą decyzją w tej sytuacji jest działanie wzajemne, co zostanie zrealizowane w trybie natychmiastowym” – ocenił wiceszef MSZ.

Po niespełna dwóch godzinach wiceminister poinformował, że w odpowiedzi na decyzję norweskich władz o uznaniu konsula Kowalskiego za persona non grata, „nota o identycznym działaniu wobec norweskiej konsul w Polsce została przekazana ambasadorowi Norwegii”.

Wcześniej do decyzji władz Norwegii odniósł się również w specjalnym oświadczeniu wiceminister sprawiedliwości Michał Wójcik. „Z dezaprobatą przyjąłem informację o wydaleniu z terytorium Norwegii Pana Konsula Sławomira Kowalskiego” – napisał Wójcik. Zaznaczył, że od kilku lat miał przyjemność współpracować z Kowalskim w sprawach dotyczących naszych rodaków, w szczególności dzieci.

„Współpraca z takimi dyplomatami jak Sławomir Kowalski umożliwiła powrót do Polski wielu dzieci” – podkreślił wiceminister. Jak dodał, nakazanie opuszczenia Norwegii konsulowi, który – w ocenie Wójcika – miał „nieoceniony wkład” w pomoc polskim obywatelom, dziwi tym bardziej, że jego aktywności towarzyszyła „zdecydowana poprawa w relacjach pomiędzy organami centralnymi z Polski i Norwegii”.

Wiceszef MS wskazał jednocześnie, iż:

„w naszych referatach pozostają sprawy obywateli Norwegii, którzy wraz z dziećmi przebywają na terytorium naszego kraju i również wymagają pomocy ze strony instytucji państwowych”. „Wyrażam nadzieję, że osoba będąca następcą pana konsula z równą determinacją będzie broniła praw Polaków. Ze strony Ministerstwa Sprawiedliwości będzie mogła liczyć na taką samą pomoc, jak w przypadku pana konsula Sławomira Kowalskiego, któremu z serca dziękuję za wieloletnią współpracę”

– czytamy w oświadczeniu Wójcika.

Z doniesień mediów wynika, że decyzję o wydaleniu polskiego konsula podjęto po incydencie, który miał miejsce kilka miesięcy temu w mieście Hamar, kiedy to polskim rodzicom odebrano czwórkę dzieci. Na udostępnionym w sieci nagraniu widać, jak konsul wraz z matką próbują spotkać się z umieszczonymi w ośrodku dziećmi. Urzędniczki odmówiły widzenia konsulowi i – twierdząc, że był agresywny – wezwały policję, która po kilkunastu minutach usunęła go z budynku. Kowalskiemu zarzucono m.in. że przeszkadza w pracy publicznej placówki oraz nie stosuje się do poleceń policji.

Na nagraniu widać, jak interweniująca policjantka zwraca uwagę Kowalskiemu, że ma tylko jedną szansę, aby opuścić budynek, a jeśli tego nie zrobi – zostanie wyprowadzony. Konsul odpowiedział jej na to, że podlega ochronie immunitetu dyplomatycznego.

Kowalski, który jest kierownikiem wydziału konsularnego w ambasadzie RP w Oslo, udzielił pomocy 150 polskim rodzinom w związku ze sprawami o odebranie dzieci przez Barnevernet, czyli norweski ośrodek zajmujący się ochroną praw dzieci.

W 2016 roku Kowalski został „Konsulem Roku” w konkursie organizowanym przez polskie MSZ „za adekwatne działania i umiejętną współpracę ze stroną norweską w sprawach małoletnich obywateli polskich, znajdujących się pod opieką miejscowych służb socjalnych”.