Od 17 listopada w Muzeum Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze będzie można odwiedzić wystawę pt. „Szkło huty Niemen”. Przedstawi ona dorobek szczególnej huty, której początki sięgają lat 90. XIX wieku i północnych Kresów – poinformowała rzeczniczka Muzeum Alicja Błażyńska.
Wyroby tej huty szkła są jednym z symboli II Rzeczypospolitej, do dziś poruszają wyszukaną formą, kolorystyką i zdobnictwem. Wystawa jest efektem połączenia czterech prywatnych kolekcji, z których zostały wybrane najciekawsze przedmioty wytwarzane przez hutę. Złoży się na nią 250 obiektów.
Wśród eksponatów będą przykłady galanterii szklanej wytwarzanej w okresie do 1914 r., eksponaty prezentujące zakres produkcji z okresu międzywojennego – szkła dekoracyjne, stołowa galanteria szklana codziennego użytku oraz przedmioty okolicznościowe.
Na ekspozycji znajdzie się również kilkanaście obiektów wyprodukowanych przez hutę w okresie tuż powojennym, a które bezpośrednio nawiązują swoja formą do produkcji z lat przedwojennych.
„Pokaz przygotowany został dzięki współpracy z ludźmi, dla których kolekcjonerstwo stało się życiową pasją, chcących przy tym dzielić się swoją wiedzą i osiągnięciami. Obiekty, które pokażemy pochodzą ze zbiorów Juliusza Bołbota, Grzegorza Budzyńskiego, Ireneusza Matery oraz Michała Naglika”
– powiedziała Błażyńska.
Wystawie towarzyszy wydawnictwo „Katalog szkieł huty Niemen”, który jest reprintem czteroczęściowego katalogu wyrobów huty Niemen, prezentującego 1828 modeli szkieł produkowanych przez zakład do 1939 r.
Pierwsza powojenna wystawa szkieł niemeńskich miała miejsce w 1981 r. w Muzeum Narodowym we Wrocławiu, podczas której zaprezentowano zespół 150 wyrobów huty.
Fot. Muzeum Ziemi Lubuskiej
Ekspozycja, którą będzie można obejrzeć w Zielonej Górze, jest pierwszym takim przedsięwzięciem po 1989 r., w całości opartym o eksponaty znajdujące się w polskich, prywatnych kolekcjach. Wystawa będzie prezentowana do końca lutego 2022 r.
Historia Huty Niemen rozpoczyna się w 1891 r., kiedy to została zawiązana spółka przez Wilhelma Krajewskiego i Juliusza Stolle. Wydzierżawiła ona istniejący nieopodal zakład produkujący szkło, zmieniając charakter jego produkcji ze szkła gospodarczego na galanteryjne.
W kolejnych latach huta szybko się modernizowała i rozbudowywała. Pierwsza wojna światowa zahamowała dynamiczny rozwój przedsiębiorstwa, ale w konsekwencji odzyskania przez Polskę niepodległości – zakład znalazł się w granicach naszego państwa. Jego produkcję udało się wznowić dopiero w 1920 r.
Dzięki nowym inwestycjom, ekspansji handlowej i systematycznym pracom modernizacyjnym następuje intensywny rozwój huty, trwający do wybuchu II wojny światowej. Polska galanteria szklana sygnowana znakami huty Niemen (Stolle lub Pologne) zdobywa rynki Austrii, Francji, Anglii, USA, Kanady i krajów Bliskiego Wschodu.
Fot. Muzeum Ziemi Lubuskiej
Po zajęciu wschodnich terenów Polski przez Związek Radziecki, przedsiębiorstwo zostaje znacjonalizowane. Na skutek ustaleń konferencji poczdamskiej zakład znalazł się poza granicami Polski z 1939 r. (Białoruska Socjalistyczna Republika Radziecka).
Początkowo dzięki przedwojennym pracownikom udawało utrzymać się produkcję wzorów dekoracyjno-użytkowych z lat trzydziestych. Linia ta produkowana była do początków lat 60. XX wieku, kiedy to zaczęto wdrażać do produkcji nowe wzory opracowane przez rosyjskich projektantów. Od tej chwili rozpoczął się nowy etap w dziejach huty.