Laureaci Pokojowej Nagrody Nobla z Białorusi, Rosji oraz Ukrainy odebrali w sobotę w Oslo z rąk przewodniczącej komitetu noblowskiego Berit Reiss-Andersen złote medale oraz dyplomy. W laudacji komitet noblowski nazwał tegorocznych laureatów „mistrzami pokoju”, którzy różnymi środkami, mając wspólny cel, przynieśli ludzkości największe dobro.
Na scenie w Ratuszu w imieniu białoruskiego opozycjonisty Pokojową Nagrodę Nobla odebrała żona Alesia Bialackiego, Natalia Pieńczuk. Drugiego laureata, rosyjskie stowarzyszenie dokumentujące zbrodnie stalinowskie reprezentował przewodniczący tej organizacji Jan Raczyński. Trzecim laureatem jest w tym roku ukraińskie Centrum Wolności Obywatelskiej, którego przedstawicielką jest szefowa organizacji Ołeksandra Matwijczuk.
W swoim przemówieniu Reiss-Andersen nazwała laureatów Pokojowej Nagrody Nobla „mistrzami pokoju”, którzy różnymi środkami, mając wspólny cel, przynieśli ludzkości największe dobro.
Dodała, że „nasi laureaci mają wspólne podobne podejście do demaskowania ciemiężców i zbrodniarzy wojennych.”Ich metoda polega na systematycznym gromadzeniu dowodów przyszłych i obecnych naruszeń praw człowieka i zbrodni wojennych. Celem jest pociągnięcie sprawców do odpowiedzialności, uhonorowanie ofiar i zapobieżenie okrucieństwom w przyszłości ” – powiedziała.
Reiss-Andersen zwróciła uwagę na znaczenie krytyki dla utrzymania demokracji. „Demokratyczny rząd potrzebuje nie tylko wsparcia ze swoich obywateli, ale także krytyki, nowych pomysłów i nowych perspektyw. Ostatecznym źródłem władzy są ludzie” – podkreśliła.
Reiss-Andersen zwróciła się specjalnie do nieobecnego na ceremonii noblisty z Białorusi. Przypomniała, że grozi mu kara od 7 do 12 lat więzienia. „Dziś nasze myśli kierujemy do wszystkich więźniów politycznych na Białorusi. Myślimy w szczególności o Alesiu Bialackim, który siedzi w ciemnej celi w Mińsku. Nie jesteś sam, jesteśmy z tobą” – oznajmiła.
Przewodnicząca Norweskiego Komitetu Noblowskiego wymieniając zasługi Memoriału podkreśliła, że największą lekcją z 35-letniej walki tej organizacji o prawdę jest „możliwość uczenia się z przeszłości, aby zapobiegać popełnianiu tych samych błędów”. „Memoriał był zdeterminowany, aby opowiedzieć prawdziwą historię nadużyć, ucisku i zbrodni wojennych. Niestety muszę powiedzieć, że takie prawdy w dzisiejszej Rosji postrzegane są jako antypaństwowe” – zauważyła Reiss-Andersen.
Odnosząc się do działalności ukraińskiego Centrum Praw Obywatelskich, Reiss-Andersen podkreśliła, że organizacja „kładzie podwaliny pod pokój i sprawiedliwość w przyszłości”. „Pewnego dnia, gdy działania wojenne ustaną, Ukraina będzie kontynuować swoją pracę na rzecz rozwoju demokracji i rządów prawa. Centrum Praw Obywatelskich stanie na czele tego procesu” – mówiła.