Ta historia rozpoczęła się 82 lata temu. W wyniku niemieckiego i sowieckiego ataku na Polskę tysiące Polaków i obywateli innych narodowości rozpoczęło drogę, która była dla nich ponad siły, a dla wielu skończyła się tragicznie.
Podobno pamięć ludzka jest ulotna, a zapotrzebowanie na historie sprzed lat w skomercjalizowanym i zajętym samym sobą świecie są co raz mniejsze. Od II wojny światowej rosło poczucie europejskiego bezpieczeństwa, choć aktualne wydarzenia na Ukrainie w jednej chwili to zmieniły. Co prawda historycy mają cały czas ręce pełne roboty, ale na co dzień o minionych wydarzeniach (nawet tych znanych) mówi się już co raz mniej. Są jednak osoby dla których artefakty łączą się z teraźniejszością np. w przekazach rodzinnych. Warto z tych doświadczeń korzystać.
Małgorzata Łagowska ze Szprotawy od dzieciństwa była bardzo związana emocjonalnie ze swoją babcią. Latami słuchała niesamowitych opowieści o losie dziecka z rodziny podążającej za ojcem, żołnierzem armii generała Andersa. Rozbudzały wyobraźnię, ciekawość świata i późniejszą pasję podróżowania. Z czasem zdała sobie sprawę z ich wartości historycznej i zaczęła rejestrować babcine opowieści.
Po latach postanowiła opisać w książce losy Leonardy Marianny Palskiej po mężu Madej, która podczas II wojny światowej przeszła trudną drogę pisaną wielu rodzinom. Urodzona 30 listopada 1934 roku w Sulisławicach w momencie sowieckiej wywózki 10 lutego 1940 roku miała skończone 5 lat. Całą rodzinę deportowano z Podola w głąb ZSRR na Sybir gdzie spędzili półtora roku. Później dzięki paktowi Sikorski – Majski, Jan Palski mógł dołączyć do tworzących się polskich sił zbrojnych, dzięki czemu opuścili Syberię i zostali przenieśli do Uzbekistanu. Kolejne sześć miesięcy czekali na dalszą podróż do Teheranu w Iranie. Po następnych dziewięciu tam spędzonych miesiącach wyruszyli przez port Karaczi (obecnie Islamabad w Pakistanie) do portu Mombasa w Kenii. Następnie zostali przetransportowani w głąb Afryki do Masindi w Ugandzie, gdzie ostatecznie spędzili 5 lat. Po wojnie babcia z matką i ocalałym rodzeństwem powróciła do Polski, gdzie dopiero spotkali się z ojcem. Tu też nie był łatwo. Jan Palski, bohater spod Monte Casino, traktowany był jak wróg publiczny i trzeba było wielu lat, aby wraz z rodziną ułożył sobie życie na nowo.
Dwuodcinkowy cykl dokumentalny jest zapisem historii babci Leonardy dokonanym przez ciekawą jej losów wnuczkę Małgorztę. Zależy im byśmy pamiętali.
Posłuchaj reportażu „Opowieści babci Leonardy”.
Część II cyklu pt. „Zakazana opowieść” za tydzień w niedzielę po 9.00.
Gosia Łagowska z babcią podczas spotkań odbytych w różnym czasie.
Z rodzinnego archiwum Palskich.
Zdjęcia współczesne z podróży Gosi śladami babci (na pierwszym ze zdjęciem komunijnym Leonardy Palskiej w tym samym miejscu co kiedyś przy polskim kościele).
Rodzinne pamiątki..
