Węgierski parlament zagłosował za przyjęciem Szwecji do NATO

Parlament Węgier poparł przystąpienie Szwecji do NATO na poniedziałkowym (26 lutego) posiedzeniu otwierającym wiosenną sesję. Szwedzki wniosek o akcesję czekał w izbie na głosowanie od lipca 2022 roku.

Za przystąpieniem Szwecji do Sojuszu głosowało 188 posłów, w tym deputowani rządzącej na Węgrzech koalicja Fidesz-KDNP oraz większość partii opozycyjnych. Przeciwko akcesji opowiedziało się 6 deputowanych skrajnie prawicowej partii Ruch Naszej Ojczyzny (Mi Hazank). 

Po ogłoszeniu wyników posłowie ugrupowań opozycyjnych zaczęli bić brawo. 

W galerii sali posiedzeń pojawili się w poniedziałek (26 lutego) ambasadorowie państw NATO, w tym ambasador USA David Pressman oraz ambasador RP Sebastian Kęciek. 

– Dzisiejszy dzień jest historycznym momentem

– napisał na X Kęciek, załączając swoje zdjęcie w towarzystwie dyplomatów z państw skandynawskich.

Dalsza część tekstu pod tweetem

Premier Viktor Orban zwrócił się do posłów podczas otwarcia wiosennej sesji parlamentu w poniedziałek o zagłosowanie za przyjęciem nordyckiego kraju do NATO. Przystąpienie Szwecji do NATO wzmocni bezpieczeństwo Węgier – ocenił polityk. 

Ratyfikacja musi zostać jeszcze podpisana przez głowę państwa lub przewodniczącego parlamentu, który tymczasowo sprawuje obowiązki prezydenta po ustąpieniu Katalin Novak z urzędu. 

Rząd Orbana wielokrotnie podkreślał, że Węgry nie będą ostatnim członkiem Sojuszu, który wyrazi zgodę na dołączenie Szwecji do NATO. Jednak tak się właśnie stało po tym, gdy parlament Turcji w drugiej połowie stycznia ratyfikował akcesję Szwecji, a prezydent tego państwa Recep Tayyip Erdogan podpisał odpowiedni akt prawny. 

Orban już w piątek zapowiedział poparcie akcesji, kiedy spotkał się w Budapeszcie z szefem szwedzkiego rządu Ulfem Kristerssonem. 

Rząd węgierski domagał się, aby przed głosowaniem w parlamencie szef szwedzkiego rządu przybył do Budapesztu. Kristersson stwierdził początkowo, że jest na to gotów, ale dopiero po tym, gdy węgierskie Zgromadzenie Narodowe zagłosuje za przystąpieniem jego kraju do NATO. 

Ostatecznie polityk pojawił się w Budapeszcie w piątek. Ogłoszono wówczas rozszerzenie dotychczasowej węgiersko-szwedzkiej współpracy wojskowej. W jej ramach do węgierskich sił zbrojnych dołączą cztery kolejne szwedzkie myśliwce Gripen.

Premier Szwecji o ratyfikacji szwedzkiego wniosku do NATO: historyczny dzień

Historyczny dzień. Parlamenty wszystkich krajów NATO zagłosowały za członkostwem Szwecji w NATO. Jesteśmy gotowi wziąć na swoje barki naszą część odpowiedzialności za bezpieczeństwo Sojuszu Północnoatlantyckiego – napisał premier Szwecji Ulf Kristersson w poniedziałek w serwisie X.

Dalsza część tekstu pod tweetem

Była socjaldemokratyczna premier Szwecji Magdalena Andersson, której rząd w maju 2022 roku podjął decyzję o złożeniu wniosku do NATO podkreśliła, że „dzisiejsza decyzja (parlamentu Węgier) wzmacnia szwedzką obronność”. 

Natomiast minister pracy i integracji Johan Pehrson z partii Liberałowie, która już w 1999 roku domagała się wejścia Szwecji do NATO zauważył, że „polityka jest jak maraton”.

– A teraz, miejmy nadzieję, wkrótce będziemy na mecie

– napisał na X Pehrson.

Dalsza część tekstu pod postem

Droga Szwecji do NATO – 21 miesięcy oczekiwań

Kandydatura Szwecji do NATO była przez 20 miesięcy blokowana przez Turcję i Węgry, a następnie jeszcze przez miesiąc już tylko przez Węgry. Ratyfikacja przez węgierski parlament, ostatniego wśród państw NATO, oznacza, że do szwedzkiej akcesji po formalnościach dojdzie w ciągu najbliższych dni.

Rząd Szwecji złożył historyczny wniosek o przystąpienie do Sojuszu Północnoatlantyckiego wraz z Finlandią 18 maja 2022 r. Oba kraje zostały zaproszone do Sojuszu na początku lipca 2022 r., po szczycie w Madrycie. Finlandia stała się 31. członkiem NATO 4 kwietnia 2023 r.

Szwecja miała stać się członkiem organizacji „jak najszybciej” po wypełnieniu porozumienia z Turcją, podpisanego podczas szczytu w Madrycie (30 czerwca 2022 r.). Sztokholm zobowiązał się do zaostrzenia przepisów antyterrorystycznych, aby pomóc rządowi w Ankarze w zwalczaniu kurdyjskich organizacji, skupionych wokół Partii Pracujących Kurdystanu (PKK). Wielu Kurdów sympatyzujących z organizacjami terrorystycznymi przez lata znajdowało schronienie w Szwecji, otrzymując azyl polityczny. 

Ustawa, wprowadzająca nowy rodzaj przestępstwa – uczestnictwo oraz wspieranie organizacji terrorystycznej, nawet poprzez wynajęcie lokalu czy opiekę nad dziećmi – weszła w życie 1 czerwca 2023 r. W lipcu tego samego roku, na mocy nowych przepisów, zapadły pierwsze wyroki sądowe skazujące za finansowanie PKK oraz o deportacji imigrantów kurdyjskich do Turcji. We wrześniu ubiegłego roku Szwecja zniosła również embargo na eksport broni do Turcji. 

Prezydent Recep Tayyip Erdogan przez kilka miesięcy zwodził Szwecję, określając postępy w realizacji porozumienia z Madrytu „niewystarczającymi”. W tle odwlekania zgody przewijały się nazwiska opozycyjnych wobec Erdogana polityków, którzy wyemigrowali do Szwecji po mającym miejsce w 2016 r. nieudanym puczu wojskowym. 

Inne powody negatywnego nastawienia Turcji do Szwecji, to dopuszczanie przez szwedzkie władze do aktów palenia Koranu, świętej księgi islamu. Według Sztokholmu odbywało się to w ramach chronionej konstytucją wolności wypowiedzi. 

Ostatecznie przełom nastąpił na szczycie NATO w Wilnie (11-12 lipca 2023 roku), na którym Erdogan zapewnił, że jego kraj zaakceptuje szwedzki wniosek. Nie uściślił jednak, kiedy to nastąpi, a parlament udał się na wakacyjną przerwę. Po wznowieniu obrad jesienią, nadal nie poddawano szwedzkiego wniosku pod głosowanie. 

W tle szwedzko-tureckich rozmów na temat ratyfikacji wniosku Sztokholmu odbywały się negocjacje Ankary w sprawie zakupu od USA samolotów F-16. Do przełomu doszło pod koniec stycznia 2024 roku, gdy turecki parlament przegłosował wejście Szwecji do NATO po otrzymaniu od Białego Domu zapewnienia o zatwierdzeniu transakcji. 

Węgry pozostawały przez miesiąc ostatnim członkiem NATO, którego parlament nie ratyfikował szwedzkiego dokumentu. Węgierski premier Viktor Orban nalegał na swojego odpowiednika ze Szwecji Ulfa Kristerssona, by złożył wizytę w Budapeszcie. Kristersson odmawiał, ale ostatecznie 23 lutego doszło do spotkania w stolicy Węgier. Jej wynikiem było podpisanie umowy o uzupełnieniu 14 użytkowanych przez Węgry szwedzkich myśliwców Gripen o cztery kolejne samoloty. 

Dla władz w Sztokholmie szybkie przypieczętowanie akcesji do Sojuszu było konieczne ze względu na tzw. planowanie obronne. Dotychczas opierano się na partnerstwie z Finlandią. Gdy Helsinki są już w NATO, będą traktować priorytetowo ten Sojusz, a nie współpracę ze Szwecją. Na pełne wejście do Sojuszu czekają decyzje dotyczące uzbrojenia wojska czy mający pracować w natowskich strukturach oficerowie. Mimo opóźnienia minister obrony Szwecji był już zapraszany na spotkania NATO w Brukseli, choć jeszcze bez prawa głosu, a szwedzcy wojskowi rozpoczęli dostosowywanie armii do natowskich standardów. 

Dla NATO członkostwo Szwecji jest kluczowe dla wzmocnienia obecności Sojuszu w północnej Europie w obliczu rosyjskiego zagrożenia. Kraj ma pełnić rolę umożliwiającą transport wojsk z Norwegii na wschód. 

W okresie przejściowym na drodze ku NATO rząd w Sztokholmie otrzymał ustne zapewnienia pomocy wojskowej ze strony m.in. Wielkiej Brytanii, krajów nordyckich oraz USA w przypadku zagrożenia ze strony Rosji. Nie są to jednak gwarancje wynikające z artykułu 5. Traktatu Północnoatlantyckiego, który mówi o wzajemnej pomocy w wypadku napaści. W grudniu 2023 r. Szwecja podpisała też z USA dwustronną umowę o współpracy obronnej (DCA), pierwszą taką między tymi krajami.

W 2023 NATO powiększyło się o Finlandię

NATO w 2023 roku powiększyło się o Finlandię. Szwecja ma nadzieję, że wejdzie do Sojuszu Północnoatlantyckiego w obecnym roku, w 75. rocznicę jego powstania. Oba nordyckie kraje, przez lata tradycyjnie neutralne, zmieniły zdanie po napaści Rosji na Ukrainę w lutym 2022 roku i niespełna 3 miesiące później wysłały wniosek o przystąpienie do NATO.

Członkostwo w Sojuszu to gwarancja bezpieczeństwa w myśl zasady – jeden za wszystkich, wszyscy za jednego.
Flaga Finlandii została wciągnięta na maszt przed kwaterą główną Sojuszu 4 kwietnia po południu. Kilka godzin wcześniej protokół akcesyjny otrzymał sekretarz stanu USA Antony Blinken, który jako pierwszy ogłosił, że Finlandia jest 31 krajem Sojuszu.

Granica NATO z Rosją wydłużyła się o 1300 km, wschodnia flanka i region Morza Bałtyckiego zostały wzmocnione.

– Era wojskowej neutralności się zakończyła i rozpoczęła nowa era. Finlandia ma gwarancje bezpieczeństwa

– podkreślał wtedy prezydent Finlandii Sauli Niinisto.

Finlandia weszła do Sojuszu w 74. rocznicę jego powstania. Wygląda na to, że na 75-lecie NATO będzie liczyło 32 kraje członkowskie.