Odeszli w minionym roku – Maryna Miklaszewska [DŹWIĘKI ARCHIWALNE]

11 maja zmarła Maryna Miklaszewska, dziennikarka Polskiego Radia, pisarka i działaczka opozycji demokratycznej, współautorka popularnego musicalu „Metro”, autorka książki „Wojtek z Armii Andersa”, współtwórczyni Kongresu Polska Wielki Projekt, a także pomysłodawczyni Honorowej Nagrody im. Lecha Kaczyńskiego. Miała 75 lat.

Maryna Miklaszewska była związana z Polskim Radiem. W latach 1977-1982 pracowała w redakcji literackiej Programu Trzeciego, z której została zwolniona w wyniku weryfikacji dziennikarzy w czasie stanu wojennego. Następnie współpracowała z drugim obiegiem wydawniczym oraz podziemnym Radiem „Solidarność”. W 1989 wróciła do Polskiego Radia i była redaktorką Programu Pierwszego. W ostatnim czasie, w Polskim Radiu 24, wspólnie z Magdaleną Mertą, prowadziła cykliczną audycję „Polki”, poświęconą najważniejszym kobietom polskiej historii.

Podczas stanu wojennego działała w drugim obiegu i przepisywała niezależne czasopisma. Uczestniczyła w pracach Prymasowskiego Komitetu Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności i ich Rodzinom przy kościele św. Marcina w Warszawie, do 1989 działała też w Duszpasterstwie Środowisk Twórczych.

W stanie wojennym w podziemnym Radiu „Solidarność” Regionu Mazowsze Maryna Miklaszewska nagrywała audycje radiowe na kasetach magnetofonowych, które następnie były rozprowadzane przez związkowców „Solidarności” do zakładów pracy w całej Polsce. W ten sposób przełamywano monopol informacyjny władzy:

Maryna Miklaszewska wspominała też na antenie Polskiego Radia dzień wprowadzenia stanu wojennego – 13 grudnia 1981 roku. Wybierała się wtedy do Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie na Kongres Kultury Polskiej:

W 1986 roku, pod pseudonimem Miłosz Kowalski, Maryna Miklaszewska opublikowała w niezależnej Oficynie Wydawniczej Rytm książkę ”Mikołajek w szkole PRL”, wzorowaną na francuskiej serii opowieści o Mikołajku. Ilustrował ją 10-letni wówczas syn autorki Mikołaj Chylak, ukryty pod pseudonimem Masław.

Maryna Miklaszewska była współtwórczynią Kongresu Polska Wielki Projekt, a także pomysłodawczynią Honorowej Nagrody im. Lecha Kaczyńskiego, przyznawanej przez Kongres, twórcom, których dzieła przyczyniają się do lepszego poznania i zrozumienia historii, tradycji i współczesności naszego kraju. W 2019 roku mówiła, że wydarzenie kontynuuje ideę tragicznie zmarłego prezydenta – jest pomysłem na rozwinięcie jego spotkań z gronem intelektualistów i naukowców w Lucieniu:

Maryna Miklaszewska została pochowana na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie. W czasie uroczystości pogrzebowych prezes PiS Jarosław Kaczyński przypomniał jej zaangażowanie w organizację Kongresu Polska Wielki Projekt. Podkreślił jednak, że Maryna Miklaszewska była osobą wielu talentów:

Maryna Miklaszewska była też między innymi autorką powieści kryminalnej „Portret pamięciowy” i scenariusza spektaklu Teatru Telewizji „Hrabia”. Razem z siostrą Agatą napisała libretto i teksty piosenek do musicalu „Metro”, który swoją premierę miał w styczniu 1991 roku. Tłumaczyła też wiersze i teksty piosenek czeskiego poety Karela Kryla oraz literaturę czeską, głównie twórców związanych ze środowiskiem opozycyjnym, w tym Vaclava Havla – działacza antykomunistycznego i pierwszego prezydenta Czech. W 2007 roku wydała opartą na faktach powieść „Wojtek z Armii Andersa” o niedźwiedziu brunatnym, który w czasie II wojny światowej przeszedł cały szlak bojowy z żołnierzami Armii Andersa.

W 2001 roku została wyróżniona odznaką Zasłużony Działacz Kultury, a w 2007 – Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. W zeszłym roku odebrała nagrodę „Drzwi do Wolności” na Festiwalu „Niepokorni. Niezłomni. Wyklęci” w Gdyni.