W niedzielę, 26 grudnia, Kościół katolicki obchodzi święto Rodziny z Nazaretu – Jezusa, Maryi i Józefa. Uroczystość przypomina wiernym, że w rodzinie każda osoba pełni istotną rolę, ponieważ uczestniczy w misji Jezusa. Podkreśla też, że ta mała wspólnota pomaga w dojrzewaniu do wyboru życiowego powołania.
W liturgii Kościoła czytania opisują sceny biblijne, w których występuje rodzina. Teksty Pisma Świętego podkreślają równocześnie obowiązki członków rodziny. Tego dnia w wielu parafiach dokonuje się odnowienia przyrzeczeń małżeńskich, a małżonkowie otrzymują specjalne błogosławieństwo.
Święto Rodziny Świętej było obchodzone w różnych krajach i diecezjach od XVIII wieku. Zatwierdził je papież Leon XIII pod koniec XIX stulecia, a Benedykt XV w 1921 roku ustanowił dla całego Kościoła. Od 1969 roku święto Rodziny Nazaretańskiej jest obchodzone w pierwszą niedzielę po Bożym Narodzeniu lub 30 grudnia.
Kult Najświętszej Rodziny rozwinął się w XVII wieku. Był reakcją społeczeństw na demoralizujące skutki wojny trzydziestoletniej, toczonej w latach 1618-1648, pomiędzy protestanckimi państwami Świętego Cesarstwa Rzymskiego a katolicką dynastią Habsburgów. Rodzina z Nazaretu stanowiła wówczas wzór życia, do którego można było się odwoływać. W okresie baroku w Holandii i Hiszpanii organizowano bractwa kultu Świętej Rodziny.
Obrazy przedstawiające Najświętszą Rodzinę powstawały już w katakumbach, jednak Święty Józef często był pokazywany na dalszym planie. Zaczęło się to zmieniać w średniowieczu, wraz z rosnącym kultem, jakim otaczano męża Maryi. Sceny z życia Świętej Rodziny malowali najwięksi twórcy, w tym Caravaggio, Rembrandt, Rubens, El Greco czy Rafael.
Znaczenie współczesnej rodziny chrześcijańskiej
O znaczeniu współczesnej rodziny chrześcijańskiej mówił wielokrotnie Święty Jan Paweł II, który poświęcił tym zagadnieniom adhortację apostolską „Familiaris consortio” z 22 listopada 1981 roku. W dokumencie papież podkreślił, że Rodzina z Nazaretu, mimo niedostatków i cierpień, jest „przykładem wierności codziennym obowiązkom, wielkodusznego otwarcia się na potrzeby innych w radosnym wypełnianiu planu Bożego”.
Z okazji Roku Rodziny – 1994 – Jan Paweł II napisał List do Rodzin. Nawiązał w nim do słów „Człowiek jest drogą Kościoła” ze swojej pierwszej encykliki i podkreślił, że Kościół stara się towarzyszyć ludziom „po ich ziemskich drogach, z których rodzina należy do tych dróg najważniejszych”.
Papież Franciszek zwołał w 2014 roku synod nadzwyczajny, poświęcony sprawom rodziny, a rok później – synod zwyczajny. Uczestniczyli w nim: przewodniczący episkopatów, zwierzchnicy Kościołów wschodnich, szefowie kongregacji, a także osoby świeckie. Podczas obrad mówiono między innym o kryzysie instytucji i wyzwaniach stojących przed rodziną w Europie, zadaniach duszpasterskich oraz o Świętym Janie Pawle II jako „papieżu rodziny”. W 2016 roku w adhortacji apostolskiej „Amoris laetitia” (Radość miłości) papież Franciszek podsumował dwa synody o rodzinie.
W nauczaniu Franciszek często podkreśla rolę rodziny, między innymi w czerwcu 2018 roku, podczas modlitwy Anioł Pański, papież przypomniał, że „ludzkie życie jest i pozostaje tajemnicą, a rodzice działają jako współpracownicy Boga. Jest to misja prawdziwie podniosła, która czyni każdą rodzinę sanktuarium życia”.
Pod koniec 2020 roku papież Franciszek ogłosił specjalny Rok poświęcony Rodzinie „Amoris laetitia”, który został zainaugurowany 19 marca br. podczas uroczystości św. Józefa. Zakończą go obchody 10. Światowego Spotkania Rodzin, które odbędzie się w Rzymie, w czerwcu 2022 roku. Jego celem jest ponowne wczytanie się w posynodalną adhortację o rodzinie – powiedział Franciszek, rozpoczynając Rok Rodziny „Amoris laetitia”.