Główny Inspektorat Ochrony Środowiska udostępnił nową, rozszerzoną formę prezentacji wyników badań Odry, obejmującą m.in. interaktywną mapę i rozszerzenie zakresu publikowanych badań – pod kątem zagrożenia tzw. złotą algą.
Jedną z kluczowych nowości jest mapa, która umożliwia przeglądanie punktów pomiarowych, zlokalizowanych na Odrze, jej dopływach i Kanale Gliwickim. To punkty GIOŚ, badane w ramach interwencyjnego monitoringu złotej algi oraz punkty automatycznego monitoringu prowadzonego przez Instytut Ochrony Środowiska – PIB oraz Instytut Rybactwa Śródlądowego – PIB.
We wtorek około południa na mapie dostępnej pod adresem badania.gios.gov.pl/odra/ punkty w rejonie Kanału Gliwickiego i jego połączenia z Odrą wskazywały „stopień ostrzegawczy”, wynikający z pojawienia się lub znacznego wzrostu populacji złotej algi (przy zwiększonym poziomie zasolenia wody) lub „I stopień zagrożenia”, oznaczający średnie ryzyko wystąpienia zakwitu złotej algi.
Mapa prezentuje zarys Polski z wyróżnioną Odrą, jej dopływami i Kanałem Gliwickim. Na mapie zaznaczone są kolorowe punkty badawcze.
Każdy punkt badany w ramach interwencyjnego monitoringu złotej algi GIOŚ oznaczony jest kolorem wskazującym poziom zagrożenia. Pozwala to natychmiast oceniać sytuację. Punktom badanym w ramach „monitoringu automatycznego” IOŚ-PIB i IRS-PIB nadano – dla rozróżnienia wyników – inne symbole.
Sprawdź Odrę w konkretnym miejscu
Po wyborze konkretnej lokalizacji wyświetlane są szczegółowe dane, dostępne także w formie wykresów. W badaniach interwencyjnych monitorowane są m.in.: ilość złotej algi w litrze wody, temperatura wody, tlen rozpuszczony, przewodność (pozwalająca określić zasolenie), odczyn pH oraz zawartość siarczanów, chlorków, fosforu czy azotu. Istnieje możliwość pobrania danych w formacie .csv.
GIOŚ podał też we wtorek, że wkrótce na stronie www.gov.pl/web/odra/badania-odry dostępna będzie zaktualizowana i rozszerzona forma prezentacji wyników badań rzeki Odry. Oprócz interaktywnej mapy, znajdzie się tam także rozbudowana tabela wyników.
Udostępniona przez GIOŚ interaktywna mapa wyników badań Odry to kolejna funkcjonalność związana z określaniem zagrożenia złotą algą. Na początku sierpnia br. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej-PIB uruchomił w ramach Centrum Hydrologicznej Osłony Kraju model prognostyczny zasolenia wody. Wyniki są udostępniane w otwartym serwisie hydrologicznym: hydro.imgw.pl.
Jakie dane brane są pod uwagę?
Monitoring ten umożliwia prognozowanie stanu zasolenia wód Odry z wyprzedzeniem 72 godzin bazując na godzinnych danych z 32 automatycznych stacji pomiarowych IRŚ-PIB i IOŚ-PIB. Analizowane dane to m.in.: przewodność elektrolityczna, tlen rozpuszczony, odczyn, temperatura, a docelowo też mętność wody.
Obecnie na terenie woj. śląskiego obowiązują trzy rozporządzenia tamtejszego wojewody dotyczące zakazu korzystania z jeziora Dzierżno Duże, IV sekcji Kanału Gliwickiego oraz rzeki Kłodnicy. Dwa pierwsze z nich wydano „w celu zapobiegania śnięciu ryb”, m.in. aby uniknąć rozpowszechnienia złotej algi.
Eksperyment z nadtlenkiem wodoru
Powodem wydania trzeciego rozporządzenia jest prowadzony w Kłodnicy eksperyment neutralizacji złotej algi przy użyciu nadtlenku wodoru (H2O2). Eksperyment odbywa się na Kłodnicy, ponieważ tam przez IV sekcję Kanału Gliwickiego trafia zawierająca złotą algę woda z Dzierżna Dużego, która następnie przedostaje się do Odry.
Przedstawiciele rządu zapowiadają, że we wrześniu spółki górnicze przedstawią plany związane z odsalaniem wód kopalnianych, które tworzą warunki do rozwoju złotej algi i masowego śnięcia ryb. Główny Instytut Górnictwa – PIB na październik zapowiedział prezentację demonstracyjnego systemu oczyszczania solanek kopalnianych wraz z wynikami analiz warunków jego przemysłowego zastosowania.