Będzie wniosek o odrzucenie w pierwszym czytaniu ustawy o barierze na granicy, ale nie wiem, jakie będą jego losy – powiedział w środę dziennikarzom przed rozpoczęciem posiedzenia Senatu marszałek Tomasz Grodzki.
Marszałek Senatu został zapytany, jaki będzie w Senacie los ustawy o barierze granicznej na wschodniej granicy i czy spodziewa się poparcia tej ustawy, skoro PSL nie jest przeciw, a komisja zarekomendowała jej przyjęcie bez poprawek.
„Będzie złożony wniosek o odrzucenie tej ustawy w całości, aczkolwiek patrząc na głosowania sejmowe nie jestem pewny sukcesu tego głosowania, trzeba to uczciwie powiedzieć”
– przyznał Grodzki. Dodał, że gdyby wniosek o odrzucenie nie przeszedł, będą zgłoszone poprawki.
Ustawę o budowie zabezpieczenia granicy państwowej Sejm uchwalił 14 października. Określa ona zasady przygotowania i realizacji zabezpieczenia na polskiej granicy stanowiącej granicę zewnętrzną UE (z Białorusią, Rosją, Ukrainą). Inwestycja będzie celem publicznym.
Ustawa zakłada m.in., że nie będą do niej stosowane przepisy odrębne, w tym prawa budowlanego, prawa wodnego czy prawa ochrony środowiska. Do zamówień związanych z budową bariery nie będzie też stosowane Prawo zamówień publicznych, a kontrolę zamówień sprawować będzie Centralne Biuro Antykorupcyjne. Szacowany koszt budowy planowanej bariery to 1 mld 615 mln zł, z czego 1 mld 500 mln zł to koszt budowy fizycznej bariery, a 115 mln zł urządzeń technicznych.
Ustawę krytykują politycy KO i Lewicy, a także Rzecznik Praw Obywatelskich, który w piśmie skierowanym do Senatu podkreślił, że niektóre zawarte w niej rozwiązania budzą wątpliwości z punktu widzenia konstytucyjnych standardów ochrony praw jednostki. RPO zwraca uwagę, że do realizacji tej inwestycji nie będą stosowane ustawy chroniące takie wartości konstytucyjne, jak prawo do bezpiecznych warunków pracy, do ochrony życia i zdrowia, ochrona środowiska i prawo do informacji o nim. Wskazuje też, że „można je ograniczyć w ramach stanu nadzwyczajnego, ale ustawa wykracza poza horyzont czasowy obecnego stanu wyjątkowego”.
Kryzys na granicy trwa od wielu miesięcy
Od wiosny gwałtownie wzrosła liczba prób nielegalnego przekroczenia granicy Białorusi z Litwą, Łotwą i Polską przez migrantów z krajów Bliskiego Wschodu, Afryki i innych regionów. UE i państwa członkowskie uważają, że to efekt celowych działań Białorusi w odpowiedzi na sankcje.
Od początku roku Straż Graniczna zanotowała ponad 20 tys. prób nielegalnego przekroczenia granicy polsko-białoruskiej. Od 2 września w związku z presją migracyjną w 183 miejscowościach woj. podlaskiego i lubelskiego przylegających do granicy z Białorusią obowiązuje stan wyjątkowy. Rząd planuje też budowę zapory na tej granicy.