Dziś po godz. 14:05 w cyklu „Historie pisane na nowo…” relacja z uroczystego podpisania ustawy o Narodowym Dniu Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego. Podsumujemy też tegoroczną edycję konkursu Audycja Historyczna Roku IPN.
Ustanowienie Narodowego Dnia Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego to hołd oddany bohaterskim powstańcom, ale też szansa na to, by Polacy poznali historię zrywu Wielkopolan sprzed wieku – powiedział prezes Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 Tadeusz Musiał. We wtorek w Poznaniu prezydent Andrzej Duda podpisał Ustawę z dnia 1 października 2021 r. o ustanowieniu Narodowego Dnia Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego. Mające upamiętniać zryw Polaków przeciwko Niemcom z lat 1918–1919 święto państwowe będzie przypadać 27 grudnia – w rocznicę wybuchu insurekcji.
Inicjatywa ustawodawcza prezydenta była odpowiedzią na głosy przedstawicieli społeczności, działaczy patriotycznych i władz samorządowych z Wielkopolski. Z pomysłem ustanowienia święta państwowego wyszły wspólnie: Wielkopolskie Muzeum Niepodległości, Fundacja Zakłady Kórnickie, Muzeum Narodowego w Poznaniu, poznański oddział IPN, Towarzystwo Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 oraz Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Wielkopolski. „Dopełniona dzisiaj idea ustanowienia Narodowego Dnia Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego to sprawa naprawdę ogromnej wagi. Przede wszystkim jest to oddanie hołdu naszym bohaterskim przodkom. Ich zasługi są ogromne – w trakcie powstania i po powstaniu, podczas powstań śląskich, wojny polsko-bolszewickiej. Rola naszych bohaterów w odbudowie ojczyzny odradzającej się po tylu latach zaborów jest oczywista i bezsporna” – powiedział PAP prezes Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 Tadeusz Musiał. „Drugi cel, który nam przyświecał i realizację którego ustanowienie święta zdecydowanie przybliża to upowszechnienie wiedzy o powstaniu wielkopolskim i o znaczeniu tego powstania w historii odradzającego się kraju. Ta wiedza, poza Wielkopolską, województwem kujawsko-pomorskim i województwem lubuskim nie jest, mówiąc dyplomatycznie, powszechna” – dodał.
Prezydent Andrzej Duda otrzymał podczas wizyty w Poznaniu Nagrodę Honorową Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 w Poznaniu – Dobosza Powstania Wielkopolskiego. Wyróżnienie to przyznawane jest od 25 lat osobom i instytucjom za szczególne zasługi związane z upowszechnianiem historii i znaczenia powstania wielkopolskiego.
Powstanie wielkopolskie wybuchło 27 grudnia 1918 r. w Poznaniu. W pierwszym okresie walk, do końca roku, Polakom udało się zdobyć większą część miasta. Ostatecznie zostało ono wyzwolone 6 stycznia 1919 r., kiedy przejęto lotnisko. Do połowy stycznia wyzwolono też większą część Wielkopolski. Zdobycze powstańców potwierdził rozejm w Trewirze, podpisany przez Niemcy i państwa Ententy 16 lutego 1919 r. W myśl jego ustaleń, front wielkopolski został uznany za front walki państw sprzymierzonych. Ostateczne zwycięstwo przypieczętował podpisany 28 czerwca 1919 r. traktat wersalski, w którego wyniku do Polski powróciła prawie cała Wielkopolska.
Cykl „#Pamięć Grudzień 70” Marzeny Bakowskiej i Andrzeja Urbańskiego z Radia Gdańsk zdobył Grand Prix prezesa IPN IX ogólnopolskiego konkursu „Audycja historyczna roku”. Nagrody wręczono we wtorek w Białymstoku. W kategorii Historia Regionalna nagrodę dostała Agata Rokicka z Radia Szczecin za audycję „Portret pamięciowy” o prof. Tadeuszu Sokołowskim, m.in. jednym z pionierów transfuzjologii w Polsce. W tym roku w konkursie finałowe nominacje miały aż cztery produkcje Radia Zachód.