Do ewidencji grobów weteranów prowadzonej przez IPN zostały wpisane pierwsze mogiły w Słubicach, Ośnie Lubuskim i Rzepinie. Liczba tego typu mogił w Cybince wzrosła zaś z dwóch do 10. Wszystkie te groby znajdują się w pow. słubickim (Lubuskie) – poinformował regionalista, społeczny opiekun zabytków powiatu słubickiego Roland Semik.
Na wniosek regionalisty na cmentarzu komunalnym w Słubicach do ewidencji wpisano sześć grobów, w których spoczywają m.in. uczestnicy powstania wielkopolskiego, wojny polsko-bolszewickiej i obronnej, a także żołnierz Armii Krajowej.
Na cmentarzu w Ośnie Lubuskim pierwszym w ten sposób uhonorowanym weteranem został Feliks Urkiel (1894-1973, żołnierz Legionów Polskich), a na cmentarzu komunalnym w Rzepinie – Jan Więcko (1898-1963, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej i wojny obronnej 1939 r.).
Z kolei na cmentarzu komunalnym w Cybince wskutek ostatnich decyzji IPN do ewidencji włączono osiem kolejnych mogił żołnierzy LWP.
Na wniosek Rolanda Semika szczeciński oddział IPN Oddział prowadzi prawie 80 innych postępowań w sprawie ewentualnych wpisów do ewidencji grobów weteranów powiatu słubickiego, a efekty tych postępowań powinny być znane w ciągu najbliższych miesięcy.
Ustawa z dnia 22 listopada 2018 r. o grobach weteranów walk o wolność i niepodległość Polski umożliwia wnioskowanie do właściwego miejscowo oddziału IPN o wpis niektórych grobów do tzw. ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski.
„W dużym uproszczeniu chodzi o kwatery, w których spoczywają uczestnicy polskich powstań narodowych, wojen i innych zrywów niepodległościowych oraz partyzantów podziemia niepodległościowego z okresu 1763-1963, którzy spoczywają na cmentarzach komunalnych bądź parafialnych (nie na cmentarzach wojennych)” – wyjaśnił Semik.
Grób weterana będący w ewidencji IPN nie może zostać usunięty tak po prostu, nawet jeśli upłynie termin 20 lat i pochowany nie będzie mieć już potomków, którzy mogliby zadbać o opłacenie kwatery. Ponadto, jeśli nagrobek wymaga pilnej renowacji, to opiekun grobu lub np. organizacja pozarządowa z okolicy będzie mogła wystąpić o dotację IPN na prace renowacyjne.