W audycji z cyklu „Historie pisane na nowo…” dziś relacja z gali X edycji Nagrody Honorowej Prezesa IPN „Świadek Historii”. Opowiadaliśmy o majowym spotkaniu z cyklu Akademia Niepodległości w Zielonej Górze. Zwiedziliśmy też wystawę „W kręgu tajemnic”, dzięki której Muzeum Archeologiczne w Świdnicy przypomina historię plemienia Gotów.
wideo: Radio Poznań
Posłuchaj audycji:
Popularyzatorzy historii z Wielkopolski i województwa lubuskiego zostali w Poznaniu wyróżnieni nagrodami IPN „Świadek Historii”. Honorowe wyróżnienia wręczył prezes IPN Jarosław Szarek. Wśród laureatów jest nasz kolega redakcyjny Kamil Hypki.
Nagroda “Świadek Historii” została ustanowiona przez prezesa Instytutu Pamięci Narodowej w 2009 r. Jest przyznawana w poszczególnych regionach kraju osobom, stowarzyszeniom, instytucjom i organizacjom społecznym zasłużonym dla upamiętniania historii Polski i narodu polskiego w latach 1939–1989. Honorowane nią są też osoby i instytucje wspierające działania pionu edukacyjnego Instytutu.
Laureatem tegorocznej nagrody “Świadek Historii” został dziennikarz Radia Zachód Kamil Hypki. Jest pomysłodawcą i autorem cyklicznej audycji na antenie Radia Zachód pt. “Historie pisane na nowo”, która powstaje przy współpracy z poznańskim oddziałem IPN. W kolejnych odcinkach tego nagradzanego cyklu prezentowane są sprawy zapomniane i przemilczane, a także ich bohaterowie. – Postanowiliśmy pokazywać bohaterów, którzy nawet w lokalnych społecznościach byli mało znani. Czasem działo się tak dlatego, że dotąd nie było komu zająć się daną historią. Dotąd udało się odkryć kilkanaście takich historii, niektóre były na tyle nośne, że zyskały rangę ogólnopolską” – powiedział Kamil Hypki.
W gronie laureatów znalazł się też Piotr Świątkowski z Radia Poznań, od lat współpracujący z poznańskim oddziałem IPN. Jest autorem licznych audycji radiowych poświęconych historii, współtwórcą kolejnych odsłon akcji “Zapal znicz pamięci”. Wspólnie z Oddziałowym Biurem Edukacji Narodowej prowadzi spotkania w ramach Przystanku Historia IPN w Radiu Poznań.
Nagrody zostały wręczone po raz dziesiąty, w tym roku pierwszy raz wyróżnienie zostało przyznane także pośmiertnie. Otrzymał je zmarły w ub. roku fotograf, opozycjonista w czasach PRL Jan Kołodziejski.
“To jest nagroda przyznawana tym wszystkim, którzy pamiętają; którzy angażują się w upamiętnienie historii, a tym samym budują wspólnotę wokół historii. W tym roku są to nagrody szczególne, bo przyznane twórcom: redaktorom radiowym i twórcy filmowemu. Dla IPN ta edycja jest szczególna, bo upamiętniamy też naszego wieloletniego pracownika, opozycjonistę w czasach PRL, fotografa Jana Kołodziejskiego. W Poznaniu pozostał po nim ogromny zbiór fotografii; bez jego pracy trudno by było opowiadać o latach 80.” – powiedział prezes IPN Jarosław Szarek..
Jan Kołodziejski (1963–2018) był aktywnym działaczem podziemia niepodległościowego lat 80. ub. wieku. Uwieczniając działalność ludzi podziemia, zasłużył sobie na miano fotoreportera poznańskiej opozycji. W latach 1982–1989 założył w swoim mieszkaniu i prowadził drukarnię współpracującą z Tymczasowym Zarządem Regionu w Poznaniu. Pomagał tworzyć podobne punkty na terenie miasta. Był szefem Agencji Fotograficznej Solidarność.
Jan Kołodziejski bardzo chętnie dzielił się swoimi zdjęciami i bezinteresownie przekazywał je do wykorzystania w publikacjach czy na wystawach przygotowywanych przez IPN. Pomagał również gromadzić i opracowywać spuściznę fotograficzną opozycji antykomunistycznej.
O jego działalności Zbysław Kaczmarek – który również jest tegorocznym laureatem – nakręcił film dokumentalny pt. “Fotograf”.
“Bycie świadkiem historii to dla mnie spełnienie pewnej misji, którą sam sobie założyłem w codziennej pracy. Dla mnie takim celem było zatrzymanie świata, który odchodzi, ludzi, którzy odchodzą. Oczywiście nigdy nie zakładałem, że pokazywany na dzisiejszej uroczystości film obejrzę bez jego bohatera. Ale wiem, że dzięki temu obrazowi Janek został w jakim sensie ocalony” – powiedział PAP reżyser.
Zbysław Kaczmarek od lat współpracuje z poznańskim oddziałem IPN w ramach popularyzacji historii regionalnej. W uzasadnieniu nagrody podkreślono, że włącza się w projekty historyczne mające na celu upowszechnienie mniej znanych wątków dotyczących historii XX w. Inicjuje też współpracę z historykami z poznańskiego IPN podczas tworzenia produkcji filmowych.
W Poznaniu po raz pierwszy Nagrodę Honorową „Świadek Historii” przyznano w 2010 roku, od tego czasu otrzymało ją ponad 50 osób i instytucji. Wśród nich są m.in. Janusz Pałubicki, ks. Jarosław Wąsowicz, Andrzej Nowotny, Światowy Związek Żołnierzy AK Okręg Wielkopolska, Związek Więźniów Politycznych Okresu Stalinowskiego Oddział Wielkopolska,Stowarzyszenie “Katyń” w Poznaniu czy Stowarzyszenie “Poznański Czerwiec 1956”.