Cmentarze podlegają regulacjom prawa karnego i Kodeksu wykroczeń. Najwyższa kara – do 8 lat więzienia – grozi za zbezczeszczenie zwłok. Mandaty do 500, a grzywnę do 5 tys. zł można otrzymać m.in. za zaśmiecanie, zakłócanie spokoju, nieuprawniony handel, a także za nieprawidłową utylizację zniczy LED.

Cmentarze podlegają regulacjom Kodeksu karnego oraz wykroczeń. Za najpoważniejsze czyny uznawane są te, godzące w kult zmarłych i mienie, uregulowane w Art. 262 Kodeksu karnego (dot. zbeszczeszczania zwłok) i są ścigane z urzędu.

Za znieważenie zwłok, prochów lub miejsca spoczynku zmarłego grozi grzywna lub pozbawienie wolności do 2 lat. Z kolei ograbienie zwłok lub grobu to przestępstwo, zagrożone karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat.

Kodeks wykroczeń reguluje również kwestie kradzieży lub przywłaszczenia (art. 119). 4 czerwca b.r. ustanowiono próg wartości, zgodnie z którym kradzieże do 800 złotych uznawane są za wykroczenie, a maksymalna sankcja to areszt, grzywna lub ograniczenie wolności. Kradzież przedmiotów o wartości powyżej 800 złotych uznawana jest za przestępstwo i podlega regulacjom Kodeksu karnego, co oznacza surowszą karę, w tym pozbawienie wolności.

Ponadto jeśli sprawca w krótkich odstępach czasu, popełni dwa lub więcej umyślnych wykroczeń przeciwko mieniu (nawet jeśli pojedynczo nie przekraczają one progu), odpowiada jak za jeden czyn wyczerpujący znamiona przestępstwa.

Jak powiedział PAP sierżant sztabowy Kacper Wojteczko z Komendy Stołecznej Policji, w przypadku kradzieży bezpośrednio z nagrobka, czyli zjawiska tzw. hien cmentarnych, są one rzadko zgłaszane na policję. – Ludzie nie zgłaszają tego do nas. Cenią bardziej swój czas niż koszt utraconego mienia. Nie mogę powiedzieć jednak, że takie sytuacje się nie zdarzają – zauważył.

Z kolei zakłócanie spokoju, ładu publicznego lub wywoływanie zgorszenia na cmentarzu (art. 51) są karane głównie na podstawie Kodeksu wykroczeń, a także przepisów administracyjnych. Mandat może wynieść do 500 zł a w przypadku skierowania sprawy do sądu, grzywna wyniesie do 5 tys. zł.

Wyrzucanie na cmentarzu zniczy poza ustalonymi miejscami, a także dokładanie śmieci do przepełnionego już pojemnika jest uznawane za zaśmiecanie miejsca publicznego. Podobnie jak w przypadku zakłócania porządku, mandat może wynieść do 500 zł, a sądowa grzywna do 5 tys. zł.

Kolejna kwestia regulowana przez Kodeks wykroczeń to handel na terenie cmentarza poza miejscem wyznaczonym przez właściwe organy administracyjne. Grozi za to grzywna, a w razie popełnienia wykroczenia, towary przeznaczone do sprzedaży mogą zostać skonfiskowane.

Wysokie kary finansowe przewidziano także za niewłaściwą utylizację elektroodpadów (ZSEE – zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny). Grzywna administracyjna może wynieść do 5 tys. zł za nieprawidłową utylizację, a w przypadku zagrożenia dla środowiska, przepisy przewidują karę więzienia.

Nieprawidłowe wyrzucenie znicza LED na cmentarzu może kosztować nawet 5 tys. zł kary

– Lampiony z LED-ami czy inne sprzęty elektroniczne, które zostawiamy na nagrobkach, nie powinny być wyrzucane do zwykłych kontenerów

– wyjaśnił sierżant Wojteczko.

Można je np. oddać do punktów selektywnej zbiórki odpadów.

Kwestie obyczajowe, tj. spożywanie alkoholu, co na cmentarzu jako miejscu publicznym jest zabronione, reguluje Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, w myśl której konsekwencje wyciąga Policja i Straż Miejska. Z kolei regulacje dotyczące palenia tytoniu mogą wynikać z lokalnych przepisów rad gmin, które nierzadko ustanawiają dodatkowe strefy wolne od dymu tytoniowego. Kara za złamanie zakazu palenia może sięgać 5 tys. zł.

Wprowadzanie zwierząt na teren cmentarza również jest regulowane przez lokalne zarządzenia lub uchwały rad gmin. Powszechnie wymagane jest wprowadzanie psów na smyczy, a ras agresywnych w kagańcu. Naruszenie lokalnych przepisów może skutkować mandatem, a jego kwota jest różna w zależności od przyjętej uchwały.

W okresie Wszystkich Świętych na cmentarzach obowiązuje znak B-1 o tymczasowym zakazie ruchu w obu kierunkach dla wszystkich pojazdów. W związku z tym wjazd na cmentarz traktowany jest jako naruszenie przepisów ruchu drogowego (art. 92). W tym przypadku wysokość mandatu zależy od szczegółowej kwalifikacji wykroczenia i taryfikatora mandatów. Maksymalnie mandat wynosi 5 tys. zł, a jeśli sprawa trafi do sądu, grzywna może sięgać do 30 tys. zł.

Korzystajmy z komunikacji miejskiej, aby zmniejszyć zagrożenie na drodze, a jeśli już wybieramy się samochodem, nie trzymajmy na widoku żadnych cennych rzeczy, jak portfel czy telefon. Warto zabrać je ze sobą, aby nikt nie próbował dostać się do auta

1 listopada 2025

Święci to ludzie, którzy zostawili w innych ślad miłości. Odwiedzając zatem groby bliskich, zapytajmy się, czy zostanie po mnie kawałek dobra w życiu drugiego człowieka – powiedział PAP bp...

Czytaj więcej