Pierwsi Polacy zaczęli przybywać na Ziemie Zachodnie wczesną wiosną 1945 roku, zaraz po przejściu frontu. Były to jeszcze tereny niczyje – prowizoryczna polska administracja dopiero powstawała. Osadnicy przybywali z różnych stron przedwojennej Polski. Niektórzy dobrowolnie inni byli do tego zmuszani, pozostawiając dorobek swojego życia. Dziś społecznicy chcą zachować w pamięci historię tamtych lat tworząc lokalne muzea i izby pamięci . Przykłady z Barlinka i Skwierzyny…