Władze komunistyczne wprowadzając w Polsce stan wojenny próbowały ratować siebie i swoją hegemonię nad Polakami – mówił w niedzielę wieczorem w Warszawie prezydent Andrzej Duda. Dokumenty historyczne nie potwierdzają, by Polsce groziła sowiecka interwencja – zaznaczył.
Prezydent w 39. rocznicę wprowadzenia stanu wojennego w Polsce wziął udział w akcji IPN „Zapal Światło Wolności”, poświęconą wszystkim tym, którzy stracili życie lub ucierpieli w wyniku stanu wojennego. Na pl. Piłsudskiego, przy krzyżu papieskim upamiętniającym pierwszą pielgrzymkę do Polski papieża Jana Pawła II w czerwcu 1979 r., prezydent postawił jeden ze zniczy ułożonych w symboliczny krzyż na pamiątkę ofiar stanu wojennego.
„39 lat temu, 13 grudnia 1981 roku, przerwano czas Solidarności. Tej tak zwanej pierwszej Solidarności, kiedy wydawało się pokoleniu moich rodziców i moich dziadków, że ta wolność jest już na wyciągnięcie ręki, że udaje się zedrzeć czerwone łańcuchy” – powiedział Duda. Podkreślił, że życie w PRL, czyli za „żelazną kurtyną”, wiązało się nie tylko ze znacznie gorszymi niż na Zachodzie warunkami materialnymi, ale także z brakiem wolności.
„Nie było wolności słowa i właśnie ten przełom to było pojawienie się po raz pierwszy od wielu lat możliwości swobodniejszego mówienia, możliwości zrzeszenia się i przejawem tej możliwości zrzeszenia się po raz pierwszy w sposób w miarę wolny była właśnie NSZZ +Solidarność+” – zwrócił uwagę prezydent, przypominając też, że Solidarność była ruchem społecznym, w którym działało 10 milionów obywateli.
„10 milionów ludzi chciało wolności, chciało wolnej Polski i opowiadało się za tym w sposób czynny” – podkreślił Duda. Wspominał także rolę, jaką we wzmocnieniu Solidarności odegrał papież Jan Paweł II i jego pierwsza pielgrzymka do Polski w 1979 r.
Prezydent odniósł się również do powodów, dla których władze PRL zdecydowały w 1981 r. o wprowadzeniu stanu wojennego.
„Czy stan wojenny musiał być obwołany? Dla ratowania komunistycznej władzy – z pewnością tak. Po to, aby komuniści dalej mogli rządzić w Polsce – z pewnością tak. Czy było niebezpieczeństwo sowieckiej agresji na Polskę, wejścia tutaj wojsk sowieckich Układu Warszawskiego, jak twierdzili przedstawiciele ówczesnych władz komunistycznych z gen. Jaruzelskim na czele? Absolutnie nie ma żadnego potwierdzenia na to w dokumentach historycznych” – stwierdził prezydent.
„Prawda jest taka, że to oni próbowali ratować swoją władzę i swoją hegemonię nad Polakami, sprawowaną za pomocą straszaka w postaci sowieckich czołgów” – dodał.
Prezydent ocenił, że 13 grudnia 1981 r. „to był dzień straszliwej tragedii” i „zdmuchnięcia snu o wolności na długi czas, na prawie 10 lat, do 1989 roku”. „To był także czas, w którym wielu ludzi straciło życie” – powiedział prezydent, przypominając o represjach władz komunistycznych wobec obywateli.