Z udziałem m.in. kanclerz Niemiec Angeli Merkel, premiera Mateusza Morawieckiego i trojga byłych więźniów Auschwitz Bogdana Bartnikowskiego, Barbary Wojnarowskiej-Gautier i Bronisławy Horowitz-Karakulskiej odbywają się w budynku tzw. centralnej sauny w b. niemieckim obozie Auschwitz II uroczystości 10-lecia Fundacji Auschwitz-Birkenau.
Odczuwam głęboki wstyd biorąc pod uwagę barbarzyńskie zbrodnie, które zostały tu popełnione przez Niemców – mówiła podczas uroczystości kanclerz Niemiec Angela Merkel.
Zwracając się do uczestników uroczystości oświadczyła, że nie jest dla niej jako kanclerz Niemiec stać w tym miejscu i wygłosić kilka słów.
„Odczuwam głęboki wstyd biorąc pod uwagę barbarzyńskie zbrodnie, które zostały tu popełnione przez Niemców. Były to zbrodnie i przestępstwa, które wykraczały poza wszelkie granice tego, co można było sobie wyobrazić, szczególnie biorąc pod uwagę te straszliwe rzeczy, które wyrządzono kobietom, dzieciom i mężczyznom w tym miejscu”
– powiedziała Merkel.
⬆ Fot. PAP/Andrzej Grygiel
Biorąc pod uwagę ten obraz – dodała – należałoby zachować ciszę.
„Jakież to słowa mogłyby cały ten smutek opisać, ten smutek i to cierpienie tych osób, które zostały tutaj zamordowane, były torturowane i zginęły”
– powiedziała kanclerz Niemiec.
Premier Mateusz Morawiecki powiedział, że „sprawiedliwość wobec ofiar zbrodni nazistowskich wymaga pamięci, elementem sprawiedliwości jest zadośćuczynienie”.
Morawiecki zapewnił, że państwo polskie „zobowiązuje się do dbania o pamięć o tamtych czasach, pamięć o zbrodniach nazistowskich Niemiec”.
„Sprawiedliwość, spóźniona wobec ofiar, wymaga tej pamięci, a jednocześnie zadośćuczynienie wobec żyjących i wobec tych, których dzisiaj nie ma, ale wobec których winni jesteśmy pamięć, również jest elementem tej sprawiedliwości, o którą będziemy dbać”
– zapowiedział Morawiecki.
⬆ ⬇ Fot. PAP/Andrzej Grygiel
Skierowany do uczestników uroczystości list prezydenta Dudy odczytał podsekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta Wojciech Kolarski. Prezydent w liście podziękował działaczom fundacji za działania na rzecz „zachowania dla kolejnych pokoleń tego wstrząsającego miejsca kaźni i pamięci o ponad milionie ofiar niemieckiego, nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady w Oświęcimiu”.
Prezydent napisał, że niedawne obchody 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej przypomniały całej ludzkości o zniszczeniu niepodległej Polski przez hitlerowską III Rzeszę. „Na okupowaną przez siebie ziemię Niemcy przynieśli fabryki śmierci i zbudowali nieznaną w dziejach machinę zagłady” – napisał Andrzej Duda. Zaznaczył, że symbolem tego zorganizowanego ludobójstwa jest Auschwitz-Birkenau.
„Tutaj mordowano Żydów, a także Polaków, Romów i Sinti, jeńców sowieckich. Ta ziemia, te mury przesiąknięte są strachem, krzykiem, łzami i krwią masowo zabijanych ludzi. Miejsce to już na zawsze będzie przestrogą dla wszystkich pokoleń przed tym, do jakich zbrodni zdolny jest człowiek opętany nienawiścią i pogardą dla innych narodowości”
– podkreślił prezydent.
Jak zaznaczył, ” my Polacy i nasza Rzeczpospolita wypełniamy powinność strzeżenia pamięci i prawdy o tym, co tu się wydarzyło”.
„Podejmujemy zobowiązanie, by nieść światu przesłanie płynące stąd, z byłego obozu Auschwitz-Birkenau. Dlatego wołamy: nigdy więcej, niegdyś więcej nie może się zdarzyć nic podobnego, nigdy więcej nie wolno do tego dopuścić”
– oświadczył prezydent.
Zaznaczył, że niebawem, 27 stycznia 2020 r., w 75. rocznicę wyzwolenia obozu Auschwitz-Birkenau spotkają się tutaj ocaleni i przedstawiciele władz państwowych z wielu krajów. „Razem zaświadczymy o naszej determinacji w obronie pamięci i prawdy i Holokauście. W ten sposób damy wyraz wspólnej odpowiedzialność za przyszłość” – napisał prezydent.
⬆ Były więzien obozu Auschwitz-Birkenau Bogdan Bartnikowski przemawia podczas uroczystości 10-lecia Fundacji Auschwitz-Birkenau, 6 bm. Fot. PAP/Andrzej Grygiel
W uroczystości w dawnym niemieckim obozie Auschwitz II uczestniczyło także troje byłych więźniów obozu – Bogdan Bartnikowski, Barbara Wojnarowska-Gautier i Bronisława Horowitz-Karakulska.
O Fundacji Auschwitz-Birkenau
Fundacja powstała w 2009 r. Jej zadaniem było zgromadzenie 120 mln euro, z których coroczne odsetki pozwolą na planowe i systematyczne realizowanie prac konserwatorskich nad pozostałościami po niemieckim obozie. Priorytety i harmonogram prac określa Globalny Plan Konserwacji. Oficjalnie został zainaugurowany latem 2012 r. Wówczas ruszyły też pierwsze prace konserwatorskie.
Kapitał wieczysty, którym zarządza Fundacja, wsparło już blisko 40 państw oraz darczyńcy indywidualni. Deklaracje finansowe znacznie przekroczyły 100 mln euro. Największą kwotę wpłaciły dotychczas Niemcy – 60 mln euro. Obecnie zapowiedziano, że przekażą one na ten cel kolejnych 60 mln euro. Polska wpłaciła na fundusz wieczysty 10 mln euro.
