„Skarby” z dna Odry: hulajnogi elektryczne, rowery, a nawet worek z grosikami. Łącznie wyłowiono ponad 145 ton śmieci!

Agnieszka Linka
12 miesięcy temu

"Skarby" z dna Odry: hulajnogi elektryczne, rowery, a nawet worek z grosikami. Łącznie wyłowiono ponad 145 ton śmieci! Radio Zachód - Lubuskie

Nie uwierzycie, co można znaleźć w Odrze! Podczas wielkiej akcji sprzątania rzeki i jej dorzeczy – od źródeł aż do Bałtyku wyławiano opony, odpady samochodowe, śmieci poremontowe i budowlane, kable, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny oraz ubrania. Były też nietypowe odpady: hulajnogi elektryczne, rowery, a nawet worek z grosikami. 10 dni „mokrej roboty”, 830 km praktycznej edukacji ekologicznej, 20 tys. tysięcy wolontariuszek i wolontariuszy, 145 ton zebranych śmieci – oto efekty drugiej edycji Akcji Czysta Odra, największej w Polsce inicjatywy chroniącej rzekę przed efektami zaśmiecania.

Sprzątali Odrę drugi raz

To była już druga edycja Akcji Czysta Odra. W ciągu 10 dni, od 28 kwietnia do 7 maja usunięto z Odry i jej dopływów ponad 145 ton odpadów. Większość to jednorazowe opakowania: plastikowe i szklane butelki i aluminiowe puszki, opakowania po alkoholach („małpki”, jednorazowe butelki po piwie). Na brzegach rzek i w jej nurcie wyławiano także: opony, odpady samochodowe, śmieci poremontowe (meble) i budowlane (mnóstwo styropianu), kable, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny (monitory, lodówki itp.), ubrania. Były też nietypowe odpady: hulajnogi elektryczne, rowery, a nawet worek z grosikami.

Sprzątał kto mógł

W akcję zaangażowało się ponad 20 tys. wolontariuszek i wolontariuszy z Polski, Czech i Niemiec. Do lokalnych akcji sprzątania i edukacji włączyły się setki organizacji społecznych, gmin, szkół, strażaków, wodniaków, strażników rybackich, wędkarzy oraz lokalne firmy – zgodnie z tegorocznym hasłem #OdraNasŁączy ! Oprócz Odry sprzątane były także jej dopływy, np. Warta, Bóbr, Nysa Kłodzka, Nysa Łużycka, Pełcznica, Płonia, Bystrzyca, Oława, Widawa oraz Zalew Szczeciński.

Gdzie sprzątano Odrę w tym roku

W tegoroczną Akcję Czysta Odra włączyły się m.in.: Wrocław, Szczecin, Kędzierzyn Koźle, Wałbrzych i opolszczyzna.

Lubuszanie chronią Odrę przed zanieczyszczeniami

W Łagowie nurkowie z Berlina – Tauchschule Seeteufel & Seeteufel in Berlin e.V., już drugi raz sprzątali nad jeziorem w Łagowie. Z dna jeziora wyłowiono kilkanaście worków z puszkami aluminiowymi, butelkami po piwie i wódce,
Na sportowo sprzątała młodzież MKS Tęcza – Homanit Krosno Odrzańskie.

– Najpierw obowiązkowy trening, a później dodatkowe cardio z workami na śmieci wzdłuż brzegów Odry. Tylko w Krośnie taka czysta gra! – możemy przeczytać na profilu społecznościowym klubu,

30 osobom ze Świętna, Moch, Wilcza, Lipki, Konotopu, Lubogoszczy i Kolska bliskie są kwestie dbania o środowisko. Jedna grupa zbierała śmieci z kajaków (Obrzycą-odcinek Konotop-Rudno), a druga walczyła wzdłuż brzegów jeziora Orchowego. Akcja trwała ponad 4 godziny i zakończyła się integracją przy ognisku z ciepłym posiłkiem przygotowanym przez Ośrodek Rekreacyjny Wielkopolska,
Gdy tylko ogłoszono, że startuje druga edycja Akcja Czysta Odra Małgorzata Astramowicz i Koło Wędkarskie nr 1 w Gubinie zgłosili się do udziału jako pierwsi na odcinku koordynowanym przez KPWK,
Joanna Korba zebrała ekipę nad brzegami Odry w okolicach Radnicy,
Tomasz Kobita, jak na miłośnika kajaków przystało sprzątał w Krośnie Odrzańskim i Starym Raduszcu,

– Tym razem spędził nad Odrą dwa dni i wraz ze swoją ekipą wysprzątał dwa odcinki rzeki. Z raportu, który od niego dostałem płynie pozytywny przekaz „śmieci nad Odrą jest mniej”. No i udało mu się zmobilizować wędkarzy do sprzątania, którzy spontanicznie przyłączali się do jego grupy i pomagali zapełnić worki ze śmieciorami – można przeczytać na profilu społecznościowym Akcji Czysta Odra.

Ekipa Skarpa Gostchorze nosiła na plecach ogromne worki, niczym u Świętego Mikołaja,
Mieszkańcy Nowej Soli, Siedliska i okolic znaleźli w tym roku 60 worków śmieci,

– Przyznajemy, że rok temu, jak chyba wszyscy — mocno przeżyliśmy to co wydarzyło się w wodach Odry, i załamywaliśmy ręce w geście bezradności . W tym roku tym bardziej chcieliśmy pokazać, że rzeka nie jest nam obca, i że nie odwrócimy się do niej plecami – pisze na profilu społecznościowym Fundacja Panopticum.

W Lubuskim wszystkie akcje koordynowało Krośnieńskie Przedsiębiorstwo Wodociągowo z Krosna Odrzańskiego.

Więcej relacji z naszego województwa znajdziecie na FB Akcja Czysta Odra.

Toniemy w śmieciach

– Nie tylko Odra tonie w śmieciach. Wszystkie rzeki, lasy, plaże, Bałtyk pełne są jednorazowych opakowań

– mówi Dominik Dobrowolski, ekolog, pomysłodawca projektu.

Co roku każdy mieszkaniec Europy produkuje średnio 180 kg odpadów opakowaniowych (Eurostat 2020) z czego średnio 20–30% to opakowania po napojach. – Jako konsumenci tylko w Polsce przynosimy ze sklepów ponad 5 mln ton opakowań rocznie. Według danych Eurostatu do recyklingu w 2020 r. trafiło 55,5% odpadów, czyli nieco ponad połowa z nich. W Polce do recyklingu trafia 30% odpadów, a reszta… . Reszta ląduje na składowiskach, w spalarniach lub w środowisku, w rzekach, w Bałtyku.

Śmieci w Bałtyku nie ulegają biodegradacji, niszcząc w nim życie

– 80% zanieczyszczenia Morza Bałtyckiego to odpady trafiające z lądu, które płyną rzekami, przede wszystkim polskimi rzekami. Śmieci w Bałtyku nie ulegają biodegradacji tylko kumulacji, tworząc razem z organiczną materią (obumarłymi sinicami i glonami) pustynie siarkowodorowe, gdzie nie przeżyją żadne organizmy, oprócz bakterii siarkowych – tłumaczy Dominik Dobrowolski i dodaje – Problem zaśmiecenia Polski to problem systemowy oraz kulturowy. Polska wciąż jest w jednym szeregu z Rosją! Z zanieczyszczeniem rzek i Bałtyku pomagają walczyć systemy kaucyjne. Działają one w prawie wszystkich krajach nadbałtyckich, oprócz Obwodu Kaliningradzkiego i Polski. To zaś przekłada się na zatruwanie Bałtyku. System kaucyjny to 90% skuteczności, tyle bowiem wynosi poziom odzysku materiałów w krajach, które wprowadziły kaucję na opakowania po napojach. Niestety wciąż w społeczeństwie jest przyzwolenie na zaśmiecanie. Zawsze zaczyna się od pierwszego wyrzuconego papierka na ziemię, a kończy na zaśmieconej Polsce. Musimy zacząć sprzątanie świata od swoich głów, jak kiedyś śpiewał Wojciech Młynarski

– podsumowuje ekolog.

Zorganizowana akcja sprzątania Odry

Akcję Czysta Odra 2023 była zarządzana przez regionalnych koordynatorów.
Dominik Dobrowolski koordynował akcje od granicy z Czechami do Opola. Stowarzyszenie EKO-UNIA koordynowało akcje na odcinku od Opola do Nowej Soli. Stowarzyszenie Wywrotka koordynowało akcje od Słubic do Świnoujścia. KPWK (Krośnieńskie Przedsiębiorstwo Wodociągowo-Komunalne) koordynowało akcje na odcinku od Nowej Soli do Słubic.

Pomysłodawca projektu

Skąd pomysł na Akcję Czysta Odra. Dominik Dobrowolski, wrocławski ekolog i podróżnik od wielu lat organizuje w Polsce akcje na rzecz ochrony rzek przed zaśmieceniem. Za swoją pracę społeczną w roku 2022 został wyróżniony tytułem Społecznika Roku Newsweek Polska. Wspólnie z przyjaciółmi postanowił zadbać o wyjątkową rzekę, bo łączącą trzy państwa: Czechy, Polskę i Niemcy.

Na przełomie kwietnia i maja 2022 roku przeprowadzono wraz z lokalnymi organizacjami i 15 tys. wolontariuszek i wolontariuszy pierwszą akcję sprzątania Odry od jej źródeł do Bałtyku.

W tym roku akcja była organizowana już drugi raz przez ekologa i podróżnika Dominika Dobrowolskiego, przy wsparciu banku Credit Agricole i spółki leasingowej EFL. Tegoroczne hasło wydarzenia to #OdraNasŁączy!