Wewnętrznie niespójna, niekonsekwentna, wychodząca poza zakres traktatów UE, sprowadza się do obrony patologii w polskim sądownictwie – powiedział w czwartek minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro, komentując opinię rzecznika generalnego TSUE m.in. ws. niezależności KRS. Do sprawy odnieśli się również przedstawiciele opozycji oraz Krajowej Rady Sądownictwa.
Minister Ziobro wykluczył przy tym, że TSUE podzieli opinię rzecznika generalnego.
„Mój stosunek do tej opinii jest taki, że jest to opinia wysoce wewnętrznie niespójna, niekonsekwentna, wychodząca poza zakres traktatów Unii Europejskiej, ale tak naprawdę sprowadza się ona do obrony de facto patologii w polskim sądownictwie”
– powiedział Ziobro.
„To jest opinia, z którą się w sposób fundamentalny nie możemy zgodzić”
– podkreślił szef MS.
Rzecznik generalny TSUE wydał w czwartek opinię, w której uznał, że sposób powoływania członków Krajowej Rady Sądownictwa przez Sejm ujawnia nieprawidłowości, które mogą zagrozić jej niezależności od organów ustawodawczych i wykonawczych. Ponadto rzecznik TSUE ocenił, że Izba Dyscyplinarna Sądu Najwyższego nie spełnia wymogów niezawisłości sędziowskiej ustanowionych prawem Unii. Opinia rzecznika TSUE jest wstępem do wyroku w sprawie. Trybunał zazwyczaj się z nią zgadza, ale może też wydać zupełnie inny wyrok.
Powodem rozprawy w TSUE były pytania prejudycjalne Sądu Najwyższego, które dotyczą m.in. tego, czy po przeprowadzonych reformach KRS jest w stanie stać na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów w Polsce.
SN zapytał m.in., czy w rozumieniu prawa unijnego utworzona od podstaw Izba Dyscyplinarna SN jest sądem niezależnym i niezawisłym, jeśli sędziowie tej izby zostali wybrani przez KRS, która nie daje rękojmi niezależności od władzy ustawodawczej i wykonawczej.
Opozycja wzywa ministra sprawiedliwości do złożenia dymisji
Zdaniem rzecznika PO Jana Grabca opinia ta jest miażdżąca dla przepisów prawa uchwalonych przez większość parlamentarną.
„Cała ta tak zwana reforma sądownictwa przygotowana przez PiS okazuje się wielką kompromitacją i skandalem. Okazuje się, że nowy sposób powoływania organów kluczowych dla ustrojów sądów w Polsce jest niezgodny z przepisami konstytucji, ale przede wszystkim z normami traktatów UE”
– podkreślił poseł.
Zwrócił też uwagę, że opinia jest miażdżąca w kwestii zasadniczej, dotyczącej KRS – organu, który zgodnie z polską konstytucją ma dbać o niezawisłość sędziów, a także wskazuje kandydatów na sędziów wszystkich szczebli.
„W opinii rzecznika TSUE sposób powoływanie KRS jest niezgodny z traktatami UE, nie zapewnia niezależności tego organu od władzy wykonawczej i ustawodawczej, czyli w polskich warunkach – od rządzącej partii”
– mówił poseł PO-KO.
Stanowisko Krajowej Rady Sądownictwa
Nie zgadzamy się z opinią rzecznika generalnego TSUE – powiedział przewodniczący Krajowej Rady Sądownictwa sędzia Leszek Mazur. Zapewnił, że Rada jest wolna od wszelkich wpływów organów wykonawczych i ustawodawczych.
⬆ Siedziba Krajowej Rady Sądownictwa przy ul. Rakowieckiej 30 w Warszawie, Fot. Adrian Grycuk – Praca własna, CC BY-SA 3.0 pl, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=64799143
Jak dodał, jeśli wyrok TSUE będzie zbieżny z opinią Rzecznika, to będzie to wkroczenie w kompetencje państwa członkowskiego.
„Będzie to przesunięcie pewnej granicy, mogące stanowić naruszenie suwerenności naszego państwa”
– zaznaczył sędzia Mazur.
Przewodniczący KRS zwrócił także uwagę, że „jest to na razie jedynie opinia i ukierunkowuje TSUE, ale nie wiąże”. „Opinia ta zawiera wypowiedzi mocno zaskakujące, z którymi się nie zgadzamy” – zaznaczył.
Jego zdaniem „sposób powoływania członków KRS przez parlament nie zagraża niezależności Rady od organów ustawodawczych i wykonawczych”.
„KRS jest wolna od wszelkich wpływów organów wykonawczych i ustawodawczych w Polsce. Działanie parlamentu ogranicza się tylko do wyboru członków KRS, ale później parlament w żaden sposób nie ingeruje w pracę Rady. Członkowie KRS podejmują indywidualne decyzje zgodnie z własnym sumieniem”
– zaznaczył szef KRS.
Mazur zwrócił przy tym uwagę, że nie ma jednolitego modelu tworzenia rad sądownictwa.
„Skoro nie istnieje jeden model tworzenia rad sądownictwa, to uwagi rzecznika TSUE nie znajdują pokrycia w prawie unijnym. Model tworzony przez rzecznika na potrzeby opinii to są rozwiązania z różnych państw członkowskich, którymi my przecież nie jesteśmy związani. Nie można zobowiązywać jednego państwa członkowskiego do tego, żeby dostosowywał swoje prawo do regulacji z innego państwa członkowskiego”
– dodał.
Był też pytany, czy Polska powinna wykonać ostateczne orzeczenie TSUE w tej sprawie, jeśli będzie się ono pokrywać z opinią rzecznika.
„Powinniśmy się dobrze zastanowić nad tym, ponieważ to orzeczenie, jeśli byłoby zbieżne z opinią, będzie z pewnością wkraczało w kompetencje państw członkowskich. Będzie to przesunięcie pewnej granicy, mogące stanowić naruszenie suwerenności naszego państwa”
– oświadczył.