Radni udzielili Zarządowi Województwa Lubuskiego wotum zaufania. – Szukamy nowych innowacyjnych rozwiązań, rozmawiamy z MON o przyszłości naszego lotniska – podkreślał marszałek Marcin Jabłoński.
Raport o stanie województwa lubuskiego był jednym z najważniejszych punktów poniedziałkowej (17 czerwca 2024 r.) sesji absolutoryjnej Sejmiku Województwa Lubuskiego. Prezentację omówiła zastępca dyrektora Departamentu Gospodarki i Rozwoju UMWL dr Magdalena Balak-Hryńkiewicz.
Raport zawiera sytuację społeczno-gospodarczą województwa, realizację polityk, programów i strategii oraz innych zadań zarządu województwa. Ujmuje stan realizacji przedsięwzięć strategicznych, realizację budżetu obywatelskiego. To 41 przeanalizowanych dokumentów, 87 opisanych zadań oraz 219 uchwał zarządu.
Dyrektor dr Magdalena Balak-Hryńkiewicz w zakresie gospodarki wskazała m.in. na otwarcie Parku Technologii Kosmicznych, gdzie w ubiegłym roku odbyła się jedna z sesji sejmiku. Wartość całego projektu to blisko 89 mln zł, z czego dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej to 61,4 mln zł. To organizacja Kongresu Gospodarczego, wydarzenia związanego ze wsparciem przedsiębiorców. Nie byłoby nowoczesnych przedsiębiorstw, gdyby nie inwestycje w kadry. Samorząd wspiera młodych Lubuszan, przeznaczając środki na stypendia – Lubuskie Talenty, Lubuscy Zawodowcy. Dba o dziedzictwo kulturowe i wspiera producentów regionalnych oraz stawia na promocję produktów regionalnych. Dostrzegamy zmiany w zakresie społeczeństwa. Procesy starzenia się społeczeństwa są widoczne, wspieramy seniorów. W zakresie zdrowia to inwestycje w sprzęt, to m.in. budowa Pawilonu Rehabilitacyjnego w Lubuskim Centrum Ortopedii, robot chirurgiczny Da Vinci w szpitalu uniwersyteckim w Zielonej Górze. To wiele działań w zakresie profilaktyki, zachęcanie Lubuszan do dbania o swoje zdrowie. To również MEDBRAIN L – Lubuski Projekt Wsparcia Diagnostyki i Medycyny Systemami Sztucznej Inteligencji.
Samorząd wspiera lubuskie rodziny. To program In Vitro oraz Lubuska Duża Karta Rodziny. Zrealizowano wiele inwestycji w kulturę – budowa Teatru Lalek Lubuskiego Teatru, otwarcie Zagrody Młyńskiej w Bogdańcu, rozbudowa Filharmonii Zielonogórskiej, pałac w Zielonej Górze-Ochli z przeznaczeniem na Centrum Kultur Europejskich, to szereg festiwali filmowych, muzycznych, święta związane z lubuskimi winnicami.
Samorząd dba także o to, by nasza przestrzeń była zrównoważona i zintegrowana. Jedna z ważniejszych kwestii to drogi wojewódzkie. W 2023 r. to 192,11 mln zł (zadania inwestycyjne 130,51 mln zł, bieżące utrzymanie dróg 61,6 mln zł), obwodnica regionu Kozła to największa inwestycja drogowa w ubiegłym roku. W zakresie kolei to ukończenie modernizacji linii klejowej nr 358 na odcinku Zbąszynek-Czerwieńsk, zakup dwóch nowych dwunapędowych (elektryczno-spalinowe) zespołów trakcyjnych, rewitalizacja linii 275 oraz remont linii 363.
Rozwija się lotnisko w Babimoście, odnotowano rekordową liczbę pasażerów Portu Lotniczego Zielona Góra – Babimost – w 2023 r. było to 53,9 tys. pasażerów.
W zakresie środowiska to m.in. walka ze skutkiem katastrofy ekologicznej na Odrze, prace nad audytem krajobrazowym. Dyrektor wspomniała także o środkach unijnych. W ubiegłym roku skończyła się perspektywa finansowa na lata 2014-2020. RPO Lubuskie 2020 to 100,59 % kontraktacji dostępnej alokacji, a wartość podpisanych 1 376 umów wynosi 4 110 369 449 zł.
Samorząd współpracuje z wieloma jednostkami i organami eksperckimi (m.in. Rada ds. Rozwoju Województwa Lubuskiego, Lubuska Społeczna Rada Seniorów, Lubuska Rada Samorządowa, Wojewódzka Rada Kobiet, Lubuska Rada Zdrowia).
To również partnerska współpraca międzyregionalna i międzynarodowa w ramach Polsko-Niemieckiej Komisji Międzyrządowej ds. Współpracy Regionalnej i Przygranicznej.
Komisje sejmikowe zapoznały się z raportem o stanie województwa za rok 2023 i pozytywnie zaopiniowały raport.
Przewodnicząca klubu PiS Małgorzata Gośniowska-Kola mówiła, że raporty o stanie województwa są przekazywane rok do roku i niestety w niewielkim stopniu różnią się od siebie.
– Liczby tu są jednak najważniejsze. Jeśli chodzi o strukturę dochodów, o udział województwa w podatku z PIT i CIT, to jest nasz główny zasób finansowy. Jeśli chodzi o PIT w 2023 r., to jest to 36 mln zł i w porównaniu do 2022 r. mamy znaczący spadek. Podobnie się dzieje jeśli chodzi o wykonanie z CIT. Oczywiście, że jest wiele czynników mających na to wpływ. Wiemy, że była pandemia, że miała na to wpływ wojna na Ukrainie.
Radna podkreślała, że rośnie dług naszego województwa.
Radny Zbigniew Kościk dodał:
– Dla nas najważniejszym określeniem powinna być demografia. Było nas ponad milion, dziś jest 960 tys. Lubuszan.
Radny Jacek Kurzępa mówił, że takiego deszczu pieniędzy, jakie trafiły w ciągu ostatnich 8 lat do samorządów nie było nigdy. Wiele inwestycji zostało zrealizowanych i to dziś odczuwają Lubuszanie.
– Widoczna jest depopulacja Ziemi Lubuskiej, Lubuszanie wyjeżdżają. Nasze województwo maleje. Jeśli stracimy statut województwa, to konsekwencje będą ponosić Lubuszanie
– mówił.
Marszałek województwa lubuskiego Marcin Jabłoński w odpowiedzi na wystąpienia radnych klubu PiS podkreślił, że to początek nowej kadencji i szansa, aby do tego raportu inaczej podejść.
– To rzetelna informacja przygotowana w standardowy sposób, w jaki co roku państwo ją otrzymywaliście. Kolejny raport będzie miał inną formułę. Poziom wypowiedzi radnej jest jednak taki sam. To ogólniki nie oparte na prawdzie i nie poparte żadnymi danymi. Oczekiwałbym od pani radnej deklaracji, że za rok się pani lepiej przygotuje i podejmiemy poważną dyskusję, bo ta jest na bardzo niskim poziomie. Przekazywała pani wyrywkowo przygotowane dane, które wynikały głównie z rządzenia PiS-u. Sama pani wymieniła pandemię, wojnę, kryzysy, ale największe perturbacje w finansach publicznych, zwłaszcza w samorządach, wywołało coś, co wy nazywacie Polskim Ładem. Na tych waszych eksperymentach samorządy straciły. Dofinansowanie otrzymywały przypadkowe projekty. W kancelarii premiera podejmowano decyzje co do wsparcia
– mówił marszałek Marcin Jabłoński.
– Opowiadacie, że jesteśmy w niektórych rankingach na ostatnim miejscu, że to jedyne województwo, gdzie jest Park Technologii Kosmicznych. To niedobrze? Szukamy nowych innowacyjnych rozwiązań po to, aby poprawić parametry, które nie były dla nas satysfakcjonujące – oświadczył marszałek Marcin Jabłoński. – Nie wiem, skąd pani bierze informacje, że jesteśmy na ostatnim miejscu jeśli chodzi o innowacje? Wcale tak nie jest. To się mocno w ostatnim czasie zmieniło. Podajecie państwo przypadkowe dane m.in. dotyczące lotniska. Dziś rozmawiamy z Ministerstwem Obrony Narodowej, żeby na tym lotnisku usytuować potrzebne do obrony naszego państwa najnowocześniejsze statki powietrzne. Rozmawialiśmy w ten weekend bardzo poważnie o przyszłości i wspólnych projektach, a to powinno się niedługo zmaterializować. Z lotniska korzystają przedsiębiorcy, przedstawiciele uczelni. Lotnisko w Babimoście pokazywane jest jako najlepiej rozwijające się lotnisko w klasie małych lotnisk w Europie.
– W zakresie demografii, kobiety wiedzą, że mogą liczyć na nasze wsparcie, realizujemy program In Vitro. Pani dyrektor dr Magdalena Balak-Hryńkiewicz przekazała rzetelne informacje, a państwo powinni się lepiej przygotować i przestać opowiadać, że zarząd sieje nienawiść. To nijak ma się do rzeczywistości. Proszę wykazać trochę pokory. Ja obiecuję, że raport w przyszłym roku przygotujemy w innej formie
– mówił marszałek Marcin Jabłoński.
Do słów radnych odniosła się także radna Anna Chinalska.
– To, że te raporty są podobne, to powinna być pochwała dla zarządu województwa za to, że konsekwentna praca w poszczególnych latach daje możliwość rozwoju. Wiele inwestycji trwa przez wiele lat. Aby nasze województwo się rozwijało, musimy patrzeć w przód, działać z jakąś perspektywą. Trzeba przywrócić przejrzyste zasady finansowania samorządów, przywrócić samodzielność finansową. Wzywaniem dla województwa jest zatrzymanie młodych ludzi. My to robimy, tworzymy wysoki poziom edukacji. Młodzi zostaną, jeśli zadbamy o dobre miejsca pracy. Drugi ważny cel, to zadbanie o seniorów. Jestem radną z prowincji i chciałam podziękować za to, że po 20 latach przywrócono połącznie na trasie Zielona Góra – Krosno Odrzańskie – Gubin – Guben. Kolejne linie autobusowe też finansuje zarząd województwa lubuskiego. Nasze województwo się rozwija, mamy wizję i możemy być pewni, że będzie ona realizowana
– mówiła radna.
Posłanka Elżbieta Anna Polak podkreślała, że to absolutorium w dużej mierze dotyczy jej osoby. Do października 2023 r. wykonywała funkcję marszałka województwa. Odniosła się do wypowiedzi przewodniczącej klubu PiS.
– 24 marca 2024 r. ukazał się raport NIK, który w swoich wnioskach nie zostawia suchej nitki na 8 latach rządów PiS, zwłaszcza w zakresie finansowania samorządów. NIK pisze wprost: rząd sobie rządził kosztem samorządów. W ciągu 8 lat bez planów, nieprzewidywalnie ograbiano samorządy z środków własnych. Nie było spójnego sytemu finansowania, a decyzje były polityczne, tymczasowe i niespójne. Samorządy nie wiedziały do końca roku, jakie środki otrzymają. Nie przedstawiono kontrolerom żadnych zasad i dokumentów. To samorządy dopłaciły do zadań zleconych, które powinny być finansowe przez rząd, kwotę 4,3 mld zł. Samorządy, aby tworzyć warunki do rozwoju w trudnym czasie po pandemii, kryzysu finansowego, musiały zaciągać kredyty
– mówiła posłanka.
Przewodniczący Klubu KO Hubert Harasimowicz mówił, że analizując raport widać wyraźne działania zarządu w zakresie gospodarki regionalnej, regionu w wymiarze społecznym, integracji przestrzennej regionu, jego atrakcyjności – jest on efektywnie zarządzany i otwarty na współpracę.
– Pani przewodnicząca odniosła się do wpływów z CIT i PIT. W mojej ocenie samorząd wojewódzki ma niewielki wpływ na CIT i PIT. A to do czego pani się odniosła, to jest konsekwencją rządów PiS. Te dochody są przełożeniem tego i m.in. wprowadzeniem Polskiego Ładu, który wprowadził dużo nieładu. Klub będzie głosował za przyjęciem raportu i udzieleniem votum zaufania
– mówił.