Prezydent Łotwy Edgars Rinkeviczs powiedział w środę, że nie można wykluczyć prowokacji w związku z planowanym odłączeniem się krajów bałtyckich od rosyjsko-białoruskiej sieci elektroenergetycznej. Dlatego postawił państwowe służby w stan najwyższej gotowości.
Nie możemy wykluczyć pewnego rodzaju prowokacji. Dlatego łotewskie i zagraniczne służby są postawione w stan najwyższej gotowości. Odłączenie od rosyjsko-białoruskiej sieci elektroenergetycznej i synchronizacja z systemem przesyłowym Europy są najważniejsze dla wzmocnienia bezpieczeństwa narodowego i niezależności po rezygnacji z rosyjskiego gazu ziemnego i ropy naftowej
– powiedział Rinkeviczs po spotkaniu z premier Eviką Siliną.
Także rada miejska Rygi po posiedzeniu Komisji Obrony Cywilnej potwierdziła pełne przygotowanie do przełączenia sieci i nieprzerwanego świadczenia usług komunalnych oraz funkcjonowania miejskiej infrastruktury.
Nie musicie przesadnie przygotowywać się na to, czy zmieniać swoich nawyków
– uspokajał mieszkańców burmistrz stolicy Vilnis Kirsis.
Urzędnicy przestrzegają jednak, że w trakcie procesu przełączenia, który rozpocznie się w piątek późnym wieczorem i potrwa do niedzieli, mogą wystąpić okresowe skoki napięcia. Zaleca się wcześniejsze naładowanie telefonów i zatankowanie samochodów, a w razie wyjazdu z domu odłączenie od sieci wrażliwych sprzętów, np. komputerów.
Kraje bałtyckie są ostatnimi w UE, które nie są jeszcze połączone z systemem przesyłowym Europy kontynentalnej CESA (Continental Europe Synchronous Area) i funkcjonują w ramach współpracy energetycznej BRELL, wykorzystującej poradziecką infrastrukturę. Decyzję o rezygnacji z tego systemu podjęto ponad 10 lat temu w związku ze zmianami stosunków politycznych między UE, krajami bałtyckimi a Rosją. Atak Rosji na Ukrainę w lutym 2022 r. przyspieszył realizację tego procesu.
Przełączenie sieci rozpocznie się na Litwie – tamtejsze linie zostaną przyłączone do polskich – a zakończy się w Estonii.