87 lat temu polscy matematycy złamali szyfr Enigmy [FILM DOKUMENTALNY]

87 lat temu, 31 grudnia 1932 roku polscy matematycy: Marian Rejewski, Jerzy Różycki i Henryk Zygalski złamali szyfr Enigmy, niemieckiej maszyny szyfrującej. Rok później wspólnie zbudowali działającą kopię urządzenia. Dzięki sukcesowi polskich kryptologów, II wojna światowa została skrócona o 2-3 lata. Niemcy do końca wojny byli przekonani, że Enigmy nikt nie jest w stanie rozszyfrować.

Po przekazaniu szyfru Enigmy Brytyjczykom, w ośrodku kryptologicznym w Bletchley Park niedaleko Londynu pracowało ponad 10 tysięcy osób, które wykorzystywały informacje otrzymane od polskich matematyków.

Osiągnięcie Polaków w znacznym stopniu przyczyniło się do sukcesów militarnych aliantów, między innymi w bitwie o Anglię, walkach na Atlantyku i zwycięstwie pod Falaise we Francji. W 1940 roku złamano główny szyfr operacyjny Luftwaffe, a w 1943-cim – kod niemieckiej marynarki.

Profesor Ryszard Jachowicz z Politechniki Warszawskiej tłumaczył (2014), że rozszyfrowanie Enigmy miało niebagatelne znaczenie dla historii świata.

W powojennej Polsce zasługi naszych kryptologów wymazywano z powszechnej pamięci, a złamanie kodu Enigmy zostało przypisane wywiadowi brytyjskiemu. Na Zachodzie informacje o służbie alianckiej Rejewskiego, Różyckiego i Zygalskiego ukrywano w tajnych archiwach. Pierwsze wiadomości o sukcesie Polaków ukazały się na początku lat 70. Oficjalnie Brytyjczycy przyznali to dopiero po wejściu Polski do NATO.

Córka Mariana Rejewskiego – Janina Sylwestrzak – mówiła (2002), że o tajnej pracy ojca dowiedziała się dopiero, gdy zaczęła studia:

Enigma, skonstruowana w latach 20. ubiegłego wieku, przypominała maszynę do pisania. Niemcy zastosowali w niej matematyczną metodę kodowania wiadomości. Aby odszyfrować tekst, odbiorca musiał mieć identyczną maszynę i klucz depeszy.

Jerzy Gawinecki, profesor Wojskowej Akademii Technicznej podkreślał (2007), że sukces Polaków polegał na zupełnie nowym podejściu do problemu:

W 2000 roku Rejewski, Różycki i Zygalski zostali odznaczeni pośmiertnie Krzyżami Wielkimi Orderu Odrodzenia Polski. W 2012 roku Senat uczcił ich specjalną uchwałą, uznając trójkę kryptologów za bohaterów II wojny światowej. Dwa lata później Międzynarodowe Stowarzyszenie Inżynierów – IEEE uhonorowało trzech Polaków prestiżowym Milestone. „Kamieniami milowymi” wyróżniono dotąd ponad 120 naukowców, za osiągnięcia znaczące dla historii świata.

Jerzy Różycki zginął w 1942 roku na statku storpedowanym przez Niemców. Zygalski i Rejewski pracowali do końca wojny w polskim Biurze Szyfrów pod Londynem. Henryk Zygalski zmarł w Anglii w 1978. Marian Rejewski w 1946 roku wrócił do kraju, był urzędnikiem w bydgoskich fabrykach. Inwigilowany przez bezpiekę, napisał wspomnienia, w których ujawnił swój udział w złamaniu Enigmy, a materiały zdeponował w Wojskowym Instytucie Historycznym. Zmarł 1980 roku.