Amerykański Senat przegłosował we wtorek wieczorem (23 kwietnia) pakiet środków na wsparcie Ukrainy, Izraela i Tajwanu o wartości 95 mld dolarów. Długo oczekiwana ustawa trafi teraz na biurko prezydenta, który zapowiedział, że natychmiast ją podpisze, a sprzęt na Ukrainę trafi w ciągu kilku dni.
Ustawę przyjęto przeważającą większością głosów z poparciem większości senatorów obydwu partii, stosunkiem głosów 79-18. Przeciwko głosowało trzech krytycznych wobec Izraela Demokratów (Jeff Merkley, Peter Welch i Bernie Sanders) i 15 Republikanów, część z których zagłosowała przeciwko, bo domagała się włączenia do ustawy restrykcji imigracyjnych. Decyzja Senatu wieńczy trwający od ponad pół roku spór o pomoc dla Ukrainy.
Ustawa zapewnia 60,8 mld dol. środków na wsparcie wojskowe i gospodarcze Ukrainy, 26 mld na uzbrojenie dla Izraela i pomoc humanitarną dla Palestyńczyków, 8 mld na zakup broni dla Tajwanu oraz wzmocnienie bezpieczeństwa w regionie Indo-Pacyfiku. Dodatkowo w ustawie znalazł się szereg uprawnień do nałożenia dodatkowych sankcji na Iran i Rosję, przepisy upoważniające prezydenta do przeznaczenia zamrożonych rosyjskich aktywów (4-5 mld dol.) na pomoc Ukrainie, oraz ustawa, która ma zmusić chińskiego właściciela TikToka do sprzedaży aplikacji w ciągu 12 miesięcy.
– Dziś po ponad sześciu miesiącach ciężkiej pracy, wielu zwortach i zakrętach, Ameryka wysyła sygnał do całego świata: nie odwrócimy się od naszych sojuszników. Mówimy naszym przeciwnikom: nie zadzierajcie z nami. Mówimy światu: Stany Zjednoczone zrobią wszystko, by zabezpieczyć demokrację i nasz sposób życia
– powiedział przed głosowaniem lider Demokratów w Senacie Chuck Schumer, nazywając ustawę jedną z najważniejszych, jakie Kongres przyjął w ciągu ostatnich lat.
Jego republikański odpowiednik Mitch McConnell podobnie stwierdził, że wtorkowe głosowanie było jednym z najważniejszych głosów, jakie oddał w swojej karierze każdy z obecnych senatorów. Podczas konferencji prasowej oznajmił też, że jego partia „doszła do siebie” po „izolacjonistycznym momencie”. Przyznał jednocześnie, że „nie ma wątpliwości”, że spowodowana przez jego kolegów partyjnych wielomiesięczna zwłoka zaszkodziła zarówno Ukrainie, jak i interesom Ameryki.
Pakiet trafi wkrótce na biurko prezydenta Bidena, który zapowiadał, że podpisze ustawę w środę i niedługo potem ogłosi przekazanie nowej transzy uzbrojenia dla Ukrainy. Z zapowiedzi Pentagonu i Białego Domu wynika, że w pierwszym pakiecie – który ma zawierać sprzęt o wartości 1 mld dol – znajdzie się amunicja artyleryjska i rakity obrony powietrznej. Jak powiedział PAP republikański senator Dan Sullivan z komisji ds. zbrojnych, Ukraina – zgodnie z przepisami nowej ustawy – ma również otrzymać rakiety balistyczne ATACMS o zasięgu 300 km.
– Tej nocy, ponadpartyjna większość w Senacie dołączyła do Izby, by odpowiedzieć na wezwanie historii w tym krytycznym punkcie zwrotnym. „Kongres przegłosował moją ustawę, by wzmocnić nasze bezpieczeństwo narodowe i wysłać sygnał światu o sile amerykańskiego przywództwa: jesteśmy zdecydowanie po stronie demokracji i wolności i przeciwko tyranii i opresji
– napisał w oświadczeniu prezydent.
Senat przyjął ustawę po tym, jak impas w tej sprawie przełamał spiker Izby Reprezentantów Mike Johnson, występując przeciwko części kolegów partyjnych grożących mu usunięciem ze stanowiska, dzieląc pakiet na cztery części, po czym wysyłając go do Senatu jako całość.
Ustawa o Ukrainie opiewa na 60,8 mld dolarów, z czego 23 mld to środki na uzupełnienie ubytków w amerykańskim arsenale przekazanym w rezultacie darowania sprzętu Ukrainie, 13,8 mld na zakup sprzętu dla Ukrainy, a 11,3 mld na utrzymanie sił USA w regionie. Ponadto projekt daje prezydentowi uprawnienia do przekazania uzbrojenia o wartości niemal 8 mld dolarów niezależnie od około 4 mld, które wciąż ma do dyspozycji. 2 mld zostaną przeznaczone na pożyczki dla Ukrainy i państw regionu na zakup amerykańskiego sprzętu wojskowego.
Oprócz tego ustawa zawiera niemal 9,5 mld dolarów wsparcia finansowego i gospodarczego dla ukraińskiego budżetu w formie umarzalnej pożyczki. Projekt przewiduje również, że amerykańska pomoc nie może stanowić więcej niż 50 proc. pomocy dostarczanej przez wszystkie inne państwa.
Projekt wsparcia Izraela opiewa łącznie na 26 mld dolarów, z czego większość to pieniądze na systemy obrony przeciwrakietowej Żelazna Kopuła, Proca Dawida i Żelazny Promień, a także na uzupełnienie amerykańskiego arsenału. Jednocześnie do projektu dodano zakaz przeznaczania funduszy dla ONZ-owskiej agencji pomocowej w Palestynie UNRWA, choć przewiduje się jednocześnie przeznaczenie 9 mld na pomoc humanitarną – w tym dla Palestyńczyków, czego domagali się Demokraci.
Trzeci z projektów mówi m.in. o przeznaczeniu 2 mld dolarów pożyczek dla Tajwanu i innych sojuszników w regionie Indo-Pacyfiku na zakup amerykańskiej broni, 3,3 mld inwestycji w rozwój budowy okrętów podwodnych oraz 133 mln na zwiększenie produkcji artylerii i amunicji.
Czwarty pakiet to z kolei zestaw różnych inicjatyw związanych z bezpieczeństwem narodowym, w tym sankcji na Iran i Rosję, a także przepisy upoważniające prezydenta do konfiskaty zamrożonych rosyjskich aktywów (ich wartość szacowana jest na 5-8 mld dolarów) i przekazania ich na pomoc Ukrainie.
Dodatkowo w tej części tekstu – nazwanego „Ustawą o Pokoju poprzez Siłę w XXI wieku” (XXI Century Peace through Strength Act) – zawarte są zmodyfikowane przepisy przegłosowanej już wcześniej przez Izbę Reprezentantów ustawy zmuszającej chińskiego właściciela TikToka do sprzedaży aplikacji w ciągu 12 miesięcy. Jeśli firma ByteDance tego nie zrobi, to w myśl ustawy TikTok może zniknąć ze sklepów z aplikacjami mobilnymi.
Biden potwierdził, że podpisze pakiet pomocowy
Prezydent Joe Biden oświadczył we wtorek wieczorem (23 kwietnia) czasu lokalnego, że podpisze uchwalony przez Kongres USA pakiet pomocowy dla Ukrainy, Izraela i Tajwanu o wartości 95 mld dol. w środę 24 kwietnia tak aby wznowić dostawy amerykańskiej broni na Ukrainę jeszcze w tym tygodniu.
– Podpiszę tę ustawę i wygłoszę odezwę do narodu amerykańskiego, jak tylko trafi ona jutro na moje biurko, tak abyśmy mogli rozpocząć dostawy broni i sprzętu na Ukrainę w tym tygodniu
– oświadczył prezydent.
Po tym jak ustawę uchwaliła po trwających ponad pół roku sporach Izba Reprezentantów, we wtorek wieczorem przyjął ją Senat stosunkiem głosów 79-18, przy poparciu większości senatorów obydwu partii.
Zełenski podziękował Senatowi USA za uchwalenie pomocy dla Ukrainy
Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski podziękował w środę (24 kwietnia) Senatowi USA za uchwalenie pomocy militarnej i ekonomicznej dla jego kraju w wysokości 60,8 mld dolarów.
– Dziękuję szefowi większości Chuckowi Schumerowi i szefowi Partii Republikańskiej Mitchowi McConnellowi za ich silne przywództwo w propagowaniu tej dwupartyjnej ustawy oraz wszystkim amerykańskim senatorom z obu obozów, którzy za nią głosowali
– napisał Zełenski w mediach społecznościowych.
Zełenski wyraził też uznanie dla wsparcia, jakie okazał dla ustawy pomocowej prezydent Joe Biden. Wskazał, że Ukraina „szczególnie potrzebuje obecnie” broni dalekiego zasięgu, artylerii i systemów obrony powietrznej.
– To są niezbędne środki aby jak najszybciej doprowadzić do sprawiedliwego pokoju
– napisał Zełenski.
Senator Warner: uchwalenie pakietu dla Ukrainy nie byłoby możliwe bez przykładu Polski
Uchwalenie pakietu pomocy dla Ukrainy nie byłoby możliwe bez silnego wsparcia i przykładu Polski oraz niektórych innych krajów europejskich – powiedział PAP szef komisji ds. wywiadu Senatu USA, Demokrata Mark Warner. Tymczasem republikański senator Dan Sullivan uważa, że głosowanie pokazało, iż to nie izolacjoniści są dominującą siłą w jego partii.
W podobnym duchu, co lider Demokratów w Senacie Chuck Schumer, wtorkowe wydarzenia komentowali w rozmowach z PAP senatorowie, którzy oddali głosy za przyjęciem opiewającego na 95 mld dolarów pakietu pomocy dla Ukrainy, Izraela i Tajwanu.
– Owszem, żałuję, że tego nie zrobiliśmy sześć miesięcy temu. Ale koniec końców, to pokazuje, że bez silnego amerykańskiego przywództwa, reszta świata się rozłazi
– powiedział senator Warner, Demokrata stojący na czele komisji ds. wywiadu. Zwrócił jednak uwagę na rolę, jaką odegrał przykład Polski i innych państw europejskich, które wsparły Ukrainę.
– 60 mld dolarów (dla Ukrainy) to znacząca inwestycja. Ale nie bylibyśmy w stanie przedstawić przekonujących argumentów na jej poparcie bez silnego wsparcia krajów takich jak Polska, Litwa, czy Estonia i niektóre inne państwa europejskie – oświadczył Warner. – Szkoda tylko, że niektóre państwa w zachodniej części kontynentu nie były tak zdecydowane, jak Polska
– dodał.
Według republikańskiego senatora z Alaski, członka komisji ds. sił zbrojnych Dana Sullivana, głosowanie dowiodło, że tradycyjne, reaganowskie skrzydło jego partii nadal jest dominującą siłą wewnątrz ugrupowania. Wskazał na fakt, że ustawę poparło ponad 30 z 49 senatorów partii, zaś część spośród będących przeciw, zrobiła to nie z powodu sprzeciwu wobec pomocy Ukrainie, lecz z powodu braku nowych działań ograniczających imigrację przez południową granicę USA.
– Dlatego uważam opinie o tym, że reaganowscy Republikanie, wyznający zasadę +pokój poprzez siłę+ zostali pokonani, za absurdalne. Jesteśmy dominującą siłą, a po następnych wyborach to tylko się potwierdzi. Od dawna rozmawiam o tym z naszymi kandydatami do Senatu
– przekonywał senator.
Pytany przez PAP, czy półroczna zwłoka w udzieleniu pomocy Ukrainie nie nadszarpnęła wizerunku Ameryki jako wiarygodnego sojusznika, Sullivan przyznał, że jego zdaniem powinno było stać się to wcześniej. Ale, jak dodał, jest to naturalna konsekwencja demokratycznej formy rządów.
– Demokracje bywają skomplikowane. Polska, czy UE też coś o tym wiedzą. Nie jesteśmy dyktaturą, prawda? Nie jesteśmy Xi Jinpingiem czy Władimirem Putinem i dzięki Bogu. My walczymy z tymi dupkami
– powiedział senator.
Jak dodał, mimo opóźnień rezultatem deliberacji Kongresu była lepsza od początkowej wersja ustawy pomocowej. Wskazał przy tym m.in. na przepisy pozwalające na konfiskatę zamrożonych rosyjskich aktywów, a także na zobowiązanie prezydenta do wysłania Ukrainie pocisków rakietowych ATACMS.
– Jeśli mówimy o opóźnianiu i spowalnianiu, administracja (prezydenta Joe) Bidena robiła to przez całą wojnę, opóźniając dostawy każdego dużego systemu uzbrojenia. To jest długa lista: Stingery, Javeliny, HIMARS-y, czołgi, Patrioty, ATACMS, F-16. Jedynym powodem, dla którego one wszystkie ostatecznie trafiły na Ukrainę był fakt, że republikańscy senatorzy, demokratyczni senatorzy się tego domagali
– powiedział Sullivan.
– Byłem na konferencji w Monachium, słyszałem, jak prezydent (Ukrainy Wołodymyr) Zełenski wyłożył dokładnie, czego potrzebuje. A prezydent Biden to spowalniał. Teraz będzie musiał wysłać ATACMS, ale nie powinno być tak, że my go musimy do tego zmuszać
– dodał senator.
Chiny zaprotestowały przeciwko włączeniu Tajwanu do amerykańskiej ustawy pomocowej
Chiny „są zdecydowanie przeciwne” włączeniu Tajwanu do uchwalonej przez Kongres USA ustawy o pakiecie pomocowym, w którym przewidziana jest także pomoc wojskowa dla władz w Tajpej – oświadczył w środę chiński Urząd ds. Tajwanu.
Rzecznik Urzędu oświadczył, że Chiny wzywają Stany Zjednoczone aby dotrzymały swego zobowiązania „powstrzymania się od wspierania niepodległości Tajwanu konkretnymi działaniami” i zaprzestały „dostarczania Tajwanowi broni w jakikolwiek sposób”.
W uchwalonej przez Senat USA we wtorek wieczorem ustawie pomocowej znajduje się, poza wsparciem dla Ukrainy i Izraela, pakiet przewidujący przeznaczenie 2 mld dolarów pożyczek dla Tajwanu i innych sojuszników w regionie Indo-Pacyfiku na zakup amerykańskiej broni, 3,3 mld na inwestycje w rozwój budowy okrętów podwodnych oraz 133 mln na zwiększenie produkcji artylerii i amunicji.
Jak informuje Reuter tajwańscy wojskowi mówili w niedzielę, że przedyskutują z Amerykanami jak wykorzystać przyznane Tajwanowi fundusze w sytuacji, w ktorej chińskie samoloty bojowe operują coraz bliżej wybrzeży wyspy.